Nỗi đau hóa trị
25 năm trong nghề, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng - Trưởng khoa Ngoại tổng quát, Bệnh viện Quốc tế Mỹ AIH (quận 2, TP HCM) gặp nhiều trường hợp đau đớn, dẫn đến nản chí và từ bỏ phác đồ điều trị.
Về cơ bản, theo Tiến sĩ Đỗ Minh Hùng, hóa trị là sử dụng hóa chất gây độc lên những tế bào sinh sản nhanh, trong đó có ung thư. Tùy theo thể trạng, cơ địa mà hóa trị gây nên những tác động khác nhau cho từng người bệnh.
Trong quá trình gây độc này, các tế bào máu, hệ miễn dịch cũng chịu tác động mạnh làm bệnh nhân suy yếu. Do đó, để bệnh nhân vượt qua "ải hóa trị" một cách ít đau đớn nhất, ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, sự hỗ trợ từ người thân giúp nâng cao thể trạng và tâm lý cho bệnh nhân là vô cùng quan trọng.
Anh N.B (48 tuổi, Bến Tre), phát hiện mình bị ung thư dạ dày giai đoạn 3A, phác đồ điều trị mà các bác sĩ đưa ra cho anh là 32 đợt xạ trị và 6 đợt hóa trị. Sau khoảng 6 tháng điều trị trong đau đớn, anh quyết định dừng chạy chữa ở bệnh viện và tự ý mua thuốc về uống.
"Ngày càng mệt sau mỗi đợt hóa trị, khi có người quen chỉ một thầy thuốc trên mạng xã hội và thấy có cả trăm người bình luận cảm ơn sau khi chữa khỏi, tôi dành nhiều hy vọng lắm. Nhưng sau này mới biết đó là bình luận giả từ các tài khoản ảo, các phương thuốc này chưa được chứng thực hay kiểm duyệt từ Bộ Y tế", anh kể lại. Sau thời gian tự ý điều trị, anh quay lại bệnh viện tái khám và biết được bệnh tình trở nặng, khối u đã di căn gan.
Trong phác đồ điều trị, giai đoạn hoá trị mang lại nhiều nỗi đau và khiến người bệnh dễ hoang mang, sợ hãi.
Một trường hợp khác là chị N.P.T (quận 12, TP HCM), được chẩn đoán ung thư đại tràng giai đoạn 2C với khối u kích thước lớn. Sau ca mổ thành công, chị được yêu cầu hóa trị để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại.
Tuy nhiên sau 3 đợt hóa trị, da chị T. bắt đầu xanh xao; người gầy rộc đi; tóc, lông mày và lông mi rụng nhiều hơn trước. Đối với chị em phụ nữ, đây quả thực là một cú sốc không dễ dàng vượt qua. Nghe thông tin từ một diễn đàn, chị yêu cầu gia đình đưa ra Bắc Giang. "Tưởng mổ xong là khỏe, không ngờ vô thuốc rồi người còn yếu hơn. Vô thuốc được 3 tháng là tôi không chịu nổi nữa, quyết định ra Bắc Giang 3-4 lần hốt thuốc. Uống được mấy chục thang, bệnh không bớt mà còn bị xuất huyết nặng, lúc đó phải vào bệnh viện cấp cứu và nhận được thông báo bệnh tiến triển nặng hơn nhiều hồi lúc mới mổ", chị kể.
Chăm sóc đặc biệt về thể chất và tâm lý cho bệnh nhân hóa trị
Theo Thạc sĩ Trần Thị Ngọc Châu, Trưởng Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quốc tế Mỹ AIH, dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng đỡ thể trạng của bệnh nhân và hỗ trợ quá trình điều trị. Hiện tại rất nhiều bệnh viện thế giới và tại Việt Nam có Bệnh viện Quốc tế Mỹ đã nghiên cứu, ứng dụng và đưa vào triển khai Chương trình ERAS (Enhanced Recovery After Surgery) trong điều trị ung thư. Chuẩn hóa việc chăm sóc trước, trong và sau điều trị mà không thay đổi quy trình điều trị.
Tức là, bệnh nhân sẽ được chăm sóc dinh dưỡng, nhằm đảm bảo thể trạng tốt nhất trước khi tiến hành điều trị. Chế độ dinh dưỡng cũng được lên chi tiết theo tiến trình thời gian của quá trình điều trị nhằm đảm bảo khả năng hồi phục tốt nhất, giảm biến chứng, thời gian lưu trú và chi phí điều trị cho bệnh nhân. Sau khi xuất viện, bệnh nhân vẫn được theo dõi diễn biến bệnh và chăm sóc, tư vấn dinh dưỡng phù hợp cho đến khi hoàn toàn bình phục.
Phòng hoá trị hiện đại theo tiêu chuẩn JCI tại bệnh viện Quốc Tế Mỹ AIH mang đến tâm lý thoải mái cho bệnh nhân.
Lấy ví dụ, với ung thư khu vực thực quản, bệnh nhân không ăn được thực phẩm ở dạng thông thường, vì vậy cần xay nhuyễn mềm và mịn. Đồng thời khéo léo kết hợp nhiều loại thực phẩm và sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt nhằm đảm bảo đủ năng lượng, vi chất cần thiết, ngon miệng, hấp dẫn.
Bệnh nhân ung thư dạ dày thường mau no, cần chia nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày. Ung thư đại tràng thường có vết loét tổn thương bên trong đại tràng, cần hạn chế thực phẩm có chất xơ dạng sợi, thay vào đó bổ sung thực phẩm có chất xơ hòa tan có nhiều trong nước ép rau củ quả.
Người mắc ung thư tụỵ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn do tụy không tiết ra đủ enzyme để chuyển hóa các nhóm đạm, béo, tinh bột, vì vậy cần dùng các sản phẩm có chứa nhóm đạm, béo, tinh bột thủy phân để dễ hấp thu hơn.
Bệnh viện Quốc tế Mỹ AIH có khoa dinh dưỡng, chăm sóc sâu sát về dinh dưỡng, chế độ ăn cho bệnh nhân đang điều trị ung thư.
Khi thể chất được nâng cao, kết hợp cùng một số phương pháp giúp ổn định tinh thần, suy nghĩ tích cực, hiểu đúng về phác đồ điều trị thông qua các cuộc trò chuyện với bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân hạn chế được những suy nghĩ tiêu cực. Từ nền tảng đó, cùng sự giúp đỡ của người thân trong gia đình mà bệnh nhân có thể hoàn toàn trao gửi niềm tin vào khoa học, tránh được những hệ quả từ những loại hình điều trị chưa được kiểm chứng lâm sàng hay chưa được Bộ Y tế cấp phép.
Tiến sĩ Đỗ Minh Hùng khuyến khích bệnh nhân kiên trì điều trị vì suốt 25 năm công tác, ông đã gặp không ít trường hợp chiến thắng ung thư ngoạn mục nhờ tuân thủ phác đồ điều trị khoa học, xây dựng lối sống khỏe mạnh và suy nghĩ lạc quan.
Hoài Nhơn