Cuộc điều tra được công bố hôm 15/1 sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi thông báo chỉ định Russel L. Honoré, trung tướng quân đội về hưu, dẫn đầu cuộc rà soát an ninh Quốc hội sau bạo loạn. Bà Pelosi cảnh báo bất kỳ thành viên đảng Cộng hòa nào trong Hạ viện tiếp tay cho những kẻ bạo loạn đều sẽ bị trừng phạt.
Chủ tịch Hạ viện cũng nói rằng bà đã trao đổi với Bộ trưởng Lục quân và Giám đốc Cơ quan Mật vụ để đảm bảo các nguồn lực cần thiết nhằm ngăn chặn bạo loạn tái diễn trong lễ nhậm chức ngày 20/1 của Tổng thống đắc cử Jose Biden.
"Để cùng nhau phụng sự ở đây, chúng ta phải tin tưởng rằng mọi người tôn trọng lời tuyên thệ nhậm chức, tôn trọng thể chế này", bà nói. "Nếu trên thực tế, người ta phát hiện các thành viên Quốc hội là đồng phạm của cuộc bạo loạn, nếu họ hỗ trợ và tiếp tay cho tội phạm, thì có thể phải có hành động ngoài Quốc hội về truy tố".
Lực lượng an ninh và rào chắn được bố trí bên ngoài tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 15/1. Ảnh: NY Times.
Hơn 30 nghị sĩ do hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Mikie Sherrill dẫn đầu hôm 13/1 kêu gọi mở cuộc điều tra về việc du khách tiếp cận Quốc hội một ngày trước cuộc bạo loạn.
Trong thư gửi cảnh vệ Hạ viện, Thượng viện và Cảnh sát Quốc hội, các nghị sĩ, nhiều người từng phục vụ trong quân đội và nói họ được đào tạo để "nhận ra hoạt động đáng ngờ", yêu cầu câu trả lời về những gì họ mô tả là "số lượng cực kỳ cao các nhóm bên ngoài" đến Tòa Quốc hội ngày 5/1, vào thời điểm hầu hết các chuyến tham quan bị hạn chế vì đại dịch Covid-19.
Eva Malecki, phát ngôn viên của Cảnh sát Quốc hội, hôm 15/1 cho biết vấn đề đang được điều tra.
Bà Pelosi đã yêu cầu ông Honoré, người giúp điều phối các nỗ lực cứu trợ quân sự sau cơn bão Katrina, tiến hành "đánh giá ngay lập tức cơ sở hạ tầng an ninh của Quốc hội, các quy trình và thủ tục liên ngành cũng như chỉ huy và kiểm soát".
"Tuy nhiên, chúng ta phải đề cập đến toàn bộ sự phức tạp này để xem xét kỹ lưỡng những gì đã xảy ra", bà nói, thêm rằng các ủy ban Hạ viện sẽ bắt đầu tiến hành các cuộc điều tra của riêng họ về những gì đã xảy ra.
Trong bối cảnh thủ đô Washington bị biến thành một khu quân sự trước lễ nhậm chức, tổng thanh tra từ loạt cơ quan liên bang đã mở một cuộc điều tra phối hợp về những thất bại dẫn đến bạo loạn tại quốc hội. Có nhiều thông tin cho rằng các quan chức đã phớt lờ, hạ thấp và phản ứng chậm chạp.
Cơ quan Công viên Quốc gia thông báo National Mall, địa điểm mang tính biểu tượng của các di tích Mỹ, nằm trải dài giữa Đồi Capitol và Nhà Trắng, sẽ đóng cửa trong một tuần để ngăn chặn bạo lực.
Huyền Lê (Theo New York Times)