Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đang được lấy ý kiến lần đầu tiên bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cơ quan chủ trì xây dựng dự luật, đề xuất lao động nữ sinh con và người chồng đang đóng BHXH có vợ sinh con được hưởng chế độ này.
Trường hợp chỉ có mẹ đóng BHXH mà không may qua đời sau khi sinh thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản. Kinh phí từ ngân sách nhà nước.
Cán bộ cơ quan Bảo hiểm xã hội tư vấn cho người dân Hà Nội về chính sách BHXH tự nguyện, tháng 5/2022. Ảnh: Hồng Chiêu
Chính sách BHXH hiện chia hai loại hình bắt buộc và tự nguyện. BHXH bắt buộc dành cho khu vực có hợp đồng, giao kết mà người lao động lẫn chủ sử dụng phải tham gia. Lao động được hưởng các chế độ gồm hưu trí, tử tuất, thai sản, tai nạn ốm đau, bệnh nghề nghiệp.
BHXH tự nguyện dành cho lao động trong độ tuổi ở khu vực phi chính thức, không có quan hệ hay hợp đồng lao động. Lao động có thể lựa chọn mức đóng theo quy định, được nhà nước hỗ trợ một phần tiền đóng và chỉ được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất.
Thực hiện từ năm 2008, BHXH tự nguyện thu hút gần 1,46 triệu người tham gia, chiếm 3% số người trong độ tuổi lao động. Từ năm 2018, nhà nước hỗ trợ 10% mức đóng tính trên thu nhập tháng bằng chuẩn nghèo nông thôn, khuyến khích các tỉnh thành trích thêm ngân sách hỗ trợ lao động.
Cơ quan soạn thảo kỳ vọng bổ sung trợ cấp thai sản nhằm hoàn thiện chế độ cho lao động khu vực phi chính thức, thu hút thêm người tham gia.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được lấy ý kiến đến tháng 4, dự kiến trình Chính phủ vào tháng 6, trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến tại kỳ họp Quốc hội tháng 10/2023, thông qua tại kỳ họp tháng 5/2024 và có hiệu lực từ 1/1/2025.
Ngoài chế độ thai sản với người đóng BHXH tự nguyện, dự luật có nhiều điểm mới như: Giảm số năm đóng BHXH từ 20 xuống 15 để hưởng lương hưu; hai phương án rút BHXH một lần, thêm tầng trợ cấp với người không có lương hưu.
Hồng Chiêu