Cách Hà Nội khoảng 30 km về hướng đông, làng Nôm - ngôi làng cổ thuộc huyện Văn Lâm, Hưng Yên vẫn còn giữ những nét đẹp xưa. Trung tâm của làng là quần thể kiến trúc đẹp gồm đình, giếng cổ và cây đa cổ thụ, đặc trưng của làng quê Bắc bộ.
Cổng làng bề thế, được xây dựng cách đây hơn 200 năm với bốn trục vuông chạm khắc nhiều họa tiết tinh xảo. Sau cánh cổng, làng Nôm hiện lên hệt như những gì người ta vẫn hình dung về ngôi làng Việt cổ.
Một ngôi nhà côó tuổi thọ 200 năm ở làng. Nơi đây đã quay bộ phim "Thằng Cuội" và một số phim hài Tết.
Những con đường gạch đỏ và cổng nhà cổ hiếm hoi còn lại xen lẫn với dãy bờ tường xây dẫn vào các ngõ ngách của làng, khiến nhiều người hoài niệm xiêu lòng.
Điều gây ấn tượng ở làng Nôm là nếp sống thôn quê, mộc mạc và chân thành. Tất cả vẫn được duy trì gần như nguyên vẹn và ít bị ảnh hưởng bởi "cơn lốc" đô thị hóa.
Hai bên hồ là những cây cau thẳng tắp trước các ngôi nhà cổ, nhà thờ họ với nét kiến trúc cổ xưa in hình dưới mặt nước.
Cây cầu Nôm dẫn tới ngôi chùa cùng tên vượt qua sông Cái. Đây là cây cầu đá ngang sông duy nhất còn lại trên đất Hưng Yên. Cầu rộng chừng 2m với 9 nhịp, đầu cột đỡ ngang có trang trí vân mây và trở thành một phần hồn của làng.
Chùa Nôm thuộc thiền phái Lâm Tế. Không còn ai nhớ chính xác ngày tháng ra đời của ngôi chùa. Chỉ biết rằng, trên hai tấm bia lớn còn lưu lại tại đây, chùa được xây dựng lại vào năm 1680 và trùng tu nhiều lần sau đó. Chùa trước đây là ngôi đại tự có tiếng của Hưng Yên. Theo truyền thuyết, xưa kia chùa Nôm được xây giữa rừng thông cổ thụ. Có lẽ vì vậy mà chùa còn có tên “Linh thông cổ tự”.
Chợ Nôm nằm ở phía đông bắc, cách làng một con sông. Chợ họp tháng 12 phiên, vào các ngày có số cuối là 1, 4, 6, 9. Xưa kia, chợ là một trong những trung tâm điều tiết nhịp sống của một làng buôn đồng nổi tiếng.
Chùa Nôm có kiến trúc mang đậm nét truyền thống. Điều đặc biệt nhất là chùa Nôm còn lưu giữ hơn 100 bức tượng cổ bằng đất nung. Trải qua bao thời kỳ bể dâu của lịch sử, các trận lũ lụt lớn, kéo dài nhưng những pho tượng này vẫn trường tồn cùng thời gian và giữ nguyên vẻ đẹp ban đầu.
Lê Bích