Các chiến đấu cơ F-35 của Mỹ. Ảnh: Reuters.
"Trong khi chờ quyết định rõ ràng từ Thổ Nhĩ Kỳ về việc từ bỏ thương vụ mua S-400 Nga, việc bàn giao những thiết bị phụ tùng tiêm kích F-35 cho Ankara cùng hoạt động liên quan đã bị dừng", phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ Mike Andrews hôm qua cho biết.
Trước đó, hai nguồn thạo tin giấu tên cũng cho biết Lầu Năm Góc đã hủy kế hoạch chuyển giao các lô thiết bị của F-35 cùng thiết bị huấn luyện sử dụng dòng chiến đấu cơ này cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.
Đây được coi là bước đi cụ thể đầu tiên của Mỹ nhằm phong tỏa việc chuyển giao tiêm kích tàng hình F-35 cho Thổ Nhĩ kỳ sau khi Ankara kiên quyết giữ lập trường mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.
Mỹ đã đề nghị bán tổ hợp tên lửa phòng không Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ với giá ưu đãi thay thế cho S-400, nhưng Ankara đến nay chưa có bất cứ động thái nào cho thấy họ sẽ hủy hợp đồng với Nga và tuyên bố sẽ nhận tổ hợp tên lửa đầu tiên từ Moskva vào tháng 7.
Tiêm kích tàng hình F-35 được lắp ráp tại Mỹ từ những bộ phận, linh kiện được sản xuất từ nhiều nước đồng minh, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo khung thân, càng đáp và màn hình hiển thị trong buồng lái. Lầu Năm Góc được cho là đang tính toán phương án loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi dự án chế tạo F-35 vì thương vụ S-400 này.
Hồi tháng 12/2018, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tuyên bố vai trò của Ankara trong dây chuyền sản xuất F-35 trị giá hàng nghìn tỷ USD này là rất quan trọng nên họ khó có thể bị gạt sang một bên.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã đặt mua một số tiêm kích F-35 của Mỹ, nhưng các máy bay đầu tiên vẫn đang được sử dụng để huấn luyện phi công tại Arizona. Nếu bị Mỹ phong tỏa, các tiêm kích F-35 này khó có thể được chuyển giao cho Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 11 như kế hoạch.
Nguyễn Hoàng (Theo Reuters)