"Elon Musk mất khoảng một tuần để quyết định xây siêu máy tính cho xAI tại Memphis", Ted Townsend, Chủ tịch Greater Memphis Chamber - tổ chức phi lợi nhuận về tăng trưởng kinh tế cho khu vực Memphis, nói với Forbes. Công ty xAI được Musk thành lập tháng 7 năm ngoái, cạnh tranh trực tiếp với OpenAI và Microsoft.
Elon Musk bên trong khu cáp quang của một trung tâm dữ liệu. Ảnh: X/xAI
Theo Townsend, sau vài ngày đàm phán chóng vánh hồi tháng 3, nhóm của Elon Musk, trong đó có đại diện một số công ty ông đang điều hành, chọn Memphis, Tennessee, vì khả năng tiếp cận nguồn điện dồi dào và năng lực xây dựng nhanh chóng. Dự án có tên mã Project Colossus, lấy ý tưởng từ bộ phim Colossus: The Forbin Project ra đời những năm 1970, kể về một AI được trao quyền kiểm soát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ.
Tuy nhiên, một số thành viên Hội đồng thành phố Memphis và các tổ chức về môi trường phản đối kế hoạch của Musk trong khi người dân lo ngại những vấn đề của trung tâm dữ liệu khi đi vào vận hành. "Mọi người đều lo sợ về những gì có thể xảy ra với nguồn nước và nguồn cung cấp năng lượng", nghị viên Pearl Walker nói tại cuộc họp Memphis Light, Gas & Water (MLGW) ngày 18/7.
Tìm mọi cách xây dựng
Một số nguồn tin tiết lộ với Forbes, sau khi đạt thỏa thuận bí mật vào tháng 3, Musk muốn xây siêu máy tính "Gigafactory of Compute" ngay lập tức để đào tạo AI Grok. Ông thậm chí khiến các cổ đông Tesla phản ứng khi chuyển các lô hàng GPU của công ty xe điện sang xAI. Grok thế hệ mới được cho là cần phải đào tạo bằng 100.000 chip Nvidia H100.
Vào tháng 5, Musk nói sẽ đích thân đảm bảo việc phát triển siêu máy tính đúng tiến độ. Theo The Information, Musk và xAI đã tiếp cận Memphis cùng 7-8 địa điểm khác để đặt trung tâm dữ liệu trước khi đưa ra quyết định. Khi Memphis được chọn, đội ngũ của Musk mời một số quan chức tại đây đến nhà máy Tesla ở Texas. Theo Townsend, tỷ phú Mỹ tìm cách thuyết phục họ bằng những lời hứa rằng xAI sẽ cải thiện cơ sở hạ tầng công cộng của Memphis, như xây dựng một trạm biến áp điện và một cơ sở xử lý nước mới dù hai hạ tầng này không nằm trong hợp đồng, sau đó sẽ "trao chìa khóa lại cho thành phố".
Tuy nhiên, một số thành viên hội đồng thành phố Memphis được cho là đã bị gạt khỏi quá trình ra quyết định. "Việc này đã diễn ra rồi mà chúng ta vẫn chưa biết gì cả", thành viên Rhonda Logan nói về dự án siêu máy tính của Musk trong một cuộc họp tại thành phố đầu tháng 7.
Trong khi đó, không phải ai cũng tin lời hứa của Musk. Theo LaTricea Adams, cố vấn về môi trường của Nhà Trắng và sinh ra ở Memphis, nói Musk có lịch sử lâu dài trong việc hứa phát triển hạ tầng công cộng nhưng không thực hiện. Ví dụ năm 2018, công ty Boring Company của tỷ phú nói sẽ làm đường tránh để giảm ùn tắc cho Chicago, bên cạnh hệ thống đường hầm "hyperloop", nhưng đến nay mọi thứ vẫn chưa hình thành, phần lớn nội dung hứa hẹn đã bị xóa khỏi website công ty.
