Tiêm kích F-15I của Israel thường xuyên không kích lãnh thổ Syria. Ảnh: IAF.
Chiến đấu cơ Israel hôm 2/12 phóng 5 tên lửa đối đất từ không phận Lebanon vào căn cứ quân sự của quân đội chính phủ Syria gần thành phố al-Qiswa. Giới phân tích cho rằng các đợt không kích xuyên biên giới diễn ra thường xuyên cho thấy Israel ngày càng lo ngại trước sức ảnh hưởng của Iran và tổ chức vũ trang Hezbollah ở Syria, theo Al Jazeera.
Những cuộc tấn công kiểu này của Israel không phải là mới, đặc biệt từ khi cuộc nội chiến tại Syria bùng phát năm 2011. Bất chấp việc không quân Israel thường xuyên tấn công các căn cứ quân sự của Syria, Damascus chưa từng có động thái trả đũa trực tiếp, dù Tel Aviv cho rằng một số vụ nổ súng đáp trả là có chủ đích.
Israel thường không kích vào lãnh thổ Syria khi đạn pháo của quân chính phủ hoặc lực lượng nổi dậy nước này rơi xuống khu vực cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng, hoặc nhằm vào các đoàn xe chở vũ khí gần biên giới hai nước, cũng như khi lực lượng vũ trang do Iran hậu thuẫn phóng rocket nhằm vào Israel.
Trong trường hợp xảy ra sự cố nã pháo qua biên giới, Tel Aviv đều tuyên bố Damascus phải chịu trách nhiệm, sau đó tấn công các vị trí của quân chính phủ Syria. Một số vụ không kích được cho là bắt nguồn bởi lực lượng nổi dậy Syria, khi họ cố tình bắn pháo sang Israel, khiến nước này đáp trả nhằm vào quân đội chính phủ.
Trên thực tế, Damascus và Tel Aviv vẫn đang trong tình trạng chiến tranh kể từ năm 1948. Israel chiếm cao nguyên Golan của Syria sau cuộc chiến năm 1967 và duy trì quyền kiểm soát một phần khu vực này cho tới nay. Đến năm 1974, hai nước ký hiệp ước đình chiến sau cuộc chiến Yom Kippur nổ ra trước đó một năm. Biên giới Syria - Israel trở nên yên bình kể từ đó, nhưng cuộc nội chiến Syria đã đẩy quan hệ hai nước về mức căng thẳng.
Cao nguyên Golan luôn là điểm nóng giữa hai quốc gia. Đồ họa: Al Jazeera.
Sự can thiệp của Nga, Iran và nhóm vũ trang Hezbollah đã giúp quân đội chính phủ Syria xoay chuyển cục diện chiến trường. Sức ảnh hưởng ngày càng lớn của Iran và Hezbollah tại Syria là mối lo ngại chủ yếu của Israel và nước này không hề che giấu nỗi lo đó.
Cuộc tấn công của Israel hôm 2/12 diễn ra chỉ ba tuần sau khi có tin Iran bắt đầu xây dựng căn cứ quân sự lâu dài ở phía nam thủ đô Damascus của Syria. Tel Aviv cho rằng Tehran đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng ở Trung Đông, đồng thời kiểm soát hành lang trên bộ từ Iran đến Địa Trung Hải.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cáo buộc Iran đang biến Syria thành một căn cứ quân sự, từ đó tạo ra hai mũi tấn công nhằm thực hiện mục tiêu xóa sổ Israel mà nước này từng tuyên bố.
"An ninh là giới hạn đỏ của Israel. Bất kỳ mối đe dọa tiềm tàng nào cũng khiến Israel trả đũa bằng các cuộc không kích và nã pháo, dù đó là căn cứ quân sự Syria, hay vị trí của lực lượng Hezbollah hoặc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran", chuyên gia phân tích chính trị Omar Kouch nhận định.
Ông Kouch cho rằng Tel Aviv muốn chứng tỏ rằng họ nắm quyền tự quyết, đủ sức tấn công mọi mục tiêu mong muốn. Đây được coi là hành động phô trương sức mạnh và gửi tín hiệu răn đe đến tất cả các bên liên quan.
Chính phủ Syria thường tố cáo Israel bắt tay với "các nhóm khủng bố" bằng việc tấn công quân đội nước này, trong khi Tel Aviv đổ lỗi cho Damascus vì các vụ nã pháo từ khu vực họ kiểm soát. Giới phân tích nhận định cả hai nước đều phải chịu trách nhiệm về tình trạng bạo lực gia tăng ở biên giới, nhưng các hành động tấn công lẫn nhau như vậy khó có thể dẫn đến chiến tranh giữa Israel và Damascus.
Quân đội Israel có sức mạnh áp đảo Syria, khiến họ khó bị trả đũa trực tiếp. Ảnh: IAF.
Chuyên gia Kouch nhấn mạnh rằng chính phủ Syria hiện ở thế yếu so với Israel, đây là nguyên nhân khiến họ không tiến hành đáp trả trực tiếp sau các cuộc không kích. Tuy nhiên, vẫn có nguy cơ xung đột leo thang trong tương lai.
"Năm ngoái, Israel đã chấm dứt chính sách mập mờ liên quan đến các cuộc tấn công vào sâu trong lãnh thổ Syria, cho thấy họ không dung thứ cho những vụ nã pháo qua biên giới. Damascus thường không phản ứng cứng rắn trước hành động của Tel Aviv, nhưng khi lợi thế chiến trường nghiêng về quân chính phủ, ông Assad có thể cảm thấy cần phải đáp trả Israel", chuyên gia Ofer Zalzberg nhận định.
Duy Sơn