"Chúng tôi đưa ra đề nghị với Mỹ: Nếu định triển khai hệ thống Patriot thì hãy hành động. Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẵn sàng mua tên lửa Patriot từ Mỹ. Họ cũng mềm mỏng hơn nhiều trong vấn đề tên lửa S-400, chỉ nói rằng 'hãy hứa rằng hệ thống S-400 không được đưa vào vận hành'", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm qua nói sau khi trở về từ Bỉ.
Hai quan chức Thổ Nhĩ Kỳ giấu tên cho biết Ankara đang xem xét điều kiện do Washington đưa ra, nhưng nước này sẽ không thay đổi kế hoạch triển khai hệ thống phòng không tầm xa S-400 do Nga sản xuất. Tổng thống Erdogan tuần trước cho biết binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đang học cách vận hành tên lửa S-400 và sẽ đạt khả năng sẵn sàng chiến đấu vào tháng 4.
Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó khẳng định điều kiện bán tên lửa Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ vẫn không "mềm mỏng hơn" so với trước đây. "Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không được nhận các hệ thống Patriot trừ khi họ hoàn trả tên lửa S-400 cho Nga", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jonathan Hoffman hôm qua cho hay.
Tên lửa Patriot Mỹ triển khai trong một cuộc diễn tập ở châu Âu năm 2019. Ảnh: US Army.
Thổ Nhĩ Kỳ tháng trước đề nghị Mỹ tái triển khai tên lửa Patriot ở sát biên giới Syria và tỏ ý sẵn sàng mua tên lửa Patriot sau khi nhóm phiến quân thân Ankara bị cường kích Nga tấn công. Tuy nhiên, Washington chưa đồng ý với đề xuất này.
Đại sứ Mỹ tại NATO Kay Bailey Hutchison cho biết Washington hy vọng Ankara sẽ từ bỏ hệ thống S-400 do những diễn biến gần đây tại Syria. Đặc phái viên Mỹ về Syria James Jeffrey trước đó khẳng định tên lửa S-400 là "vấn đề đáng lo ngại", có thể ảnh hưởng nỗ lực hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ của NATO.
Căng thẳng Ankara - Washington tăng cao sau khi Nga bàn giao các hệ thống S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ hồi năm ngoái. Mỹ yêu cầu Thổ Nhĩ chấm dứt hợp đồng, phá hủy hoặc trả lại những tổ hợp S-400 đã bàn giao.
Ankara không chấp nhận yêu cầu và quyết vận hành hệ thống S-400. Mỹ đáp trả bằng cách gạt Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35, từ chối bàn giao 105 máy bay F-35A nước này đặt mua và loại các tập đoàn quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ khỏi dây chuyền sản xuất F-35. Washington cũng rút lại đề xuất bán các hệ thống Patriot trị giá 3,5 tỷ USD cho Ankara.
Vũ Anh (Theo Reuters)