Sáng 2/6, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết, trong cuộc họp trực tuyến giữa Ban quản lý dự án đường sắt và tổng thầu Trung Quốc vào tháng 5 vừa qua, ông Tiêu Vu Thái - Tổng giám đốc Công ty HH tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc (tổng thầu) nêu khó khăn về nguồn vốn, đặc biệt là việc thanh toán cho các nhà sản xuất, nhà thầu phụ.
Theo đó, tổng thầu kiến nghị phía Việt Nam thanh toán 50 triệu USD trước khi chạy thử toàn hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao dự án. Đây là giá trị đã hoàn thành mà tổng thầu đang hoàn thiện các thủ tục, đề nghị phía Việt Nam tiếp tục giải ngân thanh toán trong phần giá trị còn lại của hợp đồng EPC, không phải chi phí phát sinh của hợp đồng.
"Nội dung trên là ý kiến trao đổi trong cuộc họp, không có văn bản chính thức nên chúng tôi không xem xét đề nghị này", ông Đông nói.
Thứ trưởng Đông cũng cho biết, các mốc thanh toán trong dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông đã được phía Việt Nam thực hiện theo quy định hợp đồng. Do vậy, trường hợp tổng thầu Trung Quốc ra văn bản với yêu cầu nêu trên thì cũng không được xem xét do trái quy định hợp đồng.
"Nếu tổng thầu Trung Quốc có khó khăn tài chính tại thời điểm này thì cũng phải chạy thử tàu, phía Việt Nam không có trách nhiệm quyết toán khoản tiền đó", ông Đông khẳng định.
Đoàn tàu Cát Linh - Hà Đông đỗ tại nhà ga. Ảnh: Giang Huy.
Theo Thứ trưởng Đông, số tiền thanh toán của phía Việt Nam cho dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đến nay đạt khoảng 80% giá trị hợp đồng, số còn lại sẽ được thanh toán trước khi bàn giao dự án.
Do ảnh hưởng dịch Covid-19, đến nay chỉ có 4 chuyên gia cấp cao của tổng thầu Trung Quốc có mặt tại Việt Nam, bao gồm Giám đốc dự án Đường Hồng và 3 chuyên gia khác.
Theo Ban quản lý dự án đường sắt, dự án đang cần huy động đủ nhân lực của tổng thầu để tiếp tục triển khai các công việc giai đoạn cuối cùng. Sau khi Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho phép nhập cảnh đối với chuyên gia nước ngoài, Ban quản lý dự án đã lên kế hoạch đưa 150 kỹ sư của tổng thầu Trung Quốc trở lại làm việc. Đầu tháng 6 này, các kỹ sư sẽ được nhập cảnh vào Việt Nam và cách ly y tế 14 ngày.
Ngoài ra, chuyên gia châu Âu của nhà thầu tư vấn đánh giá an toàn hệ thống (tư vấn ACT, Pháp) cũng chưa xác định thời điểm trở lại dự án.
Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông hiện đã cơ bản hoàn thành thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị. Các công việc còn lại chủ yếu là hoàn thiện hiện trường, mỹ quan, chỉnh sửa một số thiết bị để chuẩn bị cho vận hành thử toàn hệ thống; hoàn thiện hồ sơ hoàn công để phục vụ công tác nghiệm thu, bàn giao.
Trước đây, dự án được lên kế hoạch vận hành thử toàn bộ hệ thống để phục vụ công tác nghiệm thu, đánh giá an toàn hệ thống từ tháng 2/2020. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, kế hoạch vận hành thử đã bị thay đổi.
Trong báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện các dự án trọng điểm ngành giao thông, Chính phủ nêu thực tế loạt dự án đang có nguy cơ chậm tiến độ, điển hình là tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông. Ngoài nguyên nhân khách quan từ Covid-19, Tổng thầu Trung Quốc đề nghị thanh toán toàn bộ số tiền 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao dự án cho Việt Nam.