Tàu chiến Mỹ phóng tên lửa hành trình vào Syria.
Liên quân Mỹ, Anh và Pháp sáng 14/4 phóng 105 tên lửa hành trình vào các cơ sở được cho là nơi sản xuất vũ khí hoá học của Syria ở Damascus và Homs, nhằm đáp trả cáo buộc nước này tấn công hoá học. Đây là chiến dịch không kích lớn nhất từ trước tới nay của ba quốc gia phương Tây nhắm vào Syria, kết quả của nhiều ngày trao đổi giữa lãnh đạo ba nước, theo Straits Times.
Sau khi xem hình ảnh trẻ em ở Douma, Syria được cho là trúng chất độc hóa học, Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ ra phẫn nộ và muốn phát động một đòn tấn công trừng phạt ngay lập tức.
Ngay sau đó, truyền thông quốc tế đưa tin tàu khu trục USS Winston Churchill bắt đầu lên đường đến Địa Trung Hải để hội quân cùng khu trục hạm USS Donald Cook. Tuy nhiên, đây thực chất chỉ là một đòn nghi binh của Mỹ.
Cả hai khu trục hạm mang tổng cộng 192 tên lửa hành trình BGM-109 Tomahawk nhưng không phóng ra quả đạn nào trong cuộc tấn công. Theo một nguồn tin am hiểu về quy trình lên kế hoạch ở Nhà Trắng, hai tàu này chỉ đóng vai trò đánh lạc hướng lực lượng Nga và Syria.
Các chiến lược gia Mỹ sau đó dường như đã thuyết phục Tổng thống Trump lập một liên minh quân sự quốc tế để trừng phạt Syria, với sự tham gia của Anh và Pháp.
Tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump họp với các quan chức quân đội và thực hiện nhiều cuộc gọi cho Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Theresa May, với mục tiêu là buộc Syria phải trả giá đắt. Thủ tướng Anh hôm 10/4 tuyên bố nước này ủng hộ biện pháp quân sự để trừng phạt Syria.
"Nga thề sẽ bắn hạ mọi tên lửa nhằm vào Syria. Nga hãy sẵn sàng bởi tên lửa sẽ tới, đẹp, mới và 'thông minh'", ông Trump tuyên bố trên Twitter hôm 11/4, khi chiến lược phản ứng đã định hình.
Tuy nhiên, tuyên bố này của Trump dường như đã làm đảo lộn kế hoạch tác chiến, khi nó ám chỉ về thời điểm và loại vũ khí mà Mỹ sẽ sử dụng trong cuộc tấn công. Quân đội Syria cũng có đủ thời gian để báo động chiến đấu và di chuyển các khí tài chiến lược khỏi những vị trí quan trọng. Nga đồng thời cũng cho đội tàu chiến của mình rời cảng Tartus ra Địa Trung Hải để đảm bảo an toàn.
Kế hoạch tác chiến của Mỹ vốn đã phức tạp lại càng khó khăn hơn, khi phải đảm bảo trúng các mục tiêu ở Syria mà không khiến Nga trả đũa, hoặc đẩy Mỹ lún sâu vào cuộc nội chiến kéo dài 7 năm qua tại Syria.
Ba mục tiêu Syria bị liên quân Mỹ tấn công ngày 14/4. Đồ họa: Bộ Quốc phòng Mỹ.
Tổng thống Pháp Macron cho biết trong cuộc điện đàm với ông Trump sau đó, ông đã "thuyết phục Tổng thống Mỹ giới hạn cuộc tấn công vào các cơ sở vũ khí hóa học, sau khi mọi thứ đi hơi xa trên Twitter".
Trong cuộc họp với Hội đồng An ninh Quốc gia và các quan chức quân sự hàng đầu hồi đầu tuần trước, Tổng thống Mỹ đề xuất lựa chọn 5 mục tiêu lớn để tấn công. Ông Trump cũng tham vấn Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Joseph Dunford và các lãnh đạo quân sự khác. Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và Phó tổng thống Mike Pence cũng tham dự cuộc họp này.
Tổng thống Trump đã yêu cầu ông Bolton và giới lãnh đạo quân sự đánh giá từng mục tiêu tiềm tàng, tập trung chủ yếu vào việc hạn chế rủi ro leo thang với Nga. Đội ngũ an ninh quốc gia của ông Trump dường như đã thống nhất việc tiến hành không kích, nhưng vẫn còn tranh cãi về mức độ khó khăn trong việc tấn công các mục tiêu tại Syria.
Trong khi đó, tàu chiến Pháp và tiêm kích Anh được điều động tới Địa Trung Hải. Các lực lượng mũi nhọn được đặt trong tình trạng báo động cao, cuộc tấn công gần như đã sẵn sàng bắt đầu.
Rạng sáng 14/4, lệnh tấn công được ban ra, các tàu khu trục, tàu ngầm, oanh tạc cơ Mỹ cùng chiến đấu cơ của Anh và Pháp liên tiếp phóng 105 tên lửa vào Syria từ Biển Đỏ, vịnh Ba Tư và Địa Trung Hải. Việc tấn công từ ba hướng nhằm gây quá tải hệ thống phòng không của chính quyền Syria.
Tên lửa JASSM được lắp lên oanh tạc cơ B-1B trước trận không kích. Ảnh: Drive.
Trên Biển Đỏ, tuần dương hạm USS Monterey và khu trục hạm USS Laboon đã bắn tổng cộng 37 tên lửa Tomahawk, trong khi khu trục hạm USS Higgins nã 23 quả tên lửa cùng loại từ vịnh Ba Tư. Vũ khí liên quân sử dụng còn có tên lửa hành trình SCALP-EG của Pháp và Storm Shadow của Anh.
"Một cuộc không kích hoàn hảo đã diễn ra vào đêm qua. Cảm ơn Pháp và Anh vì sự khôn ngoan và sức mạnh quân sự của họ. Kết quả không thể nào tốt hơn. Nhiệm vụ đã hoàn thành", ông Trump viết trên Twitter sau cuộc không kích.
Các quan chức Lầu Năm Góc hôm 15/4 tuyên bố liên quân hầu như không vấp phải sự kháng cự khi tấn công mục tiêu trên lãnh thổ Syria. "Không vũ khí nào của Syria ngăn chặn được đòn tấn công của chúng tôi. Đòn phối hợp tấn công giữa Mỹ, Pháp, Anh chính xác, áp đảo và hiệu quả", trung tướng Kenneth McKenzie, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, tuyên bố.
Tuy nhiên, quân đội Nga lại khẳng định các hệ thống phòng không S-125, S-200, 2K12 Kub từ thời Liên Xô, cùng bộ đôi Buk-M2E và Pantsir-S1 hiện đại trong biên chế Syria đã bắn rơi tới 71 tên lửa của liên quân.
Duy Sơn