Thượng nghị sĩ Ted Cruz (trái) đã quyết định liên minh với Thống đốc bang Ohio John Kasich để đánh bại đối thủ chung Donald Trump. Ảnh: AP
Chỉ vài giờ sau khi tuyên bố bắt tay nhau, liên minh giữa Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz và Thống đốc bang Ohio John Kasich đã xuất hiện những rạn nứt trong ngày 25/4, tờ New York Times nhận định.
Trước đó, hai ứng viên này chấp thuận sẽ nhượng bộ nhau trong các cuộc bầu cử sơ bộ tại một số bang, nhằm giúp người còn lại có thể đánh bại Donald Trump. Ông Kasich chấp nhận lùi bước trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang Indiana ngày 3/5 tới, để giúp ông Cruz có thêm cơ hội qua mặt tỷ phú bất động sản Trump. Đổi lại, ông Cruz sẽ "nhường" hai bang Oregon và New Mexico cho ông Kasich.
Sau thỏa thuận trên, thượng nghị sĩ đến từ Texas đã gọi đây là "tin trọng đại" tại Indiana, một bang mang tính then chốt trong nỗ lực cản bước Donald Trump giành đủ đa số phiếu cần thiết để được đảng Cộng hòa đề cử chạy đua vào Nhà Trắng. "John Kasich đã quyết định sẽ rút lui khỏi Indiana để giúp chúng ta có thể đối đầu trực diện với Donald Trump", ông Cruz nói.
Nhưng trong chặng dừng chân tại Philadelphia hôm 25/4, ông Kasich lại có tuyên bố như "dội nước lạnh" lên sự phấn chấn của ông Cruz. Cử tri tại Indiana "sẽ bỏ phiếu cho tôi", ông Kasich nói, cho dù ông không đến vận động tại đó. "Tôi không thấy có vấn đề gì lớn ở đây".
Lỏng lẻo từ trong trứng nước
Trong tình huống khả quan nhất, liên minh giữa hai ông Cruz và Kasich vẫn bị xem là ít có cơ may chặn được đối thủ Donald Trump tiến bước tới vạch đích sau cuộc bầu cử sơ bộ tại Indiana.
Thay vì hình thành một đội hình thống nhất, hai ứng viên Cruz và Kasich vẫn có những bất đồng không thể hàn gắn về một loạt vấn đề chính sách chủ chốt. Thỏa thuận liên minh của họ cũng chỉ gói gọn trong phạm vi 3 bang, bỏ ngỏ câu hỏi lớn về cuộc đối đầu giữa họ tại các bang còn lại.
Thậm chí ngay tại Indiana, nơi được xem như bang quan trọng nhất, thỏa thuận Cruz-Kasich dường như chưa rõ ràng. Cho dù chiến dịch vận động của Kasich đã hủy các kế hoạch vận động công khai tại bang này, ông sẽ vẫn tới thành phố Indianapolis - thủ phủ của Indiana - trong một sự kiện gây quỹ. Ngoài ra, ông Kasich còn lên kế hoạch gặp gỡ với một loạt quan chức của đảng Cộng hòa tại bang, gồm cả thống đốc Mike Pence.
Chiến dịch tranh cử của ông Cruz trong ngày 24/4 thì kín đáo khuyên những người ủng hộ không tham gia các cuộc bỏ phiếu "chiến thuật", mà theo đó những người ủng hộ ông Cruz có thể dồn phiếu cho ông Kasich tại những bang thống đốc bang Ohio dẫn trước Doanld Trump.
Tỷ phú bất động sản Donald Trump. Ảnh: AP
Trong khi đó, ông Trump, người đã không ngừng công kích các đối thủ trong suốt cuộc đua, dường như đang tranh thủ "ra đòn". Trên Twitter, ông Trump châm chọc đối thủ "Ted Cruz dối trá" và "Kasich 1/38" không đủ sức để đối đầu với mình. Ông Kasich đến nay mới chiến thắng duy nhất tại một bang trong tổng số 38 bang tiến hành bầu cử sơ bộ.
"Do đó họ bắt tay nhau (cấu kết) hai thành một", ông Trump viết. "Phơi bày sự yếu đuối!"
Các đồng minh của cả ông Cruz và Kasich không hoàn toàn phủ nhận đánh giá trên, và thừa nhận rằng chính nguy cơ thất bại bẽ bàng tại Indiana là yếu tố buộc hai bên phải đi đến thỏa hiệp.
"Indiana là cuộc chiến phải thắng đối với Ted Cruz, và phải thắng cho bất kỳ ai không muốn Donald Trump sẽ là người được đề cử", David McIntosh, chủ tịch nhóm Club for Growth có tư tưởng bảo thủ và chống Doanld Trump nói. Club for Growth hiện ủng hộ ông Cruz. Nhóm này sẽ cho phát sóng những quảng cáo tại Indiana để hối thúc cử tri bỏ phiếu cho vị thượng nghị sĩ đến từ Texas, thay vì bỏ phiếu cho ông Kasich.
Charles R. Black Jr., một cố vấn của ông Kasich không đánh giá cao khả năng cử tri sẽ hưởng ứng kế hoạch dồn phiếu cho ứng viên có nhiều cơ hội đánh bại Donald Trump. "Một trong ba ứng viên đó phải có được 1.237 đại biểu. Cử tri không quan tâm nhiều tới chiến thuật, những chiêu trò này", Black nhận định.
Trong nhiều tháng, các đối thủ vẫn khẳng định thành công của tỷ phú bất động sản Trump là do các lá phiếu chống lại ông bị dàn trải ở quá nhiều ứng viên khác. Nhưng lập luận này có vẻ đã không còn đúng trong tuần qua tại New York, khi ông Trump giành được hơn 60% số phiếu bầu, và giành hầu như trọn vẹn toàn bộ số đại biểu được phân bổ cho bang này. Giờ đây khi đã liên minh để tấn công Donald Trump, Cruz và Kasich sẽ khó có thể bào chữa nếu đà chiến thắng của tỷ phú bất động sản vẫn không bị chặn.
Ron Saxton, một người ủng hộ mạnh mẽ ông Kasich tại Oregon cho biết, thỏa thuận với ông Ted Cruz khiến cả hai "chịu thêm áp lực" phải giành kết quả tích cực trước Donald Trump.
"Không chiến dịch nào trong số 3 chiến dịch của đảng Cộng hòa thực sự nổi bật tại Oregon", Saxton cho biết. "Do tên của ông Cruz vẫn xuất hiện trên phiếu bầu, tôi đoán rằng ông ta sẽ có được số phiếu gần tương đương như khi ông ta chưa rút lui. Liệu ông ấy có chủ động khuyến khích cử tri của mình ủng hộ cho Kasich?"
Ngày 25/4, cả hai ứng viên này đều lảng tránh câu hỏi về việc liệu thỏa thuận liên minh giữa họ có phải chỉ là ý tưởng nửa vời. Ông Cruz nói thỏa thuận này nhằm tiếp sức cho những cử tri phản đối ông Trump, và phủ nhận việc nỗ lực dàn xếp này đang đi ngược lại ý nguyện của cử tri.
Còn ông Kasich, trong cuộc phỏng vấn tại bang Pennsylvania tỏ ra giận dữ khi bị đặt câu hỏi liệu thỏa thuận này có phải cho thấy sự tuyệt vọng.
"Tôi ư? Không, tôi không tuyệt vọng. Anh thì sao?" Kasich hỏi ngược lại phóng viên. "Anh có tuyệt vọng không?"
Hoàng Nguyên