Bệnh nhân 15 tuổi qua đời tại Bệnh viện Nhi đồng 1, trưa 14/10, sau bốn ngày nhập viện, thông tin từ bác sĩ Dư Tuấn Quy, Phó trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh. Nguyên nhân tử vong là vi trùng lao tấn công đa cơ quan, khiến hai phổi thâm nhiễm, thủng ruột hoại tử, viêm phúc mạc.
Khuya 13/10, người mẹ đưa con trai nhập viện cấp cứu trong tình trạng bụng đau, co thắt dữ dội, chân đi không vững. Vùng bụng em sưng to, phản ứng co cứng. Trước đó một tháng, em than với mẹ về các cơn đau bụng, sốt và chứng chán ăn. Từ cân nặng 30 kg, em sụt còn 24 kg, da bọc xương. Người mẹ cho biết nhiều lần muốn đưa con đi khám nhưng em không chịu, phần vì nhà nghèo sợ tốn tiền, phần vì không muốn nghỉ học.
Hình ảnh siêu âm bụng cho thấy một đoạn ruột bệnh nhi bị thủng gây viêm phúc mạc. Bác sĩ quyết định mổ khẩn cấp, can thiệp trước khi xảy ra biến chứng nguy hiểm hơn. Khi mở ổ bụng, đoạn ruột đã hoại tử tím đen, phải cắt bỏ và nối hai đầu phần ruột lành với nhau.
Vi trùng lao. Ảnh: Fiercehealthcare.
Mổ xong cũng là lúc có kết quả xét nghiệm: bệnh nhi bị lao đa cơ quan gồm phổi, ruột và phúc mạc. Trong bốn ngày, em phải thở máy, điều trị kháng sinh tích cực, dùng thuốc lao. Song bệnh cảnh quá nặng và thể lực suy kiệt, em không đáp ứng điều trị, qua đời.
Bác sĩ Quy cho biết, hoàn cảnh gia đình bệnh nhân khó khăn. Người mẹ đơn thân, mưu sinh bằng việc bưng bê, rửa chén trong một quán cơm. Ngoài giờ học, em đến quán đỡ đần mẹ. Hai mẹ con sống trong một khu nhà trọ tồi tàn. Người mẹ không nhớ con trai đã từng tiêm vaccine phòng lao hay chưa. Khi khám, bác sĩ không thấy có vết sẹo tiêm vaccine BCG trên vai trái bệnh nhi - dấu hiệu nhận biết đã chủng ngừa lao.
Bác sĩ nhận định em mắc lao do sống trong môi trường ẩm thấp, bụi bẩn không đảm bảo vệ sinh, hoặc tiếp xúc với nguồn lây nhiễm trong cộng đồng. Thể trạng bệnh nhân yếu, hệ thống miễn dịch kém, khi tiếp xúc với nguồn lao thì cơ thể không có sẵn kháng nguyên nên không chống đỡ nổi sự tấn công của vi trùng lao.
"Căn bệnh ít nhất đã dày vò cậu bé 3-6 tháng. Không biết bằng cách nào em đã chịu đựng được những cơn đau khủng khiếp như vậy, nhất là trong tháng cận tử", bác sĩ Quy chia sẻ.
Nhìn người mẹ ốm yếu, xanh xao, bác sĩ khuyên bà sớm đến Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch chuyên về các bệnh đường hô hấp để tầm soát lao.
Theo bác sĩ, bệnh lao ruột, lao phúc mạc, hay ca tử vong vì lao, hiện nay rất hiếm gặp ở Việt Nam. Nhiều năm qua, Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia phát huy hiệu quả tốt phòng ngừa bệnh lao. Trẻ em được tiêm ngừa nhiều loại bệnh, trong đó có lao. Chỉ với một mũi tiêm vaccine BCG, có sẹo lao, cơ thể sẽ sản sinh ra kháng nguyên chống lại sự xâm nhập của vi trùng lao suốt đời.
Hầu hết bệnh nhân lao ngày nay được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, vi trùng lao mới chỉ khu trú và tấn công ở phổi, hạch mà chưa tiến sâu gây hại các cơ quan khác. Hiện, bệnh lao đã có thuốc điều trị đặc hiệu. Nếu người bệnh tuân thủ theo phác đồ, chỉ 6-9 tháng vi trùng lao sẽ bị cô lập, khống chế hoàn toàn, không tái phát. Trường hợp lao kháng thuốc thì mới khó khăn trong điều trị.
Bác sĩ Quy cũng khuyến cáo lao có nguy cơ quay trở lại. Phụ huynh phải cho trẻ đi tiêm chủng BCG đầy đủ, đúng lịch. Khi xuất hiện các triệu chứng biếng ăn, sụt cân, sốt và ho kéo dài, cần nghĩ đến lao và đến viện tầm soát ngay.
"Lao hoàn toàn có thể phòng ngừa và thuốc lao được cung cấp miễn phí", bác sĩ nhấn mạnh.
Thư Anh