Thay mặt Chính phủ trình bày báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2017, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tổng số thu cân đối đạt hơn 1,683 triệu tỷ đồng. Tổng chi ngân sách là 1,681 triệu tỷ, gồm cả chuyển nguồn từ năm 2017 sang năm 2018. Bội chi ngân sách đạt 2,74% GDP, tương đương gần 137.000 tỷ đồng, giảm một nửa so với 2016. Khoản này không gồm kết dư ngân sách địa phương hơn 129.000 tỷ.
Thẩm tra báo cáo này, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đánh giá, việc lập và giao dự toán chưa sát thực tế, dẫn đến một số khoản thu vượt dự toán khá lớn. Trong đó, nhiều khoản thu quan trọng từ sản xuất kinh doanh không đạt, tăng thu chủ yếu từ đất và dầu thô.
Về chi ngân sách, báo cáo thẩm tra nhấn mạnh, tình trạng giải ngân vốn đầu tư chậm, quản lý, sử dụng vốn đầu tư chưa đúng quy định, chưa được khắc phục. Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải, trong lúc ngân sách hạn hẹp, nhiều công trình cần đầu tư nhưng vốn xây dựng cơ bản năm 2017 từ nguồn ngân sách giải ngân chậm nhất trong 5 năm gần đây, đạt hơn 86%.
Theo ông, có địa phương phê duyệt chủ trương đầu tư chưa đủ thủ tục, chưa đúng thẩm quyền, nghiệm thu, thanh toán tại hầu hết dự án được kiểm toán đều có sai sót... Nhiều dự án điều chỉnh đầu tư nhiều lần, tăng gấp 2-3 lần tổng mức đầu tư ban đầu, cá biệt có dự án tăng gấp 39 lần.
Ông Nguyễn Đức Hải - Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách. Ảnh: Cổng thông tin Quốc hội
Điểm danh những dự án đội vốn "khủng", tại báo cáo quyết toán ngân sách năm 2017 của Kiểm toán Nhà nước, Tổng kiểm toán Hồ Đức Phớc cho biết, dự án đầu tư xây dựng tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi điều chỉnh ba lần. Dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh điều chỉnh 6 lần, tăng tổng mức đầu tư hơn 3 lần, lên mức 5.654 tỷ đồng, tương đương 233%.
Dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, tỉnh Ninh Thuận tăng 2.687 tỷ đồng, tương đương 105%. Cá biệt dự án Trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển Việt Nam tại thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) điều chỉnh 4 lần, tổng mức đầu tư tăng hơn 39 lần. Cụ thể dự án này tăng vốn đầu tư từ 7 tỷ lên 275 tỷ đồng sau điều chỉnh quy mô, công năng sử dụng, tương đương 3.834%.
Việc các dự án đội vốn gấp nhiều lần từng được cơ quan Kiểm toán chỉ ra trước đây. Tại kỳ họp Quốc hội cuối năm 2018, dự án Sào Khê (Ninh Bình) cũng từng gây nóng nghị trường Quốc hội khi đội vốn 36 lần. Hay một công trình nạo vét tuyến sông chưa đầy 3 km khác ở Ninh Bình cũng được tỉnh này phê duyệt cách đây 15 năm, sau nhiều lần điều chỉnh, bổ sung, dự án đội vốn lên tới 40 lần...
Cũng tại báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách 2017, Uỷ ban Tài chính ngân sách cho rằng, tỷ lệ bội chi giảm so với dự toán (2,74% GDP) nhưng không do tiết kiệm chi để giảm vay mà vì giải ngân các dự án đầu tư sử dụng vốn vay chậm.
"Vốn trái phiếu Chính phủ, vay nước ngoài giải ngân chậm, đạt rất thấp so với dự toán nên trong điều hành Chính phủ phải giảm vay trong nước 15.142 tỷ đồng; giảm vay ngoài nước 20.195 tỷ đồng. Chính phủ cần lưu ý để quản lý, điều hành ngân sách nhà nước hiệu quả hơn", cơ quan thẩm tra của Quốc hội lưu ý.
Chỉ ra nhiều vấn đề, song Ủy ban thẩm tra cũng thống nhất với số liệu của Chính phủ trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2017.
Anh Minh