Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết nhiệt độ trong những ngày Tết Nguyên Đán giảm đột ngột, nhiều khu vực rét đậm, rét hại. Đây là môi trường thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn gây cúm phát triển. Người bệnh mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), cúm, cảm lạnh, viêm mũi họng, viêm phế quản, viêm phổi... dễ tái phát đợt bệnh cấp tính, diễn tiến nặng. Triệu chứng phổ biến là đau, vướng họng khi nuốt; sốt, khàn tiếng, ho, sổ mũi do bị kích ứng ở đường hô hấp trên.
Bác sĩ Phí Xuân Thi, phó Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Sản nhi Quảng Ninh, tư vấn cách phòng bệnh hiệu quả.
Giữ ấm cơ thể
Thời tiết lạnh khiến mạch máu dưới da co lại, hạn chế lượng máu lưu thông, lớp nhầy bảo vệ niêm mạc đường hô hấp khô, làm giảm sức đề kháng. Đây là cơ hội cho các loại virus, vi khuẩn, nấm dễ dàng xâm nhập vào mũi, miệng và gây bệnh.
Nên giữ ấm vùng mũi, cổ, ngực bằng cách mặc áo cao cổ hoặc choàng khăn. Không nên mặc phong phanh khi trời lạnh, ngay cả khi ở trong nhà. Mặc nhiều lớp quần áo mỏng thay vì quần áo quá dày, giảm khó chịu, tránh gió luồn vào cơ thể. Tuyệt đối không đốt củi, sưởi than trong không gian kín để đề phòng ngạt khí.
Giữ ấm bàn chân bằng cách đeo tất, đi giày đế dày và có tấm lót. Ngâm chân bằng nước ấm pha kèm thảo dược như gừng, tinh dầu tràm, bạc hà... hoặc một chút muối ăn trước khi ngủ. Không nên dùng nước quá nóng. Phụ nữ trong những ngày hành kinh, người có bệnh tim mạch không ngâm chân.
Uống nước ấm
Cơ thể thiếu nước khiến lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc đường hô hấp bị khô, ảnh hưởng đường thở. Trời lạnh, mọi người nên uống đủ nước giúp máu lưu thông tốt, giảm kích ứng, khô họng, loãng dịch đờm. Uống nước ấm và hít hơi nước ấm có thể khai thông đường thở. Ngược lại, nước lạnh dễ khiến niêm mạc đường hô hấp co lại hoặc sưng lên, xung huyết, khiến virus, vi khuẩn dễ tấn công và gây bệnh.
Bác sĩ khuyến cáo người trưởng thành nên uống khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày, chia làm nhiều lần. Ưu tiên nước lọc, nước ép trái cây, canh rau củ hoặc các loại trà thảo mộc như trà gừng, mật ong chanh sả. Hạn chế tối đa bia rượu, cà phê.
Tập thể dục
Tập thể dục thể thao khoảng 20-30 phút mỗi ngày giúp cơ thể dẻo dai, lưu thông khí huyết, tăng cường miễn dịch. Vận động góp phần giữ cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ béo phì, hội chứng ngưng thở khi ngủ...
Một số hoạt động ngoài trời tốt cho sức khỏe như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi, đá bóng, cầu lông... Nếu thời tiết lạnh không thể ra ngoài, bạn có thể thay thế bằng bài tập yoga, tập gym, bóng bàn.
Mọi người nên giữ ấm khi ra ngoài phòng cảm cúm, ho, sốt. Ảnh: Giang Huy
Tăng cường ăn rau xanh
Chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng dưỡng chất giúp nâng cao thể trạng, giảm nguy cơ mắc bệnh. Ưu tiên ăn trái cây tươi, rau xanh chứa nhiều vitamin C hỗ trợ bảo vệ cơ thể chống lại tác hại từ gốc tự do, hóa chất độc hại, chất ô nhiễm, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp. Một số loại rau quả có thể tham khảo như ớt, cải xoăn, bông cải xanh, ổi, trái cây họ cam quýt...
Rau củ quả giàu vitamin A như khoai lang, cà rốt, cà chua, đu đủ... hỗ trợ tái tạo biểu mô đường hô hấp, hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh. Ngũ cốc, hải sản, trứng, đậu giàu protein góp phần tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể.
Để đảm bảo sức khỏe tổng thể, mọi người nên hạn chế ăn nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, mứt Tết, đồ ăn chế biến sẵn hoặc thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật.
Ngủ đủ giấc
Thiếu ngủ gây suy giảm miễn dịch, tăng viêm nhiễm trong cơ thể. Để hệ miễn dịch hoạt động tốt nhất, người trưởng thành cần ngủ từ 7 giờ trở lên mỗi đêm.
Giữ gìn vệ sinh
Để tránh nhiễm bệnh dịp Tết, mỗi người cần giữ gìn vệ sinh cá nhân và không gian sống sạch sẽ. Lau chùi, hút bụi trong nhà; thường xuyên thay vỏ ga, gối, giặt rèm cửa. Vệ sinh các bề mặt dùng chung như tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, điều khiển tivi bằng dung dịch cồn sát khuẩn.
Giữ gìn vệ sinh thân thể, đeo khẩu trang khi ra ngoài, nhất là đến nơi đông người hoặc khi tiếp xúc gần với người có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi... Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sau khi trở về từ nơi công cộng, trước và sau khi ăn uống, sau khi đi vệ sinh, ho hoặc xì mũi, chạm vào động vật.
Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi để tránh phát tán virus, vi khuẩn ra không khí. Tránh đưa tay lên mắt, mũi miệng. Súc họng, miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch nước súc miệng chuyên dụng hàng ngày.
Tiêm phòng vaccine
Tiêm vaccine là phương pháp chủ động phòng ngừa lây nhiễm bệnh hô hấp. Người được tiêm chủng vaccine sẽ sinh ra miễn dịch đặc hiệu, giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh từ môi trường.
Thùy An