Điện tử vẫn phải thủ công. |
Phương pháp thông quan điện tử cho phép giải phóng hàng nhanh, giảm chi phí lưu kho bãi cho doanh nghiệp, song sau hai tháng triển khai bắt đầu bộc lộ nhiều bất cập. Bản thân cán bộ chi cục hải quan điện tử TP HCM thừa nhận không thể nào triển khai rộng rãi được, nếu không có những quy định, điều chỉnh kịp thời.
Cho đến nay trong tổng số 66 doanh nghiệp được Cục Hải quan TP HCM chọn đưa vào danh sách làm thủ tục hải quan điện tử, mới chỉ có 22 đơn vị chính thức tham gia với gần 900 tờ khai, kim ngạch đạt gần 1,4 tỷ USD. Theo ông Nguyễn Thanh Long, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan điện tử TP HCM cho rằng tham gia hay không là sự tự nguyện của doanh nghiệp. "Nhưng phải thừa nhận phần mềm về thủ tục chưa được hoàn chỉnh, chưa đáp ứng tốt nhu cầu công việc, do vậy nếu làm thủ tục cho hàng hóa thuộc luồng xanh thì đơn giản, còn nếu hàng hóa luồng vàng hoặc đỏ thì chưa đáp ứng được tự động hóa theo đúng nghĩa. Doanh nghiệp khai báo qua mạng xong lại phải chạy lên trình hồ sơ cho hải quan đối chiếu, nếu là hàng hóa theo quy định phải có giấy phép; kiểm tra chất lượng, dán tem", ông thừa nhận.
Thông thường đã là hải quan điện tử, như các nước tất cả các mặt hàng đều được mã hóa cài đặt sẵn chương trình khi doanh nghiệp khai báo trên mạng chuyển cho hải quan, máy sẽ tự động xử lý, phân loại nhưng ở đây sau khi nhận khai báo của doanh nghiệp, cán bộ hải quan phải ngồi căng mắt dò đọc, kiểm tra từng chữ, mất nhiều thời gian. Đó là chưa kể nếu doanh nghiệp khai sai sót cần chỉnh sửa thì coi như phải làm lại từ đầu. Ngay việc tưởng chừng đơn giản như trừ lùi giấy phép xuất nhập khẩu, hiện nay các cán bộ hải quan điện tử vẫn phải làm thủ công, kẻ ô, viết tay trên giấy để theo dõi.
Ông Nguyễn Thanh Long bộc bạch: "Cứ làm thủ công điện tử kiểu này thì chưa có thể triển khai mở rộng được và Chi cục Hải quan điện tử TP HCM với biên chế 40 người chỉ đủ sức làm cho 50 đến 60 doanh nghiệp. Để khắc phục những trục trặc nêu trên cần có chính sách điều chỉnh kịp thời ở tầm vĩ mô, chứ ngành hải quan không thể giải quyết được. Phải có quy định của Nhà nước, bắt buộc các bộ, ngành phải mã hóa chính sách mặt hàng do chính ngành đó ban hành và cập nhật thường xuyên, thì hải quan điện tử mới hết làm... thủ công như hiện nay".
Trong khi đó, ông Lê Văn Khôi, Công ty Xăng dầu Khu vực 2, cho biết đơn vị của ông được hải quan chọn làm thủ tục điện tử ngay từ đợt đầu, nhưng đến nay vẫn chưa tham gia, vì phần mềm của hải quan điện tử chưa đáp ứng được nhu cầu của một tờ khai kinh doanh ngành hàng đặc thù như xăng dầu. Như hàng tạm nhập, tái xuất chẳng hạn trên mẫu tờ khai điện tử không có mục trừ lùi số hàng thực xuất, chưa kể mặt hàng xăng dầu luôn mua giá nổi, chỉ khi nhận hàng mới có giá thì vấn đề điều chỉnh giá cũng không được vì phần mềm chưa có... do vậy làm thủ tục thủ công lúc này vẫn tiện lợi hơn. Chỉ riêng mẫu tờ khai cũng phát sinh nhiều vấn đề bất cập, như thiếu các mục nước nhập khẩu, trị giá GATT, số lượng kiện, trọng lượng lô hàng hay chưa có quy định về ủy quyền khai báo điện tử, xuất nhập khẩu ủy thác...
(Theo Người Lao Động)