Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody's vừa công bố báo cáo triển vọng về hệ thống ngân hàng 2014. Theo đó, triển vọng "tiêu cực" được giữ nguyên dù hãng này thừa nhận đã có những tín hiệu ổn định từ nền kinh tế. Moody's cho rằng những cải thiện gần đây của kinh tế vĩ mô cùng với một loạt thay đổi về quy định pháp lý sẽ mang lại hiệu quả tích cực cho hệ thống ngân hàng VN nhưng trong 2-3 năm tới.
Trong thông cáo vừa được phát đi Moody's nhấn mạnh Chính phủ Việt Nam cần mạnh tay hơn nữa trong việc cải thiện tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Gene Fang, Phó chủ tịch kiêm chuyên gia cấp cao của Moody's cho rằng, nguồn vốn của các nhà băng khó được cải thiện một cách sâu rộng trong vòng 1-1,5 năm tới. Với nguồn vốn thực có hiện nay, các tổ chức tín dụng vẫn không thể giúp họ chống đỡ những khoản lỗ tiềm tàng nảy sinh từ yếu kém ở chất lượng tài sản.
Tổ chức xếp hạng tín nhiệm này cũng đánh giá, tỷ lệ những tài sản chất lượng "có vấn đề" (nợ xấu) của VN ít nhất phải chiếm 15%, thay vì chỉ 4,7% nợ dưới chuẩn như Ngân hàng Nhà nước công bố tháng 10/2013. Cuối năm ngoái, một đại diện của cơ quan quản lý cho biết nợ xấu đã tiếp tục giảm về 3,79%.
Không riêng Moody's, nhiều tổ chức xếp hạng tín nhiệm thế giới khác cũng cho rằng tỷ lệ nợ xấu của VN cao hơn nhiều con số được nhà điều hành công bố và có thể ở mức 2 chữ số. Fitch cũng từng đánh giá nợ xấu của VN có thể chiếm tỷ lệ 15%.
Gần đây nhất, cuối năm 2013, một đại diện của Ngân hàng Nhà nước cho biết, tỷ lệ nợ xấu của hệ thống đã giảm về còn 3,79%. Trên thực tế, tỷ lệ những khoản nợ dưới chuẩn này của VN vốn có sự chênh lệch giữa con số các ngân hàng thương mại “tự báo cáo” và của cơ quan thanh tra giám sát. Thông thường, con số của cơ quan giám sát cao hơn một vài điểm phần trăm nhưng chưa bao giờ lên tới 2 chữ số như đánh giá của các tổ chức nước ngoài.
Trong một buổi gặp mặt báo chí mới đây, một lãnh đạo của Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết sẽ có biện pháp để giảm thiểu việc chênh lệch này. Theo vị này, tất cả các tổ chức tín dụng dù không nằm trong diện thanh tra năm 2014 nhưng đều phải thực hiện kiểm toán chất lượng tín dụng. “Việc này nhằm làm rõ thực chất nợ xấu hiện nay là bao nhiêu để có những giải pháp xử lý phù hợp”, đại diện này nói.
Với quan điểm của mình, Moody's khẳng định việc thành lập Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC) vẫn chưa thể giải quyết được tận gốc những vấn đề thiếu vốn của các ngân hàng hiện nay.
Trong báo cáo đánh giá này, Moody's cũng nhìn nhận lợi nhuận của ngành ngân hàng Việt Nam đang tăng trưởng ì ạch. Hơn nữa, cầu tín dụng tại VN vẫn yếu ớt, đồng thời, lợi nhuận của ngành lại chưa đủ để bù đắp những chi phí tín dụng đang có xu hướng tăng cũng như yêu cầu tăng vốn.
Tại Việt Nam, Moody's đang đánh giá xếp hạng tín nhiệm với 9 ngân hàng, trong đó có 2 nhà băng quốc doanh và 7 ngân hàng cổ phần.
Thanh Thanh Lan