Chiều 15/12, phát biểu tại phiên làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo công tác dân nguyện tháng 11, Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh cho biết giai đoạn 2016-2021, toàn quốc có hơn 4 triệu người xin giải quyết rút BHXH một lần, chưa tính số lao động thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an. Năm 2022, khoảng 895.500 người rút, tăng 3,7% so với cùng kỳ 2021. "So với bình quân thì năm 2022 không bất thường", ông Sinh nói.
Lý giải tình trạng rút BHXH có xu hướng tăng, ông Sinh nói do người lao động thấy chính sách hưởng BHXH được tạo thuận lợi. Ngoài ra, do tác động tiêu cực của dịch bệnh hơn 2 năm qua khiến đời sống người lao động gặp nhiều khó khăn, nhiều trường hợp chỉ trông chờ vào rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống.
Phó tổng giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh giải trình tại phiên làm việc chiều 15/12. Ảnh: Phạm Thắng
Làn sóng này tăng nhanh liên quan mật thiết đến phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, ông Sinh đề nghị Nhà nước có giải pháp mang tính vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người lao động.
Đồng thời, khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, cơ quan soạn thảo cần tăng quyền lợi đối với người lao động có thời gian tham gia BHXH chưa được hưởng một lần, giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu, tạo điều kiện cho người lao động có nhiều cơ hội hưởng lương hưu.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành đẩy mạnh truyền thông lợi ích hưởng lương hưu thay vì hưởng một lần; vận động người dân thay đổi quyết định ngay khi tiếp nhận hồ sơ rút. Thống kê đến 30/9, số người tiếp tục tham gia BHXH, sau khi vận động tại bộ phận một cửa, là hơn 15.000.
Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nói làn sóng rút BHXH một lần đã có chuyên đề giám sát tổng kết 2016-2021, sang năm 2022 không thuyên giảm. Ông không đồng tình với nhận định tỷ lệ rút BHXH một lần như hiện nay là "không bất thường" như ông Sinh trình bày, đề nghị tìm giải pháp xử lý hiệu quả.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng tỷ lệ rút BHXH một lần tăng cao so với trước vì nhiều nguyên nhân, hiện chưa có giải pháp xử lý. Hàng năm, Ủy ban Xã hội đã thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội và quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội, trong đó đều đề cập đến vấn đề này. Chính phủ cần quan tâm hơn nữa đến thực trạng này, nhất là khi nghiên cứu sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội.
Giai đoạn 2016-2020, trung bình gần 750.000 hưởng BHXH một lần, chiếm trên 5% tổng số người tham gia. Cứ hai người mới tham gia vào hệ thống bảo hiểm xã hội thì một người rời đi. Người rút chủ yếu thuộc nhóm lao động trẻ ngoài khu vực nhà nước, từ 26 đến 29 tuổi.
Theo quy định, người đóng bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu sau 20 năm đóng. Điều kiện để rút BHXH một lần là người tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng...