Tập đoàn Boeing của Mỹ tuần trước đăng bức ảnh cho thấy một tiêm kích hạng nặng F-15 phiên bản hai chỗ ngồi, dường như là máy bay thử nghiệm của hãng, để minh họa cho thông cáo về hợp đồng được trao cho công ty con Tapestry Solutions.
Điểm đáng chú ý nhất trong bức ảnh là bộ phận lồi lên trên mũi, phía trước kính chắn gió buồng lái.
"Thiết bị này gần như chắc chắn là tổ hợp trinh sát và theo dõi hồng ngoại (IRST). Chưa rõ đó là cảm biến hoàn chỉnh hay mô hình để thử nghiệm khí động học và kết cấu. Dù vậy, điều này cho thấy Boeing ít nhất cũng đang nghiên cứu khả năng lắp đặt IRST lên các biến thể F-15 mới nhất", cây bút Thomas Newdick của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định.
Tiêm kích F-15 Mỹ với bộ phận được cho là cảm biến IRST trong ảnh đăng ngày 27/2. Ảnh: Boeing Defense
IRST là cảm biến hồng ngoại chuyên phát hiện và bám bắt nguồn nhiệt từ động cơ máy bay đối phương. Hệ thống vận hành theo nguyên lý thụ động, không phát tín hiệu đánh động mục tiêu như radar. IRST được ví như "cảm biến mắt thần" vì có khả năng phát hiện máy bay tàng hình, cũng như nhận diện mục tiêu nhỏ như máy bay không người lái (UAV) và tên lửa hành trình.
Nhược điểm của IRST là dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường và tầm hoạt động ngắn hơn so với radar. Bù lại, khi ở trong tầm hoạt động hiệu quả, nó có thể đạt độ phân giải góc cao hơn so với radar hỏa lực.
Các tiêm kích thế hệ 4 và 5 của Nga đều trang bị cụm IRST kèm bộ đo xa laser gắn trên mũi, một số chiến đấu cơ hiện đại của châu Âu như Rafale và Typhoon cũng ứng dụng thiết kế tương tự.
Trong khi đó, Mỹ chỉ có tiêm kích tàng hình F-35 sử dụng Tổ hợp trinh sát dẫn bắn quang - điện tử (EOTS) gắn dưới mũi với tính năng tương tự IRST. Chiến đấu cơ F-15, F-16 và F/A-18E/F đều phải sử dụng các tổ hợp chỉ thị mục tiêu gắn dưới giá treo vũ khí.
Newdick chỉ ra rằng tích hợp ISRT vào khoang mũi máy bay sẽ mang tới một số lợi thế. Tổ hợp này gọn nhẹ, ít tạo ra lực cản và không làm tiêm kích mất một giá treo như hệ thống gắn ngoài.
"Đặt IRST ở mũi máy bay mở rộng phạm vi quan sát, hạn chế góc chết khi đối phó mục tiêu bay cao hoặc trong tình huống không chiến quần vòng ở cự ly gần. Từ vị trí này, cảm biến vẫn có thể quan sát một phần bán cầu dưới và hai bên nhờ độ dốc của mũi máy bay. Cụm cảm biến gắn dưới thân sẽ phù hợp cho nhiệm vụ tấn công mục tiêu mặt đất hơn là không chiến", cây bút Mỹ nhận xét.
Cụm IRST (khoanh đỏ) trên mũi tiêm kích Su-35S Nga. Ảnh: BQP Nga
F-15 là tiêm kích hạng nặng được tập đoàn McDonnell Douglas phát triển năm 1967, bắt đầu biên chế cho không quân Mỹ từ năm 1976. Đây là một trong những dòng chiến đấu cơ chủ lực của Mỹ, được tối ưu cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không.
Biến thể F-15EX hiện đại nhất sử dụng động cơ F110, thay thế dòng F100 trên phi đội F-15C/D và F-16. Kết cấu cánh được cải tiến nhằm tăng sức bền, trong khi hệ thống điều khiển chuyển từ thủy lực thuần túy sang kiểm soát bằng máy tính (fly-by-wire). Máy bay được trang bị radar mảng pha điện tử quét chủ động, màn hình hiển thị và thiết bị thông tin liên lạc mới.
Biến thể F-15EX Mỹ còn được lắp Giá treo vũ khí tiên tiến (AMBER) với khả năng mang tối đa 22 quả bom và tên lửa. Không quân Mỹ hiện sở hữu 8 tiêm kích F-15EX, gồm hai máy bay trong biên chế đơn vị chiến đấu và 6 chiếc thuộc các phi đoàn thử nghiệm.
Phạm Giang (Theo War Zone)