Tháng trước, Phòng Thương mại Memphis công khai địa điểm xây trung tâm dữ liệu của xAI, là một nhà máy cũ từng thuộc sở hữu của hãng gia dụng Electrolux. Đây là khu đất từ lâu bị bỏ hoang, thiếu các tiện ích công cộng.
Hàng loạt lo ngại
Townsend đánh giá thỏa thuận sẽ tốt cho Memphis. Các thành viên hội đồng sẽ nhận được thêm thông tin chi tiết về dự án vào tuần tới "trong phòng họp kín", nhưng những người khác tỏ ra lo lắng.
"Người dân Memphis xứng đáng được trả lời, có thể là một cuộc họp công khai trong vòng hai tuần tới", Adams viết trên X ngày 16/7. "Chúng tôi không thể chào đón một dự án đi ngược các quy trình công khai của thành phố".
Theo tính toán, việc làm mát trung tâm dữ liệu dự kiến cần 1,3 triệu gallon nước mỗi ngày từ Memphis Aquifer, nguồn nước chính của thành phố. Con số này thấp hơn mức tiêu thụ 150 triệu gallon mỗi ngày của Memphis và có thể giảm xuống nếu xAI xây nhà máy lọc quay vòng. Tuy vậy trước mắt, một lượng nước nhất định sẽ bị chia sẻ cho công ty của Musk.
Vấn đề năng lượng cũng gây lo lắng, đặc biệt là những câu hỏi dai dẳng về lượng điện mà siêu máy tính của Musk sẽ được phép lấy từ lưới điện công cộng. Những năm gần đây, thành phố yêu cầu người dân giảm mức sử dụng, cũng như cắt điện luân phiên để tránh quá tải lưới điện.
Theo tính toán của MLGW, siêu máy tính của xAI ban đầu có thể ngốn 50 MW điện mỗi ngày, tương đương lượng điện cung cấp cho 50.000 ngôi nhà. Trong khi đó, công ty của Musk được cho là đã yêu cầu lượng điện 130-150 MW, tức gấp ba lần. "Chúng ta cần cân nhắc xem một công ty sử dụng số năng lượng khổng lồ như vậy sẽ tác động thế nào đến đời sống người dân", đại diện MLGW nói trong một cuộc họp trước thành phố ngày 18/7.
Các công ty của Musk trước đây từng nhận được hàng tỷ USD ưu đãi thuế từ các bang, thành phố và thị trấn nếu xây dựng nhà máy ở địa điểm đó. Tại Memphis, xAI không nhận được ưu đãi thuế, hoặc ít nhất là chưa. Tuy nhiên, hội đồng thành phố dường như đang tạo điều kiện cho xAI bất chấp những phản đối.
Trước đó, theo Reuters, Musk đang xây dựng song song hai cụm siêu máy tính cho Tesla và công ty khởi nghiệp xAI, đều trị giá hàng tỷ USD. Nếu hoàn thành kết nối 100.000 GPU H100, đây là siêu máy tính mạnh nhất thế giới, gấp bốn lần cụm GPU lớn nhất hiện nay.
xAI và Musk chưa đưa ra bình luận. Tuy nhiên, trong bài viết trên X ngày 22/7, tỷ phú Mỹ cho biết việc hiện thực hóa siêu máy tính đã có những tiến triển đầu tiên: "Nhóm xAI, X, Nvidia đang thực hiện rất tốt. Nhóm cùng các công ty hỗ trợ tham gia khóa đào tạo Memphis Supercluster đã bắt đầu vào lúc 4h20 giờ địa phương. Với 100.000 GPU H100 được làm mát bằng chất lỏng trên một kết cấu RDMA duy nhất, đây là cụm đào tạo AI mạnh mẽ nhất trên thế giới!".
Bảo Lâm
- Nỗi lo của người dân nơi Elon Musk xây siêu máy tính
- Elon Musk đang gấp rút tạo siêu máy tính lớn nhất thế giới
- Musk nhắc đến 'thực tế buồn' trong đào tạo AI