"Hoạt động đi qua eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Mỹ đối với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Quân đội Mỹ sẽ di chuyển trên biển, trên không và hoạt động ở bất cứ đâu luật pháp quốc tế cho phép", hải quân Mỹ ngày 26/4 cho biết khi thông báo khu trục hạm USS Sampson di chuyển qua eo biển Đài Loan.
Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông của Trung Quốc sau đó thông báo họ đã "theo dõi và cảnh báo" chiến hạm Mỹ thực hiện hành trình trên.
"Mỹ thường xuyên thực hiện các hành động khiêu khích tương tự, gửi tín hiệu sai cho lực lượng đòi độc lập cho đảo Đài Loan, cố tình phá hoại hòa bình và ổn định của khu vực. Chúng tôi kiên quyết phản đối điều này", tuyên bố của Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông có đoạn.
Trước khi đi qua eo biển Đài Loan, khu trục hạm Sampson hồi tuần trước tham gia diễn tập đổ bộ và bắt tàu. Sampson thuộc hải đội khu trục hạm số 21 nằm trong nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln. Nhóm tác chiến tàu sân bay Lincoln đang hoạt động ở Biển Philippines.
Khu trục hạm Mỹ USS Sampson đi qua eo biển Đài Loan ngày 26/4. Ảnh: US Navy.
Lần gần nhất Mỹ cử chiến hạm đi qua eo biển Đài Loan là ngày 28/2 với khu trục hạm USS Ralph Johnson. Hạm đội 7 hải quân Mỹ khi đó tuyên bố đây là chuyến đi thường lệ. Trong khi đó, Trung Quốc gọi đây là hành động khiêu khích.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc tổ chức nhiều cuộc diễn tập xung quanh Đài Loan với các loại vũ khí tối tân. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa cảnh báo quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".
Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Một nhóm thượng nghị sĩ Mỹ, trong đó có Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Bob Menendez, ngày 13/4 tới thăm đảo Đài Loan. Phía Trung Quốc sau đó cảnh báo Mỹ "không đùa với lửa".
Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS.
Nguyễn Tiến (Theo USNI)