Cách đây hai tháng, người thuê mặt bằng của tôi làm shop quần áo đã manh nha ý định dẹp tiệm, trả mặt bằng. Hai vợ chồng cho nhân viên nghỉ hết, tự đứng bán. Bước đầu tiên là thanh lý hàng tồn.
Đầu tiên, băng rôn giảm giá được treo lên trước cửa tiệm. Sau đó là những sọt quần áo đồng giá 50-70-100 nghìn được để trước cửa hàng vào mỗi tối. Lạ lùng là hàng giảm giá nhưng vẫn rất ít người vào mua. "Hàng lỗi mốt rồi, bán tháo bán đổ, được nhiêu hay nhiêu", người chồng buồn hiu.
Tôi từng tin rằng một vị trí mặt tiền đẹp, lượng người qua lại lớn sẽ là điều kiện đủ để giữ chân người thuê. Nhưng tôi đã nhầm.
Người thuê mặt bằng của tôi đã gắn bó suốt bảy năm, vẫn quyết định đóng cửa dù tôi chủ động giảm giá, thậm chí tặng thêm 45 triệu đồng tương đương 3 tháng tiền nhà, để hỗ trợ họ vượt giai đoạn khó khăn nhưng họ bảo bán quần áo ở shop lỗi thời rồi, bù lỗ cũng nhiều rồi nên quyết định buông bỏ hết, không vướng bận gì nữa. Họ quyết định dẹp, dẹp ngay trong mấy tháng cuối năm để ăn Tết cho khỏe.
Từ nhiều năm nay, khi hành vi tiêu dùng chuyển dịch, nhà mặt phố từ lợi thế đang trở thành gánh nặng chi phí cho những ai thuê để buôn bán, kinh doanh.
Rất nhiều người bán nhỏ lẻ đã rời mặt tiền, chọn vào hẻm, thu hẹp quy mô, chuyển phần lớn doanh số sang online. Ví dụ trước đây thuê mặt bằng 80 triệu một tháng, nay chuyển vào hẻm chỉ 15-20 triệu đồng mà doanh thu gần như không giảm thì thuê mặt tiền làm gì?
Ở chiều ngược lại, rất ít chủ mặt bằng chịu nhìn nhận rằng mô hình cũ đang lung lay. Nhiều người vẫn giữ kỳ vọng "mặt tiền là vàng", nhưng chỉ thực sự đúng với những ai có mặt bằng rộng, đủ sức cho các hãng, chuỗi, thương hiệu lớn thuê. Chỉ họ mới còn coi mặt tiền là tài sản nhận diện, còn người bán lẻ nhỏ thì buộc phải tối ưu chi phí để sống còn.
Thị trường không mất đi nhu cầu thuê, mà nhu cầu đang tái cấu trúc. Giá thuê mặt tiền sẽ còn chịu áp lực giảm, bởi nếu không phù hợp với bài toán lợi nhuận của người thuê, họ sẽ đi. Không phải vì họ yếu, mà vì mô hình kinh doanh mới hiệu quả hơn. Và thực tế đang chứng minh điều đó từng ngày.
Nguồn thu từ tiền cho thuê không quá quan trọng vì tôi có nhiều nguồn thu nhập khác nhau, nhưng về già, chắc chắn đây sẽ là nguồn thu cố định, an toàn nhưng xem ra không còn bền vững. Và điều quan trọng là tôi đã mất đi may mắn của một người cho thuê mặt bằng, khi người thuê lâu dài, đóng tiền nhà đúng hạn, chưa từng xin khất tiền nhà đã buông tay trước cạnh tranh khốc liệt của thị trường.
Nguyên