Nhìn trên bản đồ bạn sẽ nhận ra Tây Ban Nha nằm cùng vĩ độ với Vương quốc Anh, Bồ Đào Nha và Morocco và theo múi giờ của Greenwich (GMT). Tuy nhiên thực tế Tây Ban Nha lại theo múi giờ Trung Âu (CET) và đồng bộ thời gian với Belgrade, thủ đô Serbia, cách Madrid hơn 2.500 km về phía đông.
Theo múi giờ Trung Âu (CET) mà không theo giờ Greenwich (GMT) nên ở Tây Ban Nha mặt trời mọc muộn và lặn muộn hơn. Ảnh: Alamy.
Tại sao người Tây Ban Nha lại sống chậm hơn so với múi giờ địa lý thực của mình? Vào năm 1940, Thủ tướng Francisco Franco đã đổi múi giờ của Tây Ban Nha, nhanh thêm một giờ khi thống nhất với Đức quốc xã. Tuy vậy, với người dân nước này, sau sự tàn phá khủng khiếp của cuộc nội chiến, họ đều không hề bận tâm tới sự thay đổi múi giờ. Họ vẫn tiếp tục sống theo lối cũ, chỉ riêng các đồng hồ là chạy nhanh thêm một giờ. Từ đó trở đi, bữa trưa lúc 13h của họ trở thành 14h, và bữa tối cũng từ 20h thành 21h.
Khi Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, giờ giấc trên những chiếc đồng hồ ở Tây Ban Nha không đổi lại như cũ. Năm 2016, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy thông báo chính phủ đang lên kế hoạch để bổ sung lịch làm việc mới là giờ tan sở vào lúc 18h thay vì 20h như hiện tại. Một yếu tố quan trọng trong kế hoạch này là đánh giá khả năng đổi múi giờ từ CET sang GMT - một chủ đề nóng tạo làn sóng tranh cãi lớn trên cả nước Tây Ban Nha.
Chậm hơn 60 phút so với múi giờ đúng (GMT) nghĩa là mặt trời lên muộn và lặn cũng muộn, vì thế mà những buổi tối mùa hè ở Tây Ban Nha đẹp lộng lẫy bởi 22h hoàng hôn mới xuất hiện. Chủ các khu nghỉ dưỡng ở đây tin rằng càng nhiều thời gian ban ngày càng thu hút đông khách hơn.
Chính quyền ở quần đảo Balearic (gồm Mallorca, Menorca và Ibiza) đều phản đối mạnh mẽ việc chuyển sang múi giờ GMT và còn mở chiến dịch để duy trì múi giờ mùa hè (CET +1), cho phép du khách tận dụng lợi thế của mùa đông có tiết trời ôn hòa thuận lợi ở đây.
Mặc dù nửa đêm các nhà hàng, quán ăn vẫn sáng rực đèn và đông khách ngồi ăn uống. Ảnh: Alamy.
Tuy nhiên, nhiều người dân Tây Ban Nha sống sai múi giờ và dẫn tới kết quả thiếu ngủ cùng với giảm năng suất lao động. Một ngày làm việc điển hình ở đây bắt đầu từ 9h, sau 2 tiếng nghỉ ngơi để ăn và nghỉ trưa (14h-16h), họ tiếp tục trở lại làm tới 20h thì tan sở. Giờ làm việc muộn buộc người dân phải dành thời gian sống cho mình cũng muộn hơn. Giờ vàng của truyền hình Tây Ban Nha tới 22h30 còn chưa bắt đầu chiếu.
Trong khi đó, ở vùng tây bắc Galicia vào mùa đông 9h mặt trời còn chưa mọc, nghĩa là người dân bắt đầu đi làm khi trời còn tối.
Theo José Luis Casero, chủ tịch Ủy ban quốc gia về hợp lý hóa thời gian: "Thực tế là thời gian ở Tây Ban Nha không phù hợp với những ảnh hưởng của mặt trời đối với sức khỏe con người, đặc biệt là giấc ngủ". Ủy ban này từ năm 2006 cố gắng đưa Tây Ban Nha trở lại đúng múi giờ. Ông Casero cho hay: "Nếu chúng tôi đổi múi giờ, mặt trời sẽ mọc sớm hơn và chúng tôi tỉnh dậy đi làm tự nhiên hơn, các bữa ăn cũng sớm hơn một tiếng và chúng tôi có thêm thời gian để ngủ".
Người Tây Ban Nha có cách thích ứng với những đêm thức muộn bằng buổi uống cà phê giữa sáng, và nghỉ ăn trưa 2 tiếng. Thời gian dư dả đó cho phép họ tận hưởng giấc ngủ trưa - "siesta".
Siesta - giấc ngủ trưa "truyền thống" của người Tây Ban Nha. Ảnh: gapyear.
Thay đổi giờ làm có thể ảnh hưởng lớn tới lối sống, văn hóa ngủ trưa của người dân bản địa, mặc dù các cuộc tranh luận có nổ ra hay không. Tháng 1/2017, một khảo sát của công ty nghiên cứu Simple Lógica cho thấy chưa tới 18% người Tây Ban Nha thường xuyên ngủ trưa, trong khi gần 60% khác không bao giờ ngủ trưa. Thực tế, chủ các công ty trên khắp cả nước và cả những khu nghỉ dưỡng vẫn duy trì làm việc trong suốt buổi trưa để phục vụ khách du lịch.
Trong khi đó những người hay ngủ trưa sẽ rất tức tối vì bị thay đổi mất một thói quen. "Chúng tôi rất phản đối giấc ngủ trưa siesta tại Tây Ban Nha vì không phù hợp với thực tế. Hơn nữa thay đổi múi giờ sẽ làm các bữa ăn sớm hơn, cho chúng tôi thêm thời gian ngủ tối, vì vậy sẽ không phải nghỉ trưa lâu nữa", Casero cho biết.
Theo nhà kinh tế học, Nuria Chinchilla, chuyên gia về cân bằng đời sống công sở tại viện nghiên cứu kinh doanh tại Barcelona, chất lượng cuộc sống của người Tây Ban Nha trong tình trạng cấp bách hơn là việc giữ lại 1, 2 tiếng vui chơi cho du khách. "Chúng tôi liên tục bị mệt mỏi vì lệch múi giờ. Du lịch vẫn vậy và du khách không quan tâm nhiều lắm. Thời lượng ban ngày vẫn như cũ dù thêm một tiếng vào buổi sáng hay tối đi nữa".
(Theo BBC)