Công nghệ kiểm soát hành trình Cruise Control ra đời nhằm mục đích giúp tài xế chạy trên cao tốc nhàn hạ hơn ở tốc độ đều đặn, không phải giữ chân ga để điều chỉnh. Quan niệm cruise control chỉ sử dụng trên cao tốc có thể khiến tài xế bỏ lỡ một tác dụng lớn của hệ thống này, đó là tiết kiệm nhiên liệu.
Nguyên lý làm việc cơ bản của kiểm soát hành trình là xe sẽ tự động nuôi ga ngay cả khi tài xế không đạp. Khi kích hoạt chức năng này, người lái chỉ cần tập trung vào đánh lái và sẵn sàng chân ở bàn đạp phanh. Khi gặp chướng ngại vật, tài xế đạp phanh là xe tự động vô hiệu hóa cruiser control, trở về trạng thái lái thông thường.
(Cruise Control trên Honda Civic)
Để nuôi tốc độ luôn ở mức nhất định, xe sẽ bơm nhiên liệu vào buồng đốt, giúp máy đạt vòng tua phù hợp, sau đó ngắt không bơm nhiên liệu nữa. Nếu thấy tốc độ dần chậm hơn con số tài xế thiết lập, xe lại bơm nhiên liệu trở lại. Hiểu đơn giản, cách duy trì tốc độ của cruise control là bơm-nhả-bơm-nhả.
Tận dụng tốt công nghệ này thì ngay ở tốc độ thấp cũng có thể sử dụng để tiết kiệm nhiên liệu. Trong hành trình Fuel Challenge với chiếc Honda Civic 1.5 Turbo hộp số tự động vô cấp CVT, kết quả đạt được thấp nhất là 4,07 lít/100 km đường hỗn hợp, trong khi con số thông báo của nhà sản xuất là 5,8 lít/100 km. Động cơ nhỏ, lắp thêm tăng áp đang là xu hướng của các hãng xe để đạt các tiêu chuẩn khí thải, tiêu thụ nhiên liệu trong khi vẫn đáp ứng đủ sức mạnh.
Tài xế lái chiếc xe giành mức tiêu thụ thấp nhất cho biết, anh tận dụng mọi lúc để dùng cruise control bởi xe sẽ cho kích hoạt công nghệ này ở tốc độ tối thiểu là 42 km/h. Ngay cả khi đi trong phố nếu đường thông thoáng cũng có thể sử dụng cruise control.
Một ưu điểm nữa của cruise control kết hợp hộp số CVT là khi đã ổn định trên đường bằng phẳng, tốc độ vòng tua máy luôn duy trì thấp. Ví dụ khi đi phố ổn định, đặt cố định 42 km/h, vòng tua máy khoảng 1.200-1.300 vòng phút. Ra đường quốc lộ, đẩy lên tới 60 km/h thì khi ổn định vòng tua máy cũng không vượt quá 1.300 vòng/phút. Tài xế có thể điều tiết tốc độ để không bị chậm hành trình nhưng vẫn không lo tốn thêm xăng.
Có nhiều thời điểm mức tiêu thụ nhiên liệu của Civic xuống tới 3,9 lít/100 km.
Bên cạnh sự giúp sức của kiểm soát hành trình, tài xế còn cần biết một số kỹ năng lái xe khác để hạn chế nhiên liệu hao phí. Điểm cần chú ý nhất là không thốc ga, không đạp phanh gấp. Để hạn chế phanh, người lái cần đọc tình huống giao thông thật tốt, ngắt chân ga ngay khi thấy có khả năng đi chậm phía trước, để xe lăn tới nơi mà không cần phanh.
Ngoài ra, khi xuống dốc không nên phanh. Nếu đường thông thoáng có thể nuôi chút ga để tận dụng đà xuống dốc để vượt dốc lên tiếp theo. Đặc biệt, không nên trả về N để tiết kiệm nhiên liệu theo quan niệm cũ. Bởi lẽ, nếu để cần số ở D, chân không ga, xe tự động ngắt bơm xăng; nhưng nếu trả về N, máy vẫn bơm xăng để duy trì vòng tua máy, dẫn tới tốn xăng hơn.
Chuyên gia lái xe của hãng cho rằng, tài xế có thể sử dụng cruise control, hạn chế đạp phanh, không thốc ga... để tiết kiệm xăng, nhưng quan trọng nhất vẫn là an toàn vì vậy không nên để mất kiểm soát tay lái.
Minh Hy