"Chúng tôi đang dừng cấp thị thực cho một số nghiên cứu sinh và sinh viên Trung Quốc có quan hệ với quân đội Trung Quốc để ngăn họ đánh cắp, chiếm đoạt các nghiên cứu nhạy cảm", quyền bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Chad Wolf hôm 9/9 cho biết tại Washington, thêm rằng Mỹ cũng sẽ "cấm hàng hóa được sản xuất bởi các lao động cưỡng bức vào thị trường chúng ta, yêu cầu Trung Quốc tôn trọng phẩm giá vốn có của mỗi con người".
Ông Wolf cho rằng các động thái này là cần thiết nhằm ngăn Bắc Kinh đánh cắp các nghiên cứu Covid-19 và các bí mật thương mại. Một đại diện của Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận hơn 1.000 thị thực cấp cho các nghiên cứu sinh và học giả Trung Quốc đã bị thu hồi.
Quyền bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Chad Wolf phát biểu tại thủ đô Washington, Mỹ, ngày 9/9. Ảnh: AP.
Tuyên bố trên được ông Wolf đưa ra sau khi nhiều nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Mỹ bị cáo buộc che giấu quan hệ với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), bị bắt và bị truy tố.
Tuyên bố của ông Wolf không đề cập tới những người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác ở Khu tự trị Tân Cương, song chính quyền Trump đang cân nhắc cấm các sản phẩm nhập dệt, may mặc làm từ bông nhập khẩu từ khu vực này. Kế hoạch trên được gọi là "Lệnh hủy bỏ" (WRO), trên thực tế không phải là lệnh cấm nhập khẩu, nhưng hàng hóa bị thuộc dạng WRO sẽ bị trả về hoặc tiêu hủy nếu Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ xác định chúng được sản xuất bởi lao động cưỡng bức.
Trước ông Wolf, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Thứ trưởng Ngoại giao Stephen Biegun, Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O’Brien, Giám đốc FBI Christopher Wray và Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr đều có phát biểu, đề cập Bắc Kinh là mối đe dọa an ninh quốc gia hàng đầu của Mỹ.
Tổng thống Mỹ Trump hồi tháng 5 tuyên bố việc cho phép các sinh viên và nhà nghiên cứu có quan hệ với PLA nhập cảnh "có hại cho lợi ích của Mỹ" và "phải tuân thủ một số hạn chế và ngoại lệ".
Reuters hôm 9/9 cho hay một số sinh viên Trung Quốc đăng ký nghiên cứu sinh tại các trường đại học Mỹ cho biết họ đã nhận được thông báo từ Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh hoặc lãnh sự quán Mỹ tại Trung Quốc rằng thị thực của họ đã bị hủy.
Quan hệ Washington - Bắc Kinh đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, với một loạt bất đồng trong các vấn đề như nguồn gốc Covid-19, cách Trung Quốc ứng phó dịch bệnh, vấn đề Hong Kong và Tân Cương. Trung Quốc cũng bị cho là mục tiêu áp các biện pháp cứng rắn trong bối cảnh Tổng thống Trump đang vận động cho chiến dịch tái tranh cử vào Nhà Trắng tháng 11 tới.
Mai Lâm (Theo SCMP)