Buổi phát sóng trực tiếp thành công rực rỡ, thu hút khoảng 100.000 người xem và quyên góp. Cũng trong tối đó, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden tiếp đón thân mật khoảng 20 người tại buổi gây quỹ có giá 500.000 USD mỗi vé, do tỷ phú truyền thông Haim Saban tổ chức. Sự kiện này đã huy động được 4,5 triệu USD.
Trong khi các khoản quyên góp nhỏ ồ ạt đổ về chiến dịch của Biden với con số kỷ lục, những tỷ phú và triệu phú thuộc giới thượng lưu vẫn đóng vai trò quan trọng đối với ngân sách tranh cử của cựu phó tổng thống Mỹ.
Từ Hollywood tới Thung lũng Silicon và Phố Wall, chiến dịch của Biden đã thu hút mạnh mẽ giới siêu giàu, huy động được gần 200 triệu USD từ những nhà tài trợ quyên góp ít nhất 100.000 USD trong 6 tháng qua. Con số này gấp đôi so với khoản tiền mà Tổng thống Donald Trump huy động được từ các nhà tài trợ số tiền 6 con số trong cùng giai đoạn, theo một phân tích gần đây.
Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden vẫy tay với đám đông tại thành phố Durham, bang Bắc Carolina, hôm 18/10. Ảnh: AFP.
Những nhà tài trợ lớn mang lại lợi thế tài chính bất ngờ cho Biden trước Trump, giúp ứng viên đảng Dân chủ bước vào tháng 10 với ngân sách nhiều hơn Tổng thống Mỹ 180 triệu USD, gần tương đương với tổng số tiền từ những người đóng góp trên 100.000 USD.
Về mặt pháp lý, Biden phải công bố danh sách các nhà tài trợ, bao gồm một số người Mỹ giàu có và nổi tiếng hàng đầu, như vợ chồng ông trùm điện ảnh Hollywood Jeffrey Katzenberg với khoản đóng góp 1,4 triệu USD. Ngoài ra, vợ chồng doanh nhân công nghệ Sean Parker góp 1,2 triệu USD, vợ chồng giám đốc điều hành Netflix Reed Hastings góp 1,4 triệu USD. Ban lãnh đạo các hãng đầu tư, cổ phần tư nhân và đầu tư mạo hiểm như Blackstone, Bain Capital và Kleiner Perkins cũng đóng góp nhiệt tình.
Tuy nhiên, sau khi thu về những tấm séc mệnh giá khổng lồ, chiến dịch tranh cử của Biden lại âm thầm hạn chế một số biện pháp minh bạch mà bản thân cựu phó tổng thống từng tiên phong trong cuộc bầu cử sơ bộ.
Biden đã phá vỡ tiền lệ mà 4 ứng viên tổng thống gần đây nhất của đảng Dân chủ đều thực hiện, khi từ chối tiết lộ danh tính các đầu mối gây quỹ. Những người này thay mặt chiến dịch thu các khoản đóng góp từ nhà tài trợ, được cho là đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với quá trình gây quỹ.
"Thật đáng lo ngại khi công chúng không biết họ là ai, bởi họ thường được bổ nhiệm làm đại sứ hoặc những vị trí chủ chốt khác trong chính quyền, hoặc nhận các hợp đồng của chính phủ", điều tra viên Michael Beckel, giám đốc nghiên cứu nhóm Issue One hướng tới thúc đấy minh bạch tài chính tranh cử, cho hay.
Sau khi được NY Times liên hệ, chiến dịch của Biden cho biết họ sẽ cung cấp danh sách đầu mối gây quỹ vào cuối tháng này. Cựu phó tổng thống Mỹ cũng dần tiết lộ thêm về các nhà tài trợ cho chiến dịch, trong khi Trump hoàn toàn giữ kín danh tính những người đóng góp và đầu mối gây quỹ, cả năm nay và năm 2016.
Nhiều nhà cải cách chiến dịch tranh cử đánh giá Biden tiến bộ rõ rệt so với ông chủ Nhà Trắng, nhưng vẫn hy vọng ứng viên Dân chủ đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn. "Minh bạch là chìa khóa chứng minh tính trách nhiệm", Beckel cho hay.
