Tuần trước đi cà phê, cô bạn tôi kể hai mẹ con bạn đang giận nhau vì cậu con trai đề nghị như vậy.
Con trai của cô bạn năm nay học lớp 11. Nhưng từ hồi cu cậu học lớp 4, tức 7 năm trước, tôi đã thấy tài khoản Facebook của cô bạn đăng những tấm ảnh với nụ cười tươi rói của cậu bé này đã chiếm phần lớn thời gian trên dòng thời gian.
Lúc con còn nhỏ, đây như một cách bà ghi lại từng khoảnh khắc đáng nhớ và khoe con với bạn bè. Nhưng hôm nay, con trai lại bày tỏ mong muốn khác - cậu muốn giữ cho mình sự riêng tư. Thay vì hiểu và vui vẻ đồng tình, người mẹ bất ngờ thấy có chút... tự ái và khó chịu. Cô bạn tôi kể thế là không kiềm được, nổi nóng và quát tháo lên kiểu "đẻ ra mày lớn khôn rồi thế đấy".
Tôi thấy trên newsfeed Facebook của tôi, có khoảng 80% bạn bè hay đăng ảnh con cái đủ mọi lứa tuổi, từ sơ sinh cho đến dậy thì, ngay cả cha mẹ lớn tuổi cũng bị chụp "trộm" rồi đăng lên.
Riêng con cái, khi cũng bắt đầu có những suy nghĩ riêng về quyền riêng tư của mình. Những bức ảnh chụp khi nhỏ có thể là niềm tự hào của mẹ, nhưng khi lớn lên, chính con trai lại cảm thấy không thoải mái khi thấy bản thân trong những khoảnh khắc đáng yêu, ngộ nghĩnh bị chia sẻ công khai.
Có thể cậu không muốn bạn bè nhìn thấy mình trong những bức ảnh khi còn bé, hoặc sợ bị trêu chọc vì những bức ảnh ngộ nghĩnh "xấu hổ không để đâu cho hết".
Hơn thế nữa, việc tự kiểm soát hình ảnh của bản thân là điều mà các bạn trẻ ngày nay coi trọng. Trên mạng xã hội, các bạn đều ý thức rõ rằng một hình ảnh có thể có sức mạnh rất lớn, ảnh hưởng đến cách người khác nhìn nhận về mình. Đối với nhiều bạn trẻ, mạng xã hội vừa là nơi giao lưu nhưng cũng có thể là nguồn áp lực.
Suy nghĩ của các phụ huynh, mạng xã hội giống như một cuốn album hiện đại, nơi bà ghi lại những khoảnh khắc tươi đẹp của con mình. Đối với mẹ, những tấm ảnh ấy là niềm tự hào và cũng là minh chứng sống động cho hành trình trưởng thành của con.
Một khoảnh khắc hài hước hay một biểu cảm ngộ nghĩnh đều là thứ mà mẹ muốn giữ lại mãi mãi và thậm chí, chia sẻ với bạn bè để "khoe" chút niềm vui nhỏ của đời mình.
Thế nhưng, khác biệt thế hệ chính là yếu tố lớn tạo nên khoảng cách giữa mẹ và con trong việc nhìn nhận về mạng xã hội và quyền riêng tư. Đối với mẹ, việc đăng ảnh con là một hành động bình thường, nhưng đối với thế hệ trẻ, việc kiểm soát hình ảnh cá nhân là một phần quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh và bảo vệ tâm lý của mình.
Mạng xã hội ngày nay thúc đẩy người dùng đăng ảnh, chia sẻ mọi khoảnh khắc để hòa vào "cuộc chơi" của người khác. Đôi khi, việc người mẹ liên tục cập nhật hình ảnh của con lên mạng xã hội cũng là một phần ảnh hưởng từ xu hướng chung của cộng đồng.
Để giải quyết xung đột này, một cuộc đối thoại cởi mở giữa mẹ và con sẽ là bước đầu tiên. Mẹ có thể mời con ngồi xuống, cùng chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình về vấn đề này. Khi hai bên cùng nhau trao đổi một cách thẳng thắn và chân thành, mẹ sẽ hiểu hơn lý do con muốn có quyền riêng tư, còn con sẽ hiểu được tình cảm và sự tự hào mà mẹ dành cho mình.
Từ đó, hai bên có thể tìm tiếng nói chung và đưa ra quyết định hợp lý: có thể mẹ vẫn chia sẻ ảnh, nhưng sẽ hỏi ý kiến con trước để đảm bảo không ảnh hưởng đến cảm xúc của con.
Giải pháp cũng có thể bao gồm việc giáo dục con về mạng xã hội, giúp con hiểu rõ về những rủi ro tiềm ẩn và cách tự bảo vệ bản thân trước những nguy cơ. Đồng thời, mẹ cũng nên tôn trọng quyền riêng tư của con bằng cách hỏi ý kiến cậu bé trước khi đăng bất kỳ hình ảnh nào.
Minh Khang