Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tìm cách trục xuất Mahmoud Khalil, sinh viên Đại học Columbia, bị các sĩ quan Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) bắt đầu tháng này sau khi tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ người Palestine.
Ban đầu, ICE lên kế hoạch thu hồi thị thực du học sinh của Khalil, người gốc Palestine và có quốc tịch Algeria, theo lệnh của Bộ Ngoại giao Mỹ. Tuy nhiên, khi được thông báo rằng Khalil cũng là thường trú nhân hợp pháp tại Mỹ, họ tuyên bố thu hồi thẻ xanh của anh và chuyển anh tới cơ sở giam người di cư ở Louisiana, trong khi chờ phiên tòa trục xuất.
Bộ An ninh Nội địa Mỹ cho biết nhân viên ICE đã bắt Khalil theo sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump về chống chủ nghĩa bài Do Thái trong trường học. Tuy nhiên, vụ bắt Khalil đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích khi nhiều người cho rằng anh bị đối xử bất công và bất hợp pháp. Sự việc cũng đặt ra câu hỏi là liệu du học sinh và thường trú nhân sở hữu thẻ xanh có thể tránh được nguy cơ bị trục xuất khỏi Mỹ dưới thời chính quyền Tổng thống Trump hay không.
Người sở hữu thẻ xanh là người có tư cách thường trú hợp pháp tại Mỹ. Jaclyn Kelley-Widmer, giáo sư về luật di trú tại Trường Luật Cornell, cho biết thường trú nhân hợp pháp thường nhận được nhiều sự bảo vệ và có lẽ là nhóm được bảo vệ nhất chỉ sau công dân Mỹ.
Một gia đình nhập cư xuất trình giấy tờ tùy thân tại khách sạn Roosevelt, New York, Mỹ hồi tháng 1/2024. Ảnh: AP
Tuy nhiên, sự bảo vệ này không phải tuyệt đối. Theo các chuyên gia, người sở hữu thẻ xanh vẫn có thể bị trục xuất nếu phạm một số tội nhất định, không thông báo cho nhân viên di trú khi thay đổi địa chỉ hoặc kết hôn giả.
Thẩm phán về nhập cư sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng về việc có thu hồi thẻ xanh hay không. Người nhập cư cũng có quyền kháng cáo quyết định.
Chính phủ Mỹ tuyên bố họ có quyền tước thẻ xanh của Khalil, có được thông qua kết hôn với một công dân Mỹ, và trục xuất anh theo Điều 237 của Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch.
Luật quy định một người có thể bị trục xuất khỏi đất nước nếu Ngoại trưởng Mỹ có cơ sở để tin rằng sự hiện diện và hoạt động của người đó "gây hậu quả tiêu cực nghiêm trọng cho chính sách đối ngoại" của Mỹ. Những người không phải công dân Mỹ không cần bị buộc tội trước khi bị trục xuất theo quy định này.
Chính quyền ông Trump hiện chưa nêu rõ sự hiện diện của Khalil ở Mỹ gây nguy hiểm gì cho chính sách đối ngoại. Song Ngoại trưởng Marco Rubio và các quan chức chính quyền khác ủng hộ trục xuất Khalil, cáo buộc anh tạo ra môi trường thù địch với sinh viên Do Thái ở Đại học Columbia. Chống chủ nghĩa bài Do Thái là một trong những mục tiêu chính sách đối ngoại của chính quyền Tổng thống Trump.
Trong những tuần gần đây, một số người có thẻ xanh và thị thực Mỹ đã bị bắt tại các điểm nhập cảnh và bị giữ nhiều tuần trong các cơ sở của ICE. Tiến sĩ Rasha Alawieh, chuyên gia ghép thận 34 tuổi người Lebanon tại Trường Y Đại học Brown và có thị thực lao động hợp pháp, đã bị bắt tại sân bay quốc tế Logan ở Boston sau khi từ Lebanon trở về Mỹ.
