UBS Group hôm 19/3 đồng ý tiếp quản Credit Suisse, ngân hàng lớn thứ hai Thụy Sĩ và cũng là đối thủ lâu năm của họ với giá 3,25 tỷ USD. Thương vụ này là một thỏa thuận mua cổ phần và được định giá bằng một phần quy mô vốn hóa của Credit Suisse, ước tính khoảng 7,4 tỷ franc (8 tỷ USD) theo giá chốt phiên cuối tuần trước.
WSJ gọi thương vụ này là "cuộc siêu sáp nhập" đầu tiên của các ngân hàng quan trọng trên toàn cầu về mặt hệ thống sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Theo thỏa thuận, Chính phủ Thụy Sĩ sẽ cấp hơn 9 tỷ USD để bù đắp một số tổn thất mà UBS có thể phải gánh chịu khi tiếp quản Credit Suisse. Còn Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ hỗ trợ hơn 100 tỷ USD thanh khoản cho UBS.
Tại cuộc họp báo vài giờ trước ở thủ đô Bern, Tổng thống Thụy Sĩ Alain Berset giải thích rằng hôm 17/3, dòng tiền chảy ra và biến động trên thị trường cho thấy Credit Suisse không còn khả năng khôi phục niềm tin thị trường. "Một giải pháp nhanh chóng và ổn định là điều cần thiết. Đó là để UBS tiếp quản", ông cho hay.
Bộ trưởng Tài chính Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter khẳng định đây không phải gói cứu trợ mà là một giải pháp thương mại. "Credit Suisse sẽ gây ra thiệt hại lớn về tài sản thế chấp trên thị trường tài chính Thụy Sĩ và có nguy cơ lan ra quốc tế", bà nói.
Bà cũng cho biết đã liên lạc với "các đồng nghiệp tại Anh và Mỹ". "Họ cảm ơn giải pháp này vì thực sự lo ngại Credit Suisse sẽ phá sản", Keller-Sutter nói.
Các lãnh đạo tham gia buổi họp báo về thương vụ UBS - Credit Suisse hôm 19/3. Ảnh: Reuters
Trong buổi họp báo, Chủ tịch Credit Suisse Axel Lehmann nói rằng những rắc rối ngân hàng gần đây ở Mỹ đã vượt quá sức chịu đựng của thị trường. "Sự mất lòng tin ngày càng tăng và tình trạng tồi tệ vài ngày qua cho thấy Credit Suisse không thể tiếp tục tồn tại dưới hình thức như hiện nay", Lehmann nói.
Chủ tịch UBS Colm Kelleher thì cho biết sẽ thu hẹp mảng ngân hàng đầu tư của Credit Suisse và điều chỉnh cho phù hợp với "văn hóa rủi ro thận trọng" của UBS. Theo ông, thỏa thuận này sẽ hỗ trợ sự ổn định tài chính ở Thụy Sĩ và tạo ra giá trị bền vững cho các cổ đông của UBS.
Kelleher khẳng định UBS sẽ vẫn vững chắc và mảng kinh doanh tại Thụy Sĩ của Credit Suisse là một tài sản tốt mà UBS quyết tâm giữ lại. Ông cũng cho rằng còn quá sớm để ước tính số việc làm sẽ bị cắt giảm tại Credit Suisse.
Credit Suisse là cái tên gây sự chú ý của thị trường tài chính toàn cầu tuần qua, sau vụ sụp đổ của hai ngân hàng nhỏ hơn tại Mỹ. Nhà đầu tư liên tục bán tháo khiến cổ phiếu của nhà băng này giảm xuống mức đáy. Việc Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ bơm tiền cho nhà băng này chỉ chặn lại đà giảm trong thời gian ngắn.
UBS chịu áp lực từ chính quyền nước này trong việc tiếp quản Credit Suisse để kiểm soát cuộc khủng hoảng. Nếu không thể sáp nhập với UBS, Credit Suisse có thể bị quốc hữu hóa.
Chênh lệch vốn hóa của Credit Suisse và UBS. Ảnh: Bloomberg
Credit Suisse thành lập năm 1856 và là ngân hàng lớn thứ hai Thụy Sĩ, sau UBS. Ngân hàng này có tổng tài sản là 574 tỷ USD tính tới cuối năm 2022, quản lý khối tài sản với danh mục đầu tư trị giá 1.700 tỷ USD. Con số này là lý do Ủy ban ổn định tài chính quốc tế xếp Credit Suisse là một trong 30 ngân hàng toàn cầu có vai trò quan trọng về mặt hệ thống.
Tuy nhiên, vài năm gần đây, nhà băng này liên tiếp chịu nhiều đòn giáng, từ thua lỗ đầu tư, vướng vào nhiều scandal kiện tụng, cắt giảm hàng loạt nhân sự đến thay đổi lãnh đạo. Năm ngoái, họ lỗ ròng gần 7,3 tỷ franc Thụy Sĩ (7,9 tỷ USD) - lớn nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008.
Quý cuối năm ngoái, các khách hàng đã rút ra hơn 100 tỷ USD do lo ngại sức khỏe tài chính của Credit Suisse. Việc rút vốn vẫn tiếp tục dù họ đã huy động được thêm 4 tỷ franc từ các cổ đông.
Kết quả này khiến cổ phiếu của nhà băng này bị bán tháo. Đầu năm 2020, quy mô vốn hóa của Credit Suisse đạt hơn 30 tỷ USD, có lúc còn vượt qua UBS. Tuy nhiên, đến đầu năm nay, con số này giảm về dưới 10 tỷ USD và chỉ còn 8 tỷ USD tính tới cuối tuần trước.
Trước khi đi đến thỏa thuận như hiện nay, có lúc UBS đề nghị mua lại Credit Suisse giá 1 tỷ USD, với tỷ lệ hoán đổi một cổ phiếu Credit Suisse tương đương 0,25 franc Thụy Sĩ, thấp hơn nhiều mức giá đóng cửa hôm thứ Sáu, là 1,86 franc Thụy Sĩ, theo FT.
Đổi lại UBS đưa ra yêu cầu chính phủ phải hỗ trợ họ 6 tỷ USD. Khoản tiền này được dùng để trang trải chi phí đóng cửa các chi nhánh của Credit Suisse và các khoản phí kiện tụng tiềm ẩn.
Đề nghị ban đầu này của UBS thấp hơn đáng kể so với vốn hoá của Credit Suisse khi chốt phiên cuối tuần qua ở mức 8 tỷ USD. Tuy nhiên, nhà băng lớn nhất Thụy Sĩ sẽ phải chịu thêm những chi phí lớn chưa xác định, cũng như sự phức tạp của việc hợp nhất hai ngân hàng. Một số khách hàng giàu có gửi tiền ở cả Credit Suisse và UBS, nên sau khi sáp nhập hai ngân hàng, một số người có thể rút tiền để chuyển sang bên khác để đa dạng hoá.
Minh Tuấn Tú (theo FT, WSJ, Reuters)