Tại dự thảo lần thứ tư Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đang được Bộ Công an lấy ý kiến, Điều 33 quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình; thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình theo quy định.
Như vậy, chủ xe cá nhân sẽ phải lắp một bộ thiết bị giám sát hành trình ghi lại vị trí, tốc độ xe, tích hợp camera trong xe để ghi hình tài xế trong khoang lái và quay luồng giao thông ngoài xe.
Trả lời VnExpress về lý do đề xuất quy định trên, đại diện Cục Cảnh sát giao thông giải thích, hiện nay nhiều chủ phương tiện cá nhân tự trang bị camera giám sát hành trình để ghi lại hình ảnh, sự cố xảy ra trên đường. Dựa trên thực tế này, tại dự thảo luật lần thứ tư, Bộ Công an đề xuất ôtô cá nhân lắp camera giám sát hành trình.
"Tuy nhiên, đây không phải bắt buộc mà lực lượng chức năng chỉ khuyến khích người dân tự lắp camera hành trình trên ôtô cá nhân để bảo vệ mình trong các tình huống mất an toàn giao thông", đại diện Cục Cảnh sát giao thông nói, thêm rằng khi lắp camera hành trình, người điều khiển phương tiện có thể chứng minh được đúng, sai trong các tình huống bất ngờ xảy ra trên đường. Chủ xe cũng có thể lưu lại bằng chứng khi có kẻ gian xâm hại xe, cung cấp cho cơ quan chức năng xử lý, góp phần "bảo vệ sức khỏe, an toàn tính mạng của mình và người khác, đảm bảo trật tự an toàn giao thông".
"Cơ quan chức năng không thu thập dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình, mà chỉ đề nghị người dân hợp tác, cung cấp khi xảy ra sự cố trên đường hoặc ghi nhận được sự cố của xe khác", đại diện Cục Cảnh sát giao thông nói.
Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên xe vận tải. Ảnh:BA GPS
Trước đó, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại quy định nêu trong dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông mang tính bắt buộc sẽ gây tốn kém và ảnh hưởng quyền riêng tư.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam phân tích, thiết bị giám sát hành trình tích hợp camera hiện nay ngoài phục vụ công tác quản lý nhà nước (giám sát tốc độ, hành trình phương tiện, thời gian lái xe), còn giúp ích doanh nghiệp vận tải. Doanh nghiệp có thể theo dõi số km xe chạy, từ đó xác định được thời điểm bảo dưỡng định kỳ, quản lý tiêu hao nhiên liệu, định mức thay lốp, tính tiền lương của lái xe...
Tuy nhiên, ông Quyền cho rằng, "người dân sẽ thắc mắc vì sao việc đi lại bằng xe cá nhân lại bị theo dõi vị trí hoặc hành động riêng tư trong xe lại bị camera ghi lại". Hơn nữa, ước tính một bộ thiết bị camera và giám sát hành trình tích hợp có chi phí từ 2 đến 4 triệu đồng. Toàn quốc có gần 4 triệu ôtô cá nhân, chi phí trang bị có thể lên đến hàng ngàn tỷ đồng.
Chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh cho hay hiện chỉ có xe chở hành khách hoặc hàng hóa (xe đầu kéo, xe container) bắt buộc lắp camera trong xe để giám sát người lái. Quy định này nhằm theo dõi người lái có ngủ gật, lái xe đúng thời gian quy định hay không. Tuy nhiên, đây là phương tiện chở nhiều người và hàng hóa, cần đảm bảo an toàn ở mức cao nhất. Riêng với ôtô cá nhân, theo ông Thanh, Nhà nước chỉ nên khuyến khích lái xe lắp thiết bị giám sát và tự giác công bố hình ảnh, dữ liệu khi cơ quan chức năng yêu cầu.
Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, tháng 10/2023.
Đoàn Loan - Gia Chính