Cá ngừ Việt Nam cũng gặp khó khăn khi xuất vào thị trường Mỹ do thuế cao. |
Theo Bộ Thương mại Mỹ, trong năm 2001, Philippines đã xuất khẩu sang Mỹ 42,6 triệu USD cá ngừ. Indonesia cũng bán được riêng cho Mỹ 37 triệu USD loại cá này. Thái Lan dẫn đầu nhóm với doanh số xuất khẩu cá ngừ lên đến 167,5 triệu USD. Theo đánh giá của Chính phủ Thái Lan, 25% cá ngừ của Thái hiện được xuất sang Mỹ. Tuy nhiên, sự chuyển hướng ưu đãi thuế quan gần đây của Mỹ dành cho các quốc gia Mỹ Latin bên bờ Thái Bình dương gồm Bolivia, Colombia, Ecuado và Peru đã làm cho dân đánh cá ngừ của ba quốc gia Đông Nam Á này phải khốn đốn.
Ông Thirapong Chansiri, Chủ tịch Liên hiệp sản phẩm đông lạnh của Thái, nhà xuất khẩu cá ngừ hàng đầu của Thái Lan và hàng thứ nhì thế giới, nhận định: "Mỹ hô hào tự do thương mại nhưng tự do và chơi đẹp không dành cho mọi quốc gia".
Bằng chứng là Mỹ dành quy chế thuế suất đặc biệt (0% đối với cá ngừ) cho bốn quốc gia Mỹ Latin trong khi các nhà xuất khẩu của Đông Nam Á vẫn phải chịu mức thuế 12,5%. Đây là mức thuế mà theo Thirapong thì các nhà xuất khẩu hải sản đông lạnh của Đông Nam Á không thể cạnh tranh nổi.
Mức thuế suất đối với cá ngừ chỉ là biện pháp mới của Bộ Thương mại Mỹ trong một chuỗi những hành động bảo hộ thương mại của Washington. Thứ trưởng thương mại Thái Lan Suvarn Valasathien cho biết, Mỹ chỉ đang tìm cách bảo vệ những mục tiêu của họ, dù bằng bảo hộ hay tự do mậu dịch. Một số nhà phân tích của Mỹ cũng đồng tình với quan điểm này. Grag Rushford, biên tập của nguyệt san về đường lối thương mại quốc tế, nhìn nhận những thay đổi chính sách của chính quyền Bush về thương mại trong thời gian gần đây là nhằm tìm kiếm lá phiếu cử tri cho cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ vào tháng 11 tới.
Reinsch, một thành viên của Ban An ninh Mỹ - Trung Quốc, cảnh báo rằng những biện pháp mà Mỹ thực thi trong thương mại có thể "ảnh hưởng đến mức độ nồng nhiệt của các quốc gia châu Á". Ông ví von, chẳng hạn như khi Mỹ yêu cầu các quốc gia trong khu vực này ngăn chặn đường tiếp tế tài chính cho các nhóm khủng bố thì người ta sẽ không nói không mà sẽ nói cần phải có thời gian.
(Theo FEER)