Tôi biết có trường hợp gia đình trẻ mua nhà 2,2 tỷ vay 800 triệu - tức chưa đến 40% giá trị căn nhà nhưng "xất bất xang bang" khi bất ngờ gặp họa Covid-19. Đúng là không ai lường trước được rủi ro.
Nhiều người khuyên các cặp vợ chồng trẻ có tiền cứ đầu tư làm ăn. Nhưng họ chưa từng kinh doanh nên mới nghĩ đơn giản. Cứ thử mở một quán cà phê mà phải thuê mặt bằng xem, lời lãi thế nào.
Không ít người sau khi kiếm tiền từ đất mới có vốn để kinh doanh. Như vợ chồng hàng xóm tôi, nay đã ngoài 70, từng là công nhân thất nghiệp, bắt đầu từ một căn nhà nhỏ, chạy chợ buôn bán hơn 10 năm, dành dụm từng đồng để mua đất vùng ven lúc đó còn rẻ bèo.
Sau này, họ bán đất vùng ven để mua đất trung tâm, vay ngân hàng xây khách sạn. Làm ăn được vài năm thì dính dịch Covid-19 lỗ nặng, phải đóng cửa. Đó là minh chứng cho thấy kinh doanh không hề dễ dàng. Vì thế, đa số có tiền vẫn chọn mua đất để dành.
Tăng giá đất có nhiều nguyên nhân: việc làm khan hiếm, dân nhập cư đông, nguồn cung nhà ở bình dân phát triển chậm. Nhưng tôi tin rằng, khoảng 20 năm nữa, mọi thứ sẽ khác. Khi hạ tầng đô thị và nông thôn phát triển, khoảng cách được thu hẹp, ở đâu cũng có việc làm, dân số lại giảm, giá đất khó có thể tăng mãi như hiện nay.
Nhưng trước mắt, những năm gần đây, giá nhà đất, chung cư tăng vọt. Các nhà phát triển bất động sản đều hướng đến phân khúc cao cấp, thậm chí siêu cao cấp vì họ vẫn có khách mua. Đối tượng nào mua?
Người mua chính là những người giàu mới nổi - các "đại gia ngầm" trong đủ lĩnh vực, từ xuất khẩu hàng hóa, nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, giải trí...
Vậy nên, giá nhà khó có thể giảm. Việc so sánh giá nhà gấp bao nhiêu lần lương chỉ là cách tính tương đối. Mức lương trung bình mất 10, 20 hay thậm chí 30 năm mới đủ mua một căn hộ bình dân.
Người ít tiền lúc nào cũng chậm chân hơn người có tiền, muốn mua thì giá nhà đã chạy xa mất rồi, luôn trong tình trạng hụt hơi đuổi theo.
Theo tôi, với mức thu nhập từ 20 triệu đồng một tháng đổ xuống, thực tế chỉ đủ chi tiêu sinh hoạt, chưa nói đến chuyện trả góp nhà. Nếu chỉ trả lãi mà không trả nổi gốc, thì chẳng khác gì thuê nhà dài hạn nhưng lại phải cõng thêm một khoản nợ lớn. Vì thế, bán nhà để dứt nợ là lựa chọn hợp lý nhất.
Sau đó, nếu vẫn muốn trụ lại thành phố, có thể thuê nhà - chỉ với 5 triệu đồng đã có thể thuê chung cư cũ ngay trung tâm, đi làm, đi học đều tiện.
Hồng Nhung