Theo bác sĩ Nguyễn Như Vinh, Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, vào thời điểm giao mùa như hiện nay, thời tiết và độ ẩm không khí thay đổi thất thường khiến cơ thể con người không thích ứng kịp, là môi trường thuận lợi cho virus, vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp hoạt động mạnh. Những bệnh hô hấp thường gặp lúc giao mùa như cảm cúm, viêm mũi họng, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi và những bệnh mạn tính dễ tái phát như hen phế quản, giãn phế quản, phổi tắt nghẽn mạn tính (COPD)... thường có những đợt cấp rồi trở nặng khi gặp điều kiện thuận lợi.
Bác sĩ Nguyễn Như Vinh đang thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: TT.
Theo thống kê trong tháng đầu năm 2018, số lượt người bệnh đến khám các vấn đề hô hấp tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tăng nhanh. Trong đó, bệnh hen phế quản và COPD chiếm khoảng 80%, còn lại là cảm cúm, ho... Người già và trẻ nhỏ mắc bệnh nhiều, trong đó người già chiếm khoảng 70% lượt khám.
Bác sĩ Vinh cho biết cúm ác tính là một trong những bệnh hô hấp nguy hiểm nhất. Cảm cúm đa phần tự khỏi mà không cần thuốc đặc trị. Tuy nhiên cúm ác tính có thể dẫn đến tử vong mà không có dấu hiệu báo trước.
Bệnh viêm phổi đặc biệt nặng nề đối với trẻ nhỏ vì nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Ngay cả người lớn mắc viêm phổi đa phần cũng cần phải điều trị nội trú. Ngoài ra, hen suyễn và COPD cũng là những bệnh nguy hiểm, gây tử vong nếu vào đợt cấp mà không được can thiệp kịp thời.
Bác sĩ Vinh lưu ý đối với trẻ dưới 6 tuổi, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên sức đề kháng yếu, rất dễ bị nhiễm bệnh trong thời điểm giao mùa. Bệnh ở trẻ nhỏ thường diễn biến nặng và hậu quả khó lường. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời sẽ xảy ra các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp cấp, viêm phổi, áp xe phổi, tràng khí, tràng dịch màng phổi và có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, phụ huynh nên theo dõi sát, khi trẻ có những dấu hiệu khác thường, nên đưa đến ngay cơ sở y tế gần nhất để điều trị đúng và kịp thời. Lúc bình thường, trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ, nhất là mũi phòng bệnh thường gặp lúc giao mùa.
Người cao tuổi cũng bị suy giảm miễn dịch nên là đối tượng dễ mắc bệnh, trong đó nguyên nhân thường gặp nhất là sự thay đổi thời tiết làm tái phát các bệnh mạn tính ở hệ hô hấp. Các yếu tố môi trường ô nhiễm, bệnh lý nhiễm khuẩn vùng răng miệng, đặc biệt là các bệnh lý tuổi tác như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, suy gan, suy thận làm hệ miễn dịch của các cụ suy yếu, dễ gây bệnh hô hấp.
Phụ nữ mang thai cũng cần được quan tâm vì sức đề kháng của cơ thể trong giai đoạn mang thai yếu hơn bình thường. Bà bầu khi mắc cảm cúm thường ngại dùng thuốc vì sợ ảnh hưởng đến thai nhi, khiến bệnh kéo dài và cơ thể mệt mỏi. Vì vậy, việc phòng bệnh cần được đặt lên ưu tiên hàng đầu, đặc biệt nên hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp. Những phụ nữ có bệnh hô hấp mạn tính cũng cần theo dõi và kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe trong giai đoạn mang thai.
Về cơ bản, để phòng tránh các loại bệnh hô hấp do thời tiết trên, bác sĩ Vinh khuyên mọi người nên:
- Giữ cho cơ thể khỏe mạnh bằng cách tăng cường vận động.
- Ăn đầy đủ chất và các nhóm dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
- Tiêm phòng văcxin cúm đầy đủ.
- Cần giữ gìn vệ sinh cá nhân, nhà ở thông thoáng, ít bụi bẩn.
- Che mũi, miệng khi ho hoặc hắt hơi, nếu dùng tay che miệng thì nên rửa sạch với xà phòng ngay, tránh khạc nhổ bừa bãi.
- Hạn chế thức ăn lạnh, tăng cường thực phẩm có tính ấm. Chú ý giữ ấm cơ thể nhất là khi đi ngoài trời lạnh.
- Sử dụng đều đặn và đầy đủ đơn thuốc của bác sĩ đã kê cho những người bị bệnh mạn tính để phòng tránh nguy cơ bệnh tái phát nặng hơn.