Alawieh được lãnh sự quán Mỹ ở Lebanon cấp thị thực H-1B. Đây là thị thực không định cư cho phép các công ty Mỹ tuyển dụng lao động nước ngoài có trình độ chuyên môn cao tới làm việc ở nước này trong khoảng thời gian nhất định.
Alawieh bị hủy thị thực và yêu cầu trục xuất khỏi Mỹ. Sau khi anh họ của Alawieh đệ đơn khiếu nại, thẩm phán tòa án liên bang Leo T. Sorokin đã cấm chính phủ trục xuất cô mà không thông báo trước 48 giờ cho tòa. Tuy nhiên, Alawieh sau đó bị đưa lên chuyến bay tới Paris, bất chấp nỗ lực ngăn cản của luật sư.
Một quan chức Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) cuối tuần qua nói rằng "các sĩ quan của chúng tôi tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt để xác định và ngăn chặn các mối đe dọa" trong trường hợp của Alawieh.
Theo đó, các sĩ quan CBP đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Alawieh có thiên hướng ủng hộ nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon. Alawieh cũng nói với nhân viên CBP rằng trong chuyến đi tới Lebanon tháng trước, cô đã dự tang lễ của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah và ủng hộ ông "từ góc độ tôn giáo", nhưng không phải chính trị.
"Với phát hiện này, CBP đã thẩm vấn Alawieh và kết luận không thể xác định ý định thực sự của cô khi đến Mỹ. Do đó, họ hủy thị thực và coi cô là người không được phép nhập cảnh vào Mỹ", một luật sư viết trong hồ sơ tòa án.
Những người Brazil bị trục xuất khỏi Mỹ tại sân bay quốc tế Eduardo Gomes ở Manaus, bang Amazonas, Brazil, ngày 25/1. Ảnh: AFP
Fabian Schmidt, kỹ sư điện 34 tuổi người Đức, đã được cấp thẻ xanh và cư trú tại bang New Hampshire. Anh bị bắt ngày 7/3 khi tới sân bay Logan ở Boston sau chuyến đi châu Âu.
Mẹ của Schmidt cho hay anh đã bị "thẩm vấn một cách bạo lực" trong nhiều giờ tại sân bay và các sĩ quan CBP đã ép anh ký vào đơn từ bỏ thẻ xanh. Cuối cùng, Schmidt được đưa tới trung tâm giam giữ của ICE ở Rhode Island.
Tricia McLaughlin, trợ lý Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ, bác bỏ cáo buộc do mẹ của Schmidt đưa ra, cho hay anh này bị giữ tại sân bay khi các sĩ quan CBP phát hiện tiền sự liên quan đến cần sa.
Theo hồ sơ, mẹ con Schmidt chuyển từ Đức tới Mỹ sinh sống năm 2008 và được cấp thẻ xanh một năm sau đó. Schmidt từng bị phát hiện có cần sa trong xe tại bang California vào năm 2015, thời điểm bang này chưa hợp pháp hóa cần sa.
Schmidt chuyển từ California tới New Hampshire năm 2022 và không có mặt tại phiên điều trần về cáo buộc sở hữu cần sa cùng năm, vì thông báo triệu tập không được chuyển tới địa chỉ mới. Bang California khi đó cũng phi hình sự hóa việc sở hữu cần sa và Schmidt tin rằng cáo buộc nhắm vào mình đã được hủy.
Sau khi tới New Hampshire định cư, Schmidt đã bỏ rượu, trở thành một kỹ sư điện làm việc chăm chỉ và có một gia đình với bạn đời cùng cô con gái 8 tuổi, cả hai đều là công dân Mỹ. Mẹ của Schmidt không thể ngờ rằng con trai mình phải trả giá vì sai lầm cách đây một thập kỷ.
"Khi một cá nhân bị phát hiện có cáo buộc liên quan tới ma túy đang tìm cách nhập cảnh vào Mỹ, các sĩ quan cần có hành động thích hợp", McLaughlin tuyên bố.
Thùy Lâm (Theo Intelligencer, AP, WSJ)