Theo Guardian, tác giả 91 tuổi vui mừng khi được báo tin đoạt giải qua điện thoại vì ông vốn ngưỡng mộ Kafka. Milan Kundera sẽ nhận giải thưởng trị giá 10.000 USD tại buổi lễ o giải diễn ra tại Tòa thị chính của thủ đô Prague vào cuối tháng 10 - nhân ngày Độc lập của Cộng hòa Czech 28/10. Theo trang web của giải, hội đồng chấm thi sẽ đề cử Milan Kundera với ban tổ chức Nobel Văn học vì ông "không chỉ đại diện cho châu Âu, mà còn có vị thế tầm cỡ quốc tế".
Nhà văn Milan Kundera sinh năm 1929. Tác phẩm "The Unbearable Lightness of Being" của ông được chuyển thể thành phim năm 1988. Ảnh: Tellerreport.
Kundera được hội đồng xét giải nhận định có đóng góp "đáng kinh ngạc" cho văn chương Czech và những ghi nhận, góc nhìn sâu sắc đến văn hóa châu Âu và thế giới. Một năm trước, Đại sứ Cộng hòa Czech tại Paris đã tới nhà của nhà văn tại đây để trao cho Kundera giấy chứng nhận quốc tịch. Năm 2008, tác giả thắng giải thưởng Văn học quốc gia của Cộng hòa Czech, được trao trả quyền công dân ở quê cha - Brno, nhưng ông cho biết vẫn chưa hứng thú về nước.
Theo Pravo, hồi 2018, sau khi có buổi nói chuyện thân mật với gia đình tác giả, thủ tướng Andrej Babiš đề nghị nhà văn trở về nước, nhận định Kundera là "nhà văn có ảnh hưởng sâu rộng đến nước Pháp và Cộng hòa Czech". Kundera cũng đóng góp gia tài sách của ông cho thư viện Moravian ở Brno, cho phép tiểu thuyết The Festival of Insignificance được dịch sang tiếng Czech.
Năm 1979, ông nổi tiếng thế giới với bản chuyển ngữ của The Book of Laughter and Forgetting - viết bằng tiếng Czech. Tiểu thuyết Immortality (Sự bất tử, 1988) là tác phẩm cuối cùng ông viết bằng ngôn ngữ mẹ đẻ, các quyển sách sau viết bằng tiếng Pháp. Trước đó trên Nytimes, ông trăn trở về nơi bản thân thuộc về, không biết liệu Pháp là bến đỗ dừng chân hay chỉ là chốn thay thế bởi quê hương luôn hiện hữu trong từng trang viết của ông.
Bìa sách "Đời nhẹ khôn kham", một tác phẩm của Milan Kundera được dịch sang tiếng Việt. Ảnh: Nhã Nam.
Milan Kundera được công nhận với Đời nhẹ khôn kham (The Unbearable Lightness of Being, 1984), ra mắt tại Việt Nam năm 2018. Khi vừa xuất bản, sách bị cấm tại Czech nên năm 2006 - khi được phát hành ở quê nhà, tác phẩm mau chóng thành sách bán chạy.
Guardian cho rằng tiểu thuyết của Milan Kundera khắc họa cảm xúc, suy nghĩ và niềm tin hiện hữu sâu thẳm trong mỗi con người. Còn trang Pravo nhận định tác giả chịu nhiều ảnh hưởng của Franz Kafka về cách miêu tả tâm lý con người hay lối viết mỉa mai - che đậy những nỗi đau ẩn sâu. Qua các tác phẩm, ông chú trọng viết về những mối quan hệ phức tạp trong xã hội qua những câu chuyện có sức sống mạnh mẽ với thời gian. Các tiểu thuyết nổi bật khác của Kundera là The Joke (Trò cười), The Farewell Waltz (Điệu valse vĩnh biệt) và Immortality (Sự bất tử). Ông từng đoạt một số giải thưởng văn chương như: Jerusalem Prize năm 1985, Herder Prize - do Đức và Áo tổ chức năm 2000, giải văn học của thư viện quốc gia Pháp - BnF - hồi 2012.
Quỳnh Quyên (Theo Guardian)