Máy bay ném bom siêu thanh lớn nhất của Nga

Máy bay ném bom siêu âm Tu-160 do Liên Xô cũ phát triển để đối phó với loại máy bay "có người lái tiên tiến" B1-B của không quân Mỹ. Máy bay do phòng thiết kế Tupolev bắt tay vào sản xuất từ những năm 1970, sau khi chính phủ đề ra dự án phát triển loại máy bay ném bom thế hệ mới.

Phòng thiết kế Tupolev đưa ra mẫu thiết kế có cánh kéo dài với tên hiệu Aircraft 160M, kết hợp một số yếu tố của loại Tu-144, để cạnh tranh với các bản thiết kế của Myasishchev M-18 và Sukhoi T-4. Thiết kế của Myasishchev đề xuất một máy bay có thể thay đổi hình dạng cánh, được coi là kiểu thành công nhất, dù Tupolev được đánh giá cao về khả năng thực hiện dự án. Cuối cùng, năm 1973 Tupolev được chỉ định làm công ty phát triển loại máy bay mới dựa trên thiết kế của Myasishchev.

Tu-160 có cùng kiểu cánh hỗn hợp và thay đổi hình dạng, với góc nghiêng tùy chọn từ 20° tới 65°. Phía trước và sau cánh có các tấm cánh lái và có hệ thống kiểm soát đường bay. Máy bay sử dụng bốn động cơ phản lực cánh quạt đẩy đốt hai lần NK-32, loại động cơ mạnh nhất từng được lắp cho máy bay chiến đấu. Không giống như loại B-1B, vốn đã loại bỏ yêu cầu tốc độ Mach 2+ của loại B-1A nguyên bản, giữ các cửa hút gió biến đổi, và có thể bay hơi nhanh hơn Mach 2.

Máy bay chiến đấu lớn nhất từng được sản xuất này được trang bị một hệ thống nạp nhiên liệu trên không cho phép tăng tầm hoạt động, dù nó hiếm khi được sử dụng bởi số lượng nhiên liệu nạp lớn lên tới 130 tấn, khiến không cần tái nạp nhiên liệu nó cũng có thể hoạt động 15 giờ. Dù Tu-160 được thiết kế để giảm khả năng bị cả radar và các hệ thống hồng ngoại phát hiện nhưng nó không phải là một máy bay tàng hình.

Tu-160 được trang bị một radar tấn công "Obzor-K" và một radar theo dõi mặt đất "Sopka" riêng biệt, khiến nó có chế độ bay hoàn toàn tự động theo địa hình ở độ cao thấp. Tu-160 có một máy ngắm ném bom điện quang, và các hệ thống phòng thủ điện tử tích hợp chủ động và thụ động.

Cùng là sản phẩm của thời Chiến tranh Lạnh và dù trông Tu-160 rất giống với loại B-1B của Mỹ nhưng đây là hai loại máy bay hoàn toàn riêng biệt. Tu-160 là một hệ thống phóng tên lửa chiến lược trên không, lớn hơn và bay nhanh hơn B-1 vốn là một máy bay ném bom khá nhiều tuy độ cao trần thấp hơn hẳn (15.000 m so với 18.000 m của B-1). Trong khi B-1 là sơn màu đen để phục vụ cho việc hấp thụ sóng ra đa thì Tu-160 sơn màu trắng để chống lại các tia phóng xạ phát ra khi một vụ nổ hạt nhân xảy ra ở gần. Tu-160 không có hai cánh nhỏ phía trước trong khi B-1 thì có.

Tupolev Tu-160 được thiết kế để phóng các loại vũ khí hạt nhân và thông thường, chống những mục tiêu của đối phương ở những khu vực xa xôi tuy nhiên, phi cơ Tu-160 của Nga chưa từng tham gia các chiến dịch quân sự thực tế. Từ cuối thập kỷ 80 đến đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, Tupolev Tu-160 thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ tuần tra tầm xa tại Bắc Băng Dương, Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.