"Sẽ hợp lý hơn nếu có thể phát trực tiếp hình ảnh bên trong Fort Knox. Ai xác nhận số vàng đó không bị đánh cắp khỏi hầm?", tỷ phú Elon Musk cuối tuần trước viết trên X, đề cập đến số vàng ước tính trị giá 425 tỷ USD được cất trữ tại hầm ngầm Fort Knox.
"Nó có thể ở đó hoặc không. Người dân Mỹ sở hữu số vàng này. Chúng tôi muốn biết liệu nó còn ở đó hay không", Musk viết thêm.
Bài đăng của ông Musk tạo phản ứng mạnh mẽ trên mạng xã hội, nhiều người kêu gọi chính phủ Mỹ minh bạch về trữ lượng vàng trong hầm, số khác bác bỏ ý kiến của ông như một thuyết âm mưu.
Kho vàng Fort Knox ở Kentucky, Mỹ. Ảnh: US Mint
Kho vàng Fort Knox, còn có tên gọi là Kho lưu trữ Vàng thỏi Fort Knox, là hầm vàng kiên cố được xây dựng từ năm 1936, cạnh căn cứ Fort Knox của lục quân Mỹ ở bang Kentucky. Cơ sở này do Bộ Tài chính Mỹ vận hành, là nơi lưu trữ lượng lớn vàng của đất nước, đặc biệt là vàng dự trữ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed)
Chính phủ Mỹ khi đó quyết định xây dựng kho vàng Fort Knox do lo ngại các hầm vàng ở New York và Philadelphia dọc Bờ Đông dễ bị tấn công lúc châu Âu trên bờ vực chiến tranh. Lô vàng đầu tiên được chuyển đến Fort Knox năm 1937, số còn lại được chuyển đến năm 1941.
Vào giai đoạn dự trữ cao nhất năm 1941, kho này chứa 20.186 tấn vàng. Theo Bộ Tài chính Mỹ, kho Fort Know hiện trữ khoảng 4.573 tấn vàng, lớn nhất toàn quốc, chiếm hơn 1/2 tổng lượng vàng dự trữ của chính phủ Mỹ.
Ngoài vàng, Fort Knox còn là hầm lưu trữ các tài liệu quốc gia quan trọng trong Thế chiến II, như Tuyên ngôn Nhân quyền, Tuyên ngôn Độc lập và Hiến pháp Mỹ. Sau chiến tranh, những tài liệu này được đưa trở về Washington.
Kho vàng Fort Knox nổi tiếng vì mức độ an toàn và bảo mật, với các biện pháp phòng thủ nghiêm ngặt và những người canh gác chuyên nghiệp. Cảnh sát Đúc tiền Mỹ (Mint Police) là đơn vị bảo vệ an ninh kho vàng ở Fort Knox. Trước đây, hầm chỉ mở cửa ba lần cho người ngoài.
Một lần vào năm 1943, khi tổng thống Franklin D. Roosevelt tới thăm. Năm 1974, 10 nghị sĩ Mỹ đến hầm để "dọn mạng nhện và khẳng định với công chúng rằng số vàng nguyên vẹn". Năm 2017, phái đoàn của thượng nghị sĩ Mitch McConnell và Bộ trưởng Tài chính khi đó là Steven Mnuchin đến thăm hầm.
"Hầm được bảo vệ cực kỳ nghiêm ngặt, và số vàng an toàn", Thống đốc bang Kentucky khi đó là ông Matt Bevin phát biểu sau chuyến thăm năm 2017, dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump. Bộ Tài chính Mỹ năm 2018 công bố một số ảnh đen trắng chụp các quan chức phái đoàn trong hầm vàng.
Ông Steven Mnuchin trong hầm vàng Fort Knox năm 2018. Ảnh: Bộ Tài chính Mỹ
Chính phủ Mỹ báo cáo chi tiết hàng tháng về lượng vàng, mục đích sử dụng vàng tại các hầm, xưởng đúc tiền lớn. Song hoài nghi của ông Musk và chính sách không cho phép khách đến tham quan các cơ sở này khiến nhiều người đặt câu hỏi.
Thượng nghị sĩ Mike Lee cho biết ông đã nhiều lần không được cấp phép vào bên trong Fort Knox. "Tôi đã nhiều lần cố gắng vào hầm, với tư cách là một thượng nghị sĩ, nhưng bị từ chối với lý do Fort Knox là căn cứ quân sự, dù tôi thường xuyên thăm các căn cứ", ông nói.
Mỹ là nước nắm giữ nhiều vàng nhất thế giới, với tổng cộng 8.133 tấn vàng trong các hầm dự trữ, gấp đôi quốc gia xếp thứ hai là Đức.
Hoài nghi về hầm vàng Fort Knox không mới. Nhiều tác giả, chính trị gia đã đặt các câu hỏi liên quan đến số vàng trong hầm trong nhiều thập kỷ qua.
"Tôi nghĩ vàng vẫn ở trong hầm. Nhưng câu hỏi là ai thực sự sở hữu hầm, khi có rất nhiều hoạt động vay mượn và thủ đoạn tài chính", cựu nghị sĩ Ron Paul nói. Ông Paul đã ủng hộ kiểm toán toàn diện Fort Knox trong thời gian dài. Ông từng trình dự luật minh bạch dự trữ vàng lên Hạ viện năm 2011.
Ông Musk không kêu gọi kiểm toán toàn diện hầm Fort Knox, song đặt câu hỏi liệu hầm có được kiểm tra ít nhất một lần mỗi năm hay không. Trước câu hỏi này, thượng nghị sĩ Rand Paul ở Kentucky, con trai ông Ron Paul, trả lời: "Không, hãy làm điều đó".
Công chúng Mỹ chú ý đến hầm Fort Knox trong bối cảnh giá vàng tăng 40% trong 12 tháng qua, khi các nhà đầu tư lo ngại về tình trạng nợ công, lạm phát.
Đức Trung (Theo Economic Times, Forbes, Washington Post)