AP (Advanced Placement Program) được dịch là Lớp nâng cao, gồm các khóa học có nội dung tương đương với các khóa cơ bản trong năm đầu ở bậc đại học, giúp học sinh làm quen và có cơ hội hoàn thành một số tín chỉ đại học ngay từ khi học phổ thông. Hình thức này xuất hiện lần đầu vào giữa những năm 50, hiện phổ biến ở Mỹ và hàng chục quốc gia khác.
Chương trình AP có 38 môn gồm 7 lĩnh vực, trong đó có Nghệ thuật, tiếng Anh, Khoa học, Toán và Khoa học máy tính. Các trường lựa chọn môn dạy, còn học sinh được chọn môn muốn học.
Kết thúc khóa học, học sinh tham dự kỳ thi chuẩn hóa vào tháng 5 hàng năm, với mức phí 127 USD (áp dụng bên ngoài lãnh thổ Mỹ). Bài thi diễn ra trên giấy, dài khoảng ba tiếng, chấm theo 5 mức, cao nhất là 5, thấp nhất là 1 điểm. Ba điểm là điểm đạt yêu cầu đối với hầu hết các trường.
Ông Haike Zhao, đại diện College Board, chia sẻ về chương trình AP tại Hà Nội chiều 1/11. Ảnh: BM
Theo Christina Nguyễn (Nguyễn Ngọc Trang), 33 tuổi, bác sĩ gia đình ở bang Nebraska, Mỹ, điểm AP cao giúp hồ sơ ứng viên cạnh tranh hơn khi nộp vào các đại học Mỹ.
Theo học AP khi còn là học sinh trường Trung học Wichita East, bang Kansas, cách đây gần 20 năm, Christina cho biết đây không phải là chương trình bắt buộc, học sinh có thể đăng ký theo học nếu có học lực tốt ở các lớp căn bản. Ví dụ, để vào lớp Hoá AP, học sinh cần đạt điểm A hoặc B ở lớp Hoá căn bản. Một số trường trung học yêu cầu học sinh làm một bài thi trước khi ghi danh vào các lớp AP.
Học sinh không bị giới hạn về số lượng lớp AP có thể đăng ký. Tuy nhiên, vì độ khó của các lớp học này, học sinh thường cân nhắc để tránh bị quá tải, ảnh hưởng thành tích cũng như sức khoẻ. Thông thường, số lớp AP mà học sinh đăng ký trong 4 năm trung học phụ thuộc vào trường đại học mà các em muốn đăng ký. Với những trường Ivy League, theo Christina học sinh nên có 7-12 lớp AP, trong khi những trường ít cạnh tranh hơn cần 1-5 lớp AP.
Christina Nguyễn tốt nghiệp thủ khoa Trung học Wichita East năm 2008 và có điểm AP môn Hóa đạt 5/5. Cô cho hay điểm AP cao không chỉ giúp hồ sơ của cô cạnh tranh hơn và đăng ký thành công vào Đại học Creighton mà còn được nhiều học bổng.
Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Mỹ - người từng tham gia ban tuyển sinh Đại học George Washington, Mỹ, lý giải chương trình AP khó hơn các lớp tiêu chuẩn, nên việc học sinh tham gia các khóa học AP sẽ gây ấn tượng với hội đồng tuyển sinh.
"Nếu ứng viên đến từ một trường cho phép học 8 môn AP nhưng em đó chỉ học hai môn thì chúng tôi biết rằng em đã không phát huy hết tiềm năng của mình so với những học sinh cùng trường học nhiều môn hơn", anh Mỹ nói. Theo anh Mỹ, việc một học sinh tham gia các khóa học AP và đạt kết quả tốt báo hiệu cho trường đại học rằng em đó có thể hoàn thành tốt ở đại học.
Theo nghiên cứu của College Board, đơn vị tổ chức các kỳ thi SAT và AP, 85% trường cao đẳng và đại học ở Mỹ cho biết trải nghiệm chương trình AP của học sinh ảnh hưởng tới quyết định nhận ứng viên vào học.
Christina Nguyễn cho biết hầu hết trường cao đẳng và đại học Mỹ miễn một số tín chỉ cho học sinh có điểm AP đủ điều kiện (từ 3 trở lên).
"Với điểm 5/5 AP Hóa học, tôi không cần phải học lớp Hoá căn bản (General Chemistry I) ở đại học và được tính 4 tín chỉ cho môn này", Christina nói. Theo nữ bác sĩ, việc hoàn thành các môn AP với điểm số cao thậm chí giúp nhiều bạn bỏ qua năm đầu tiên vì được miễn, giảm số tín chỉ tương đương ở trường đại học. Nhờ đó, các em tiết kiệm được thời gian, tiền bạc và có thể tốt nghiệp sớm.
Ông Haike Zhao, đại diện College Board, trong buổi chia sẻ về bài thi AP ở Hà Nội hồi đầu tháng 11, chia sẻ kết quả bài thi AP được hơn 3.300 cơ sở giáo dục ở 60 quốc gia chấp nhận.
Theo ông Zhao, việc theo học chương trình AP đòi hỏi nhiều sự đầu tư về thời gian và công sức. Tuy nhiên, việc này giúp học sinh phát triển các kỹ năng học tập, quản lý thời gian, sự chủ động trong việc học và tư duy phản biện. Với những kỹ năng đó, các em có được sự chuẩn bị tốt hơn để thành công trong môi trường đại học và cả sự nghiệp sau này.
Đại diện College Board cho biết ở Việt Nam có 20 trường phổ thông dạy chương trình AP. Từ năm 2018 đến nay, số học sinh Việt Nam theo học AP tăng 219%. Riêng năm 2022, 1.081 em theo học chương trình AP và 1.515 bài thi AP đạt điểm 3 trở lên trên thang điểm 5.
"Những học sinh tại các trường không có chương trình AP có thể tham gia các khóa học AP từ xa hoặc online được cấp phép. Các em cũng có thể tự học và chuẩn bị cho các bài thi AP bằng cách sử dụng nhiều nguồn học liệu miễn phí", ông Zhao chia sẻ.
Bình Minh