Biden từng một lần duy nhất công khai danh tính các đầu mối gây quỹ hồi cuối năm ngoái, bao gồm 235 người huy động được ít nhất 25.000 USD. Kể từ đó, cựu phó tổng thống Mỹ kêu gọi được thêm hơn 1,2 tỷ USD, nhưng không tiết lộ thêm danh tính của bất cứ ai. Trong khi đó, cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton 4 năm trước thường xuyên cập nhật danh sách những đầu mối gây quỹ thu về trên 100.000 USD.
Các phụ tá của Biden cho biết trên thực tế, ứng viên đảng Dân chủ vài tháng gần đây huy động được nhiều tiền từ những người ủng hộ bình thường thông qua nền tảng trực tuyến hơn là các nhà tài trợ lớn. "Trên cương vị tổng thống, Biden cam kết đảm bảo chính phủ sẽ luôn đặt lợi ích của công chúng lên hàng đầu", T.J. Ducklo, phát ngôn viên của Biden, cho hay.
Tại vòng bầu cử sơ bộ năm nay, Biden đã công khai tất cả nhà tài trợ của ông cho một nhóm phóng viên nhỏ, trong nỗ lực loại bỏ những chỉ trích từ các đối thủ thuộc nhóm cấp tiến trong đảng Dân chủ, bao gồm Bernie Sanders và Elizabeth Warren. Hai thượng nghị sĩ này từ chối tổ chức các sự kiện gây quỹ lớn, coi đây là hành vi đút lót. Tuy nhiên, cuối cùng họ cũng lùi lại để dồn sự ủng hộ cho Biden, vì mục tiêu chung là đánh bại Trump.
Song sau khi Biden rộng cửa trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, với giới hạn quyên góp tăng vọt từ 2.800 USD lên 700.000 USD như hiện nay, nhóm phóng viên không còn được tận mắt theo dõi các sự kiện gây quỹ trực tuyến có mặt những nhà tài trợ lớn. Thay vào đó, họ chỉ được cung cấp một đường dây liên lạc, không thể nhìn thấy ai đang tham dự.
Rufus Gifford, phó giám đốc chiến dịch tranh cử của Biden, gọi sự thay đổi này là "định dạng mới khi bước vào giai đoạn mới của chiến dịch tổng tuyển cử", sau khi nó được triển khai lần đầu tiên tại một sự kiện gây quỹ ở Phố Wall hồi tháng 5.
Do ít nhận được sự chú ý của công chúng và gần như không có ai phản đối, chính sách này được giữ nguyên. Kể từ đó, độ ngũ của Biden cũng không cho truyền thông tiếp cận một số cuộc thảo luận với những nhà tài trợ lớn nhất.
Một điều đáng lo ngại khác là chiến dịch tranh cử của Biden còn cung cấp quyền tiếp cận đội ngũ cố vấn chính sách đắc lực cho Biden, những người khả năng cao sẽ đóng vai trò ra quyết định quan trọng khi cựu phó tổng thống đắc cử, nếu các nhà tài trợ sẵn sàng trả tiền tham gia những sự kiện trực tuyến và "cuộc thảo luận", theo một số nguồn tin.
Danh sách này bao gồm Tony Blinken, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Biden; Jake Sullivan, cố vấn chính sách trong nước hàng đầu; Stef Feldman, giám đốc chính sách của chiến dịch tranh cử; hay Michele Flournoy, người có khả năng được chọn làm bộ trưởng quốc phòng nếu chính quyền Biden được thành lập. Tất cả sự kiện có mặt họ đều được giữ kín.
Nhà tài trợ phải trả thêm tiền nếu muốn tham gia một nhóm giao lưu thân mật hơn với cố vấn của Biden. Một sự kiện tháng này, với chủ đề thảo luận về lãnh đạo và quản lý lực lượng lao động liên bang, có mức đóng góp để tham gia nhóm giao lưu thân mật là 10.000 USD hoặc 25.000 USD.
Tyson Brody, cựu giám đốc nghiên cứu của Thượng nghị sĩ Sanders, nhận định các buổi thảo luận như vậy cung cấp cho giới thượng lưu "quyền tiếp cận đặc biệt với những người đặt ra quy tắc", đồng thời xem xét trước chính sách của chính quyền mới.
"Bạn có muốn sở hữu tấm vé để lắng nghe từ giới lãnh đạo tương lai về những việc họ sẽ làm đối với lĩnh vực của bạn hay không? Đó là điều mà họ đang làm", Brody cho hay.
Ánh Ngọc (Theo NY Times)
