Phiên họp thứ hai của Hội đồng Tiền lương quốc gia tái khởi động sáng 20/12, bốn tháng sau lần đàm phán thứ nhất hồi tháng 8.
Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất hai mức tăng 6,48% hoặc 7,3%, từ ngày 1/7/2024, cùng lúc với cải cách tiền lương khu vực nhà nước. Mức tăng căn cứ kinh tế khởi sắc, đơn hàng doanh nghiệp tăng trở lại.
Đại diện giới chủ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI đề xuất tăng 4,5-5%, bởi phải tính đến sức khỏe doanh nghiệp. Khi đơn hàng mới quay trở lại, thì giữ việc làm cho lao động quan trọng hơn.
Sau khi đàm phán, 16/16 thành viên Hội đồng bỏ phiếu thống nhất đề xuất Chính phủ điều chỉnh lương tối thiểu thêm 6%, tăng 200.000-280.000 đồng tùy vùng. Lương vùng 1 nâng lên 4,96 triệu đồng; vùng 2 là 4,41 triệu; vùng 3 là 3,86 triệu và vùng 4 đạt 3,45 triệu đồng. Lương hiện hành các vùng đang dao động 3,25-4,68 triệu đồng.
Mức lương tối thiểu giờ cũng tăng tương ứng 6% từ giữa năm 2024. Cụ thể, vùng 1 lên 23.800 đồng; vùng 2 lên 21.200 đồng; vùng 3 là 18.600 đồng; vùng 4 là 16.600 đồng.
Thứ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh, Chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia, đánh giá 6% là mức tăng hài hòa, chia sẻ khó khăn của cả lao động và chủ doanh nghiệp.
Thứ trưởng Lê Văn Thanh công bố mức tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024. Video: Hồng Chiêu
Cuộc thương lượng diễn ra trong bối cảnh lạm phát cơ bản tăng 4,27%, CPI bình quân 11 tháng của năm 2023 tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước. Điều chỉnh lương tối thiểu năm 2024 đối mặt nhiều thách thức do làn sóng cắt giảm lao động kéo dài từ cuối năm 2022, dự báo tiếp diễn tới đầu năm sau.
Thông lệ hơn 10 năm qua, lương tối thiểu thường điều chỉnh vào ngày 1/1 hàng năm. Song do ảnh hưởng của dịch, khủng hoảng kinh tế, cắt giảm lao động, lương tối thiểu lần tiếp theo được điều chỉnh vào tháng 7 trong vòng bốn năm.
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam thống kê giai đoạn 2015-2022, Chính phủ điều chỉnh lương tối thiểu với quỹ đạo đi lên, từ 119 USD tháng 12/2015 lên 168 USD vào tháng 12/2022. Song lạm phát tăng khiến giá trị thật của tiền lương tối thiểu không tăng nhiều. Thời kỳ 2015-2019, lương tối thiểu danh nghĩa tăng 42,7% song lạm phát khiến tiền lương thực tế chỉ tăng 20,1%. Giai đoạn 2020 -2022, lương tối thiểu điều chỉnh trên 6%, song tiền lương thực tế chỉ tăng 0,7%.
ILO cho rằng điều chỉnh lương tối thiểu cần dựa vào số liệu chính xác về lạm phát, tăng trưởng kinh tế, việc làm, khả năng chi trả của doanh nghiệp và năng suất lao động. Đồng thời mức điều chỉnh phải theo kịp lạm phát để giữ giá trị thật của tăng lương cho người lao động, đo lường nhu cầu của họ và gia đình.
Giờ vào ca của lao động doanh nghiệp may Thái Nguyên, đầu năm 2020. Ảnh: Ngọc Thành
Khảo sát về đời sống lao động nửa đầu năm 2023 của Công đoàn Việt Nam cho thấy thu nhập trung bình của công nhân đạt 7,88 triệu đồng, trong khi chi tiêu mỗi tháng của gia đình họ là 11,7 triệu. Thu nhập chỉ đáp ứng khoảng 70% chi tiêu của người được khảo sát. Mức chi tiêu của người lao động cũng đã tăng 19% so với năm 2022, chủ yếu do giá cả, tiền điện nước tăng cao.
Hồng Chiêu