"Hải quân Mỹ đã gửi văn bản cho chúng tôi, thông báo rằng Australia sẽ không được bồi thường cho sự cố. Chúng tôi không biết chi tiết thỏa thuận thương mại vào thời điểm xảy ra tai nạn với chiếc Growler", thiếu tướng Greg Hoffmann, lãnh đạo Cơ quan Quản lý Các hệ thống Không quân, phát biểu trước thượng viện Australia hôm 29/11.
Tướng Hoffmann cho biết điều khoản mua bán quy định tập đoàn Boeing của Mỹ không có trách nhiệm bồi thường khi xảy ra tai nạn, ngay cả khi đó là sự cố kỹ thuật và không phải lỗi phi công.
Chiếc EA-18G Australia bị hỏng sau sự cố ngày 27/1/2018. Ảnh: ABC News.
Nhiều nghị sĩ đã chỉ trích quân đội Australia vì không nghiên cứu kỹ hợp đồng trước khi mua vũ khí. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Linda Reynolds cho biết thỏa thuận mua phi đội EA-18G được ký với Mỹ từ năm 2013 dưới thời nội các cũ và chính quyền hiện tại không thể thay đổi điều khoản trong hợp đồng.
Tiêm kích tác chiến điện tử EA-18G Growler của Australia bốc cháy, lao khỏi đường băng căn cứ không quân Nellis ở Mỹ ngày 27/1/2018. Sau 6 tháng điều tra, không quân Australia kết luận một động cơ GE F414 của chiếc Growler đã phát nổ, phá hủy đuôi máy bay và gây cháy toàn bộ phi cơ.
"Máy nén khí cao áp trong động cơ F414 vỡ thành ba mảnh lớn, một mảnh xuyên thủng bụng máy bay và rơi xuống đường băng. Mảnh thứ hai bắn sang ngang làm hỏng động cơ còn lại, trong khi mảnh vỡ thứ ba văng lên trên, phá hủy cánh đuôi đứng bên phải. Phần đuôi chiếc Growler bắt lửa, càng đáp chính bị sập, hai trong ba cụm gây nhiễu ALQ-99 bị hỏng", báo cáo sau tai nạn kết luận.
Sự cố làm tiêm kích trị giá 85 triệu USD bị phá hủy hoàn toàn, không thể sửa chữa và khiến Australia chỉ còn 11 chiếc EA-18G trong biên chế. Nguồn tin giấu tên tại Bộ Quốc phòng Australia tiết lộ đây là tai nạn nghiêm trọng nhất với không quân nước này trong hơn 25 năm.
Không quân Australia sau đó đề xuất giải pháp mua một chiếc EA-18G để thay thế phi cơ bị cháy, hoặc hoán cải một tiêm kích F/A-18F thành EA-18G do hai biến thể có khung thân và hệ thống dây cáp tương đồng.
Vũ Anh (Theo ABC News)