Chương trình Chiếm ưu thế Drone (DPP), từng xuất hiện trong biên bản ghi nhớ của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth hồi tháng 7, được Lầu Năm Góc khởi động vào ngày 2/12 nhằm thay đổi đáng kể cách thức mua sắm phương tiện bay không người lái (drone).
"Một tỷ USD từ Đạo luật to đẹp (OBBBA) sẽ được phân bổ cho hoạt động chế tạo 340.000 drone tự sát cỡ nhỏ dành cho các đơn vị quân đội thông qua DDP trong vòng hai năm", Lầu Năm Góc thông báo.
DPP sẽ chia làm 4 giai đoạn và kéo dài đến đầu năm 2028. Khoảng 30.000 drone được mua trong giai đoạn đầu với thời gian giao hàng dự kiến là tháng 1-7/2026, con số này dự kiến tăng lên gấp đôi vào giai đoạn kế tiếp kéo dài đến tháng 1/2027. Trong hai giai đoạn cuối, diễn ra tháng 2-7/2027 và 8/2027-1/2028, Lầu Năm Góc sẽ mua lần lượt 100.000 và 150.000 drone.
Nguyên mẫu drone trưng bày tại triển lãm ở Lầu Năm Góc ngày 16/7. Ảnh: Lầu Năm Góc
Theo yêu cầu cung cấp thông tin được Lầu Năm Góc công bố ngày 2/12, chương trình nhằm giúp ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ nhanh chóng tổ chức sản xuất drone cỡ nhỏ với chi phí thấp, đảm bảo tính khẩn trương và quy mô lớn.
DDP đặt mục tiêu giảm giá mỗi chiếc drone và số hãng cung cấp sau mỗi giai đoạn. Trong giai đoạn 1-2, giá mỗi drone là khoảng 5.000 USD, trong khi số nhà cung cấp giảm từ 12 xuống 10. Trong giai đoạn 3, giá drone là 3.000 USD một chiếc và chỉ còn 7 hãng được chọn, con số này là 2.300 USD mỗi drone và 5 công ty ở giai đoạn cuối.
"Các hãng cung cấp sẽ phải chịu rủi ro cho chương trình phát triển và sản xuất. Chính phủ Mỹ sẽ chỉ trả mức giá cố định cho số lượng sản phẩm được bàn giao, kiểm tra và nghiệm thu. Chúng tôi sẽ không thanh toán theo tiến độ hay hoàn trả chi phí cho nỗ lực này", Lầu Năm Góc cho hay.
Lầu Năm Góc không nêu rõ chủng loại drone mà họ tìm mua. Biên tập viên Howard Altman của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định với mức giá nói trên, Lầu Năm Góc rất có thể cần drone góc nhìn thứ nhất (FPV) và các loại drone 4 cánh quạt cỡ nhỏ khác đang phổ biến trong xung đột Ukraine.
Binh sĩ Mỹ thực hành với drone trong diễn tập ở thao trường tại Litva ngày 18/5. Ảnh: US Army
Các quan chức quốc phòng và chỉ huy quân đội Mỹ thừa nhận nước này đang tụt hậu về drone so với nhiều quốc gia, trong đó có Nga và Trung Quốc. Bộ trưởng Hegseth hồi tháng 7 ban hành chỉ thị mới nhằm đẩy nhanh sản xuất và triển khai drone, cho phép các chỉ huy tự quyết mua sắm và thử nghiệm phương tiện này.
Drone cỡ nhỏ và máy bay không người lái (UAV) ban đầu làm chức năng giám sát cơ bản, chỉ thị mục tiêu cho pháo binh, sau đó nhanh chóng trở thành vũ khí có khả năng tấn công các mục tiêu trên tiền tuyến cũng như nằm sâu trong lãnh thổ đối phương.
UAV và drone đã tạo ra thay đổi sâu sắc trong học thuyết quân sự của nhiều nước, cũng như thúc đẩy các bên phát triển biện pháp đối phó. Chúng cũng làm dấy lên tranh cãi liệu phương tiện bay không người lái có thể thay thế khí tài truyền thống trong tác chiến tương lai hay không.
Nguyễn Tiến (Theo AP, AFP, War Zone)