Cổ phiếu hãng xe điện Tesla hôm qua chốt phiên tại 1.568 USD, cao gấp gần 4 lần so với đầu năm. New York Times cho rằng phần lớn đà tăng có thể do sự nhiệt tình của những người ủng hộ Tesla. Với họ, CEO Elon Musk là một người hùng. Tuy nhiên, những người không ưa hãng xe điện cũng có thể đóng vai trò trong việc này.
Nhà đầu tư hào hứng với tương lai của Tesla
Với những người lạc quan, Tesla đang hướng đến những thành tích không tưởng sau nửa đầu năm 2019 sóng gió. Sau khi đốt 1,1 tỷ USD nửa đầu năm trước vì các vấn đề về sản xuất và giao hàng mẫu xe Model 3, Tesla đã lật ngược tình thế trong nửa cuối năm.
Quý III/2019, hãng bất ngờ báo lãi hơn 340 triệu USD. Đến quý IV/2019 và quý đầu năm nay, Tesla tiếp tục có lợi nhuận. Hiện tại, với việc số xe giao quý II/2020 nhiều hơn dự báo, nhà đầu tư cũng đang kỳ vọng Tesla lần đầu tiên có lợi nhuận 4 quý liên tục.
Cũng như các năm khác, Tesla vẫn lỗ trong cả năm 2019. Tuy nhiên, những người ủng hộ cho rằng công ty này đã thay đổi hướng đi đúng đắn. Chi phí hoạt động năm ngoái giảm 7%. Doanh số bán xe tăng 13%. Số xe bàn giao tăng 50%. Với việc nhà máy mới tại Thượng Hải bắt đầu hoạt động để sản xuất cho thị trường Trung Quốc và một nhà máy nữa đang xây tại châu Âu, Tesla đang dần mở rộng ra toàn cầu.
Hồi đầu tháng, họ công bố giao được hơn 90.000 xe trong quý II, cao hơn nhiều mức dự báo 72.000 chiếc của giới phân tích. Cổ phiếu Tesla đã tăng 8% sau thông tin này. Trong đại dịch, số liệu đó khiến nhiều người kinh ngạc.
Dù vậy, vốn hóa của Tesla đang tăng nhanh hơn nhiều so với mức độ cải thiện hiệu suất và tốc độ xây nhà máy của công ty này. Hiện tại, họ là hãng xe giá trị nhất thế giới, với vốn hóa gần 300 tỷ USD - cao gấp 4 lần đầu năm. Mức tăng này cho thấy nhà đầu tư đang đặt cược vào tương lai của hãng nhiều hơn là nhìn vào số liệu thực tế.
Tesla tập trung vào phân khúc nhỏ, nhưng đang tăng trưởng nhanh - đó là xe điện. Nhà đầu tư tin rằng họ sẽ không đánh mất thị trường này. Trong một báo cáo công bố hồi tháng 5, công ty đầu tư ARK dự báo giá cổ phiếu Tesla có thể lên 7.000 USD trong 5 năm. Họ tin rằng Tesla có thể tăng lợi nhuận, giảm chi phí và gây dựng một mạng lưới taxi tự lái. Kể cả những nhà phân tích kém lạc quan nhất cũng nhận định công ty này đang dần khẳng định được bản thân.
Dan Ives - nhà phân tích tại Wedbush cho biết trong một báo cáo đầu tháng rằng nhu cầu xe Model 3 của khách hàng Trung Quốc có thể tiếp tục kéo mã này lên cao. Đây là điểm sáng với Tesla trong bối cảnh môi trường toàn cầu u ám.
Bên cạnh đó, xe Model Y mới cũng đang được tăng tốc sản xuất tại Trung Quốc. Sự tăng trưởng của thị trường này có thể giúp cổ phiếu Tesla tăng thêm 300 - 400 USD nữa.
Những người không tin tưởng Tesla cũng giúp cổ phiếu đi lên
Có nhiều lý do khiến người ta không tin tưởng vào Tesla. Một là Tesla dường như khó kiếm đủ tiền từ bán xe để trang trải chi phí. Hãng này từng gặp vấn đề về việc sản xuất xe đúng hạn. Bên cạnh đó, Musk lại nổi tiếng vạ miệng trên mạng xã hội, khiến hãng xe càng bị giới chức để ý và bản thân ông cũng mất chức Chủ tịch. Ngoài ra, cổ phiếu Tesla từ lâu đã bị định giá quá cao, khiến mã này dễ tổn thương nếu kết quả tài chính gây thất vọng.
Cuộc lội ngược dòng gần đây đã khiến những lời chỉ trích bớt đi phần nào. Tuy nhiên, không phải ai cũng bị thành tích đó thuyết phục. Họ cho rằng giá cổ phiếu Tesla rồi sẽ giảm. Vì thế, họ bắt đầu bán khống - vay cổ phiếu Tesla từ các hãng môi giới, sau đó bán đi và kỳ vọng mua lại với giá rẻ hơn để hoàn trả. Khoản chênh lệch đó sẽ là tiền lãi của họ.
Ví dụ, một người bán khống vay cổ phiếu Tesla, bán đi với giá 300 USD và sau đó mua lại với giá 200 USD. Khi đó, họ sẽ lãi 100 USD (không tính các chi phí giao dịch).
Tuy nhiên, nếu giá cổ phiếu tăng cao hơn giá mua ban đầu, họ sẽ lỗ. Trên lý thuyết, khoản lỗ này là không giới hạn, vì giá cổ phiếu có thể tiếp tục tăng. Vì thế, khi giá tăng lên, như những gì đang xảy ra với Tesla, nhóm này sẽ phải đổ xô mua cổ phiếu để tránh lỗ thêm. Nếu số lượng người bán khống đủ nhiều, việc này có thể đẩy giá cổ phiếu Tesla lên cao nữa. Và vòng xoáy này lại tiếp tục.
Tình huống này được gọi là bán non. Nó không chỉ khiến những người bán khống chịu lỗ, mà còn khiến nhà đầu tư mới ngừng đặt cược vào việc giá giảm. Nhiều nhà đầu tư thấy giá tăng cao lại tham gia mua vào, với hy vọng lướt sóng kiếm lời nhanh.
Hồi tháng 5, NYT cho biết Tesla vẫn là một trong các cổ phiếu bị bán khống nhiều nhất trên thị trường. Dù vậy, hoạt động này đã giảm đi đáng kể so với trước đây.
Những người không ưa Tesla không chỉ giúp giá cổ phiếu hãng này đi lên, mà còn giúp Musk giàu lên nhanh chóng. Tỷ phú hiện nắm 20% cổ phần Tesla. Ông còn là cổ đông lớn kiêm CEO SpaceX. Theo Forbes, Musk hiện sở hữu 71,6 tỷ USD, tăng gấp 3 lần trong năm nay.
Hà Thu (theo NYT, CNN)