- Rất nhiều độc giả đã bày tỏ quan điểm rằng hồ sơ thầu của 3 nhà thầu HISG, Philipp Holzmann và Bouygues không đạt thì phải tổ chức đấu thầu lại. Nhưng chủ dự án lập luận rằng, tổ chức đấu thầu lại thì không kịp nữa vì thời gian chỉ còn 1 tháng. Kinh nghiệm của ông giải quyết vấn đề này ra sao?
- Kể cả thời gian không cho phép, nhưng nếu như hồ sơ thầu của 3 nhà thầu đều không đạt yêu cầu thì phương án duy nhất vẫn là đấu thầu lại. Nhưng chúng ta phải điều chỉnh lại thời gian hoàn tất công trình, rút ngắn thời gian thi công. Tuy nhiên, chủ đầu tư cũng phải dự trữ tăng thêm tiền thi công. Đồng thời nên quảng cáo, công bố mở thầu lại trên báo chí quốc tế và ngành xây dựng, kiến trúc. Vì như thế mới hy vọng ta sẽ được nhiều nhà thầu tốt hơn, rẻ hơn và nhiều kinh nghiệm hơn.
- Đã bao giờ trong tổ chức đấu thầu của Salt Lake City lại cho phép các nhà thầu thay đổi tới 13 điểm trong hồ sơ dự thầu như trường hợp của HISG, mà giá vẫn không hề thay đổi?
- Nếu theo luật đấu thầu ở Mỹ thì HISG không thể chấp nhận được. Nhà thầu này vi phạm luật đấu thầu, có hình thức hối lộ, mua chuộc chủ đầu tư để được chọn. Do đó, các nhà thầu khác có quyền kiện tụng. Tôi thấy có lẽ ở đây Việt Nam chưa có một hồ sơ thiết kế hoàn chỉnh, vì lẽ đó các nhà thầu mới có lời đề nghị thêm, bớt hoặc có thể đây là loại công trình vừa thiết kế vừa thi công chăng?
- Việc tổ chức đấu thầu lại hiện được xem là chuyện bàn lùi vì Chính phủ đã quyết định cho phép nhà thầu Trung Quốc trong khoảng 15 ngày nữa đưa ra ít nhất là 5 phương án về hình dáng kiến trúc của sân vận động trung tâm để lựa chọn. Ông nghĩ sao về điều này?
- Theo kinh nghiệm bản thân trong ngành, tôi đã từng đi nghiên cứu về kiến trúc Trung Quốc năm 1991, do Viện Đại học Utah tài trợ và mới đây năm 2000 tôi cũng có dịp đến Pháp, Đức và Áo. Tôi nhận thấy, ở các nơi đó họ cũng đã và đang xây dựng các công trình to lớn, hiện đại. Tuy nhiên, kỹ thuật thi công không được cao, vẫn còn nhiều công đoạn được thực hiện bằng lao động tay chân. Trái lại, ở Mỹ toàn bộ ngành thiết kế xây dựng đều được hiện đại và diện toàn hóa. Do đó, tiến độ thi công sẽ được rút ngắn, đạt yêu cầu chất lượng và độ bền cao và an toàn tuyệt đối.
- Nói như vậy ông có thiên vị cho các nhà thầu Mỹ?
- Không hề có thiên vị. Có lẽ tôi cũng nên kể sơ qua về hệ thống đấu thầu hiện tại văn phòng tôi đang thực hiện. Công trình sẽ được đăng báo đấu thầu, tối thiểu 2 tuần lễ đối với công trình nhỏ, còn các công trình lớn thường thì 1-2 tháng. Kế đến các nhà dự thầu sẽ được dự một buổi họp với chủ đầu tư mà đại diện chủ đầu tư là chúng tôi và kiến trúc sư thiết kế đồ án. Trong buổi họp này, chúng tôi sẽ cho các nhà thầu rõ kinh phí dự trữ, nội dung yêu cầu của đồ án và thời gian phải hoàn thành.
Một hội đồng xét duyệt các hồ sơ của nhà thầu được lập ra. Hội đồng này gồm các đại diện của: chủ đầu tư (KTS đại diện thành phố là chúng tôi), người sử dụng (Olympic), các nhà chuyên môn, đại diện của sở cảnh sát và phòng cháy chữa cháy và KTS của hội KTS. Hội đồng này đòi hỏi các nhà dự thầu phải có kinh nghiệm xây dựng công trình và giá thành xây dựng tương đương.
Đây chỉ là vòng 1, nhưng ai lọt qua vòng này thì sẽ phải đệ trình chi tiết hơn để được vào vòng 2. Cuối cùng, các nhà dự thầu sẽ phải nộp hồ sơ dự thầu đến văn phòng mở thầu của thành phố. Hội đồng mở thầu của thành phố do Hội đồng thành phố tổ chức (ở giai đoạn này chúng tôi không được tham dự). Tại Hội đồng thành phố, các bao thư dự thầu sẽ được mở ra, các bộ phận chuyên môn về đấu thầu sẽ xem xét có hợp lệ hay không, nếu hợp lệ thì mới được tiếp tục xem xét và công bố chính thức giá đề nghị đấu thầu (nếu hồ sơ không hợp lệ thì sẽ dẹp bỏ từ đầu, không công bố giá dự thầu gì cả). Ở giai đoạn này, chúng tôi là đại diện chủ đầu tư, thành phố chỉ được tham dự với tư cách quan sát viên.
Sau đó Hội đồng thành phố sẽ tổng kết lại toàn bộ kết quả và chuyển qua bộ phận tài chính kế toán của thành phố. Cuối cùng, bản liên kết giá đấu thầu đó sẽ được chuyển về chuyên viên hợp đồng ở văn phòng của tôi để phân tích các dữ kiện rồi lại chuyển đến KTS đại diện thành phố làm quyết định cuối cùng.
Quyết định cuối cùng của chúng tôi thường dựa trên giá thầu thấp nhất (vì kinh phí xây dựng là tiền thuê của dân). Tuy nhiên thỉnh thoảng vì lợi ích lâu dài mỹ thuật cao... chúng tôi sẽ chọn nhà thầu thích hợp không nhất thiết phải rẻ mới được (tục ngữ của ta có câu "Của rẻ là của ôi").
K.D. thực hiện.