Trong chuyến thăm cảng Odessa ngày 19/8, khi được hỏi về thông tin Nga có thể cắt nguồn cung từ nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia khỏi lưới điện Ukraine và chuyển hướng sang bán đảo Crimea, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đề nghị phi quân sự hóa cơ sở này.
"Điện từ Zaporizhzhia rõ ràng là của Ukraine và đặc biệt cần thiết đối với dân Ukraine trong mùa đông. Nguyên tắc này phải được tôn trọng đầy đủ", ông Guterres kêu gọi.
Lời kêu gọi được ông Guterres đưa ra trong bối cảnh giao tranh gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ sự cố hạt nhân có thể so sánh với thảm họa Chernobyl năm 1986.
Công ty năng lượng nguyên tử Ukraine Energoatom ngày 19/8 cho biết "có thông tin lực lượng Nga lên kế hoạch đóng cửa lò phản ứng và chuyển chúng khỏi hệ thống năng lượng Ukraine". Energoatom cũng cảnh báo Nga hạn chế nhân viên của họ tiếp cận nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Nga chưa bình luận về thông tin của Energoatom.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ngày 8/3. Ảnh: RIA Novosti.
Trung tướng Igor Kirillov, tư lệnh Lực lượng Phòng hóa, sinh học và hạt nhân Nga, ngày 18/8 cảnh báo nước này "có thể xem xét phương án ngừng vận hành lò phản ứng số 5 và 6, khiến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia phải đóng cửa" nếu các đợt pháo kích vào cơ sở tiếp tục.
Tướng Kirillov nói rằng các hệ thống hỗ trợ dự phòng của nhà máy Zaporizhzhia đã bị hư hại sau nhiều vụ pháo kích, khẳng định mọi sự cố tại đây sẽ gây hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều so với khủng hoảng năng lượng ở châu Âu hiện nay.
Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc pháo binh Ukraine đang có kế hoạch bắn phá khu vực nhà máy Zaporizhzhia từ các trận địa ở thành phố Nikopol bên kia sông Dnieper.
Trong khi đó, tình báo Ukraine cáo buộc "Nga chuẩn bị một đợt khiêu khích mới", cho rằng họ bố trí pháo tự hành ở thị trấn gần đó và ngụy tạo bằng chứng để đổ lỗi cho lực lượng Ukraine tấn công nhà máy.
Nga kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia từ hồi tháng 3, nhưng cơ sở này vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành. Nhà máy này có 6 lò phản ứng lớn, có khả năng cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình. Tổng thư ký LHQ Guterres hồi đầu tuần cảnh báo bất cứ hành vi gây thiệt hại nào đối với nhà máy Zaporizhzhia đều là "tự sát".
Cục diện chiến trường Ukraine sau hơn 5 tháng giao tranh. Đồ họa: Washington Post.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Zvezda)