Dữ liệu trên trang theo dõi hàng không FlightRadar24 hôm qua cho thấy hành trình của trinh sát cơ RC-135V/W Rivet Joint mang mã hiệu 62-4138 và hô hiệu "Python 52" trên vùng trời thủ đô Afghanistan.
Chiếc RC-135V/W mã hiệu 62-4138 cất cánh từ căn cứ Al Udeid, Qatar, hồi tháng 7. Ảnh: USAF.
Phi cơ xuất phát từ căn cứ Al Udeid ở Qatar, sau đó bay qua biển Bắc Arab và Pakistan để tiến vào không phận Afghanistan. Máy bay lượn nhiều vòng ở độ cao hơn 9.400 m trong nhiều giờ, với tâm điểm là thủ đô Kabul và có thời điểm bay qua thành phố Jalalabad gần đó.
Bộ Quốc phòng Mỹ chưa bình luận về sự hiện diện của chiếc RC-135V/W.
RC-135V/W Rivet Joint là máy bay chuyên thu thập thông tin tình báo tín hiệu (SIGINT) của không quân Mỹ, được mệnh danh là "trinh sát cơ nghe trộm" bởi khả năng chặn thu liên lạc và định vị nguồn phát tín hiệu vô tuyến của đối phương. Mỗi chiếc Rivet Joint đơn lẻ có thể phát hiện tín hiệu khả nghi (SOI) và thường kết hợp với những loại trinh sát cơ khác để định vị đối phương.
Ngoài khả năng nghe trộm, RC-135V/W cũng có thể hỗ trợ xây dựng "đội hình chiến đấu điện tử" của đối phương, trong đó xác định vị trí phân bố các đài radar, sở chỉ huy và hệ thống thu phát vô tuyến.
Taliban không có năng lực phòng không và mạng lưới chỉ huy tác chiến khá giới hạn. Giới chuyên gia cho rằng chiếc Rivet Joint được triển khai để giám sát liên lạc của lực lượng này, nhằm xác định mệnh lệnh của các chỉ huy Taliban có trùng khớp với cam kết công khai trên truyền thông về việc không tấn công lực lượng Mỹ ở sân bay Kabul hay không.
Đường bay của chiếc RC-135W hôm 17/8. Đồ họa: FlightRadar24.
"Chiếc RC-135V/W có thể đóng vai trò cảnh báo sớm nếu Taliban thay đổi thái độ với sự hiện diện của quân đội nước ngoài ở sân bay Kabul. Máy bay bật hệ thống nhận diện và có thể được theo dõi trên các ứng dụng thương mại cũng là thông điệp gửi tới Taliban, cho thấy Mỹ đang giám sát kỹ mọi dấu hiệu về một cuộc tấn công tiềm tàng nhằm vào sân bay Kabul", chuyên gia quân sự Joseph Trevithick nhận xét.
Tướng Frank McKenzie, chỉ huy Bộ tư lệnh Trung tâm quân đội Mỹ, gặp đại diện Taliban ở Doha hôm 15/8. Hai bên đồng ý thiết lập "cơ chế giải trừ xung đột", theo đó Taliban không can thiệp vào các hoạt động sơ tán tại sân bay Kabul. Tướng McKenzie cũng cảnh báo các lãnh đạo Taliban rằng quân đội Mỹ sẽ đáp trả mạnh mẽ để bảo vệ sân bay Kabul nếu cần thiết.
Sau khi Taliban tiến vào thủ đô Kabul hôm 15/8, hàng nghìn người đã đổ tới sân bay quốc tế Hamid Karzai, nơi duy nhất được Mỹ bảo vệ ở Kabul, để tìm cách rời khỏi đất nước. Hình ảnh và video cho thấy đám đông chen lấn tại sân bay, thậm chí đu bám vào máy bay Mỹ mong được rời khỏi đất nước.
Vũ Anh (Theo Drive)