Trinh sát cơ RC-135V Mỹ trong một chuyến bay năm 2012. Ảnh: USAF.
"Một trinh sát cơ điện tử RC-135V của Mỹ đã cất cánh từ căn cứ hải quân trên đảo Crete lúc 7h50 ngày 26/11 (12h50 giờ Hà Nội) và bay về hướng đông. Máy bay xuất hiện trên không phận Bulgaria lúc 8h30 và tiếp tục hướng tới bán đảo Crimea", Sputnik dẫn thông báo từ cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết.
Động thái này diễn ra sau vụ ba tàu hải quân Ukraine bị cáo buộc xâm phạm lãnh hải Nga trên Biển Đen mà không tuân thủ quy trình, cũng như có hành động gây hấn và di chuyển nguy hiểm gần các tàu tuần tra Nga. Tàu cảnh sát biển Nga phải sử dụng vũ khí và biện pháp đâm húc để buộc nhóm tàu Ukraine dừng lại, sau đó bắt cả ba chiếc và áp giải về cảng Kerch trên bán đảo Crimea.
Bộ Ngoại giao Ukraine đã đề nghị các đồng minh hỗ trợ quân sự, gia tăng sức ép với Nga và yêu cầu Moskva trao trả tàu chiến bị bắt.
Trinh sát cơ RC-135V Rivet Joint có nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo tín hiệu (SIGINT), nghe trộm và định vị nguồn phát tín hiệu vô tuyến của đối phương. Mỗi chiếc Rivet Joint đơn lẻ có thể phát hiện tín hiệu khả nghi (SOI), nhưng không thể tìm tọa độ chính xác của nguồn phát.
Phiên bản mới nhất của dòng RC-135 có thể liên kết với máy bay do thám U-2S, RC-12 Guardrail, máy bay chỉ huy E-8 JointSTAR và máy bay cảnh báo sớm E-3 Sentry để tăng hiệu quả tác chiến. Việc sử dụng mạng lưới chia sẻ dữ liệu cho phép nhóm RC-135, U-2S và RC-12 cùng tìm kiếm SOI và chuyển thông tin tới bộ chỉ huy.
Tàu Nga áp sát, đâm va với tàu hải quân Ukraine hôm 25/11. Video: Twitter.
Sau khi bắt nhóm tàu Ukraine, Nga đã phong tỏa luồng hàng hải dưới cầu bắc qua eo biển Kerch, cấm các phương tiện dân sự đi qua vùng biển này trong vòng một ngày, đồng thời triển khai các biên đội cường kích Su-25 và trực thăng tấn công Ka-52 tuần tra xung quanh.
Moskva đã triệu đại biện lâm thời Ukraine tại Nga, cáo buộc Kiev cố tình gây hấn trên Biển Đen. Quan chức Nga cho biết nước này đã mở cuộc điều tra hình sự về hành động "xâm phạm biên giới" của chiến hạm Ukraine, đồng thời thẩm vấn thành viên thủy thủ đoàn trên các tàu bị bắt.
Quan hệ giữa Moskva và Kiev trở nên căng thẳng sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea và phong trào đòi ly khai nổ ra ở miền đông Ukraine từ năm 2014. Chính phủ Ukraine và các nước phương Tây cáo buộc Nga hỗ trợ vũ khí cho phe ly khai, nhưng Điện Kremlin bác bỏ.
Vị trí biển Đen và Biển Azov. Đồ họa: The Economist.