Trong hai năm đại dịch, các nhà khoa học rút ra một xu hướng nổi bật: nam giới tử vong vì Covid-19 nhiều hơn phụ nữ.
Ban đầu, một số chuyên gia cho rằng nguyên nhân chủ yếu nằm ở yếu tố sinh học. Họ cũng đẩy mạnh sử dụng các phương pháp điều trị dựa trên đặc điểm giới tính như tiêm estrogen hoặc thuốc chẹn androgen nhằm giảm nguy cơ tử vong.
Sống, nghiên cứu công bố vào trung tuần tháng 1/2022 cho thấy một bức tranh phức tạp hơn nhiều. Theo đó, nam giới tử vong nhiều hơn phụ nữ, nhưng xu hướng rất khác nhau ở các khu vực. Điều này cho thấy yếu tố xã hội như công việc, hành vi sinh hoạt hoặc bệnh lý nền có ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ tử vong.
Sarah Richardson, giám đốc Phòng thí nghiệm GenderSci tại Đại học Harvard, chuyên nghiên cứu tương tác giới tính sinh học và văn hóa xã hội, đã thu thập dữ liệu về các ca nhiễm nCoV và tử vong dựa trên giới tính. Nghiên cứu kéo dài từ tháng 4/2020 đến tháng 12/2021.
Dữ liệu cho phép nhóm chuyên gia phân tích tỷ lệ ca nhiễm và tử vong vì Covid-19 trên tất cả 50 bang của Mỹ trong thời gian 55 tuần. Sự chênh lệch về số ca nhiễm giữa hai giới không đáng kể. Tuy nhiên tỷ lệ tử vong ở nam giới thường cao hơn.
Con số cụ thể phụ thuộc vào thời gian và địa điểm. Ví dụ, tại Texas, nam giới tử vong nhiều hơn đáng kể so với nữ giới. New York có xu hướng tương tự, song khoảng cách không lớn như Texas. Dù vậy, ở Connecticut, phụ nữ tử vong nhiều hơn.
"Điều đặc biệt là các bang ngay cạnh nhau như Connecticut và New York lại có mô hình hoàn toàn khác nhau trong cùng một làn sóng lây nhiễm", tiến sĩ Richardson nói.
Bệnh nhân Covid-19 được điều trị tại khu hồi sức tích cực ở thành phố La Mesa, Mỹ. Ảnh: Shutterstock
Cộng dồn 55 tuần, tỷ lệ tử vong ở phụ nữ tại Rhode Island và Massachusetts cao hơn nam giới nhưng không đáng kể. Tại 9 bang khác, con số gần như ngang nhau. Ở phần còn lại của đất nước, tỷ lệ tử vong ở nam giới cao hơn.
Theo các chuyên gia, sự khác biệt giới tính về gene, hormone hoặc phản ứng miễn dịch không liên quan đến tỷ lệ tử vong. Katharine Lee, nhà nhân chủng học và kỹ sư tại Đại học Washington nhận định chìa khóa nằm ở yếu tố xã hội.
Ví dụ, tỷ lệ nam giới làm việc trong lĩnh vực giao thông vận tải, nhà máy, nông nghiệp và xây dựng cao hơn. Đây là ngành nghề có tỷ lệ lây nhiễm và tử vong do Covid-19 cao.
Theo nghiên cứu, phụ nữ thường tuân thủ các hạn chế và phương pháp phòng dịch như rửa tay, đeo khẩu trang hơn. Đây cũng là giới tính có tỷ lệ tiêm phòng cao.
Tại New York, nơi ghi nhận số lượng nam giới tử vong cao hơn đáng kể trong 6 tuần đầu tiên của đại dịch, khác biệt về tỷ lệ tử vong giảm bớt khi giới chức siết chặt quy định phòng dịch.
Thực tế, ngay cả trước Covid-19, nam giới có tuổi thọ trung bình thấp hơn, tỷ lệ mắc một số bệnh mạn tính cao hơn, thường làm các công việc nguy hiểm đến sức khoẻ.
Dù vậy, các chuyên gia độc lập cho biết vẫn nên xét đến yếu tố sinh học khi tìm hiểu về sự khác biệt về tỷ lệ tử vong giữa hai giới tính. Sabra Klein, chuyên gia sinh vật học, đồng giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Phụ nữ, Tình dục và Giới tính, cho biết: "Với một căn bệnh phức tạp như Covid-19, không nên quy kết căn nguyên tử vong cho chỉ một yếu tố như sinh học hay xã hội".
Dựa trên hồ sơ sức khỏe điện tử từ Bệnh viện Johns Hopkins ở Maryland và Washington, tiến sĩ Klein nhận định tỷ lệ nam giới mắc Covid-19 nghiêm trọng và tử vong cao hơn. Mô hình thống kê sinh học cho thấy sự chênh lệch cơ bản là do phản ứng viêm ở nam giới nghiêm trọng hơn.
Các thí nghiệm về tác động của Covid-19 trên chuột lang xét theo giới tính cũng chỉ ra rằng con đực dễ chuyển nặng hơn. Một số nghiên cứu khác cho thấy phụ nữ tạo miễn dịch mạnh mẽ hơn nam giới.
Thục Linh (Theo NY Times)