Khó, nhưng VN sẽ chuẩn bị kỹ cho vụ kiện tôm mới

Đó là kết luận sau buổi làm việc chiều 3/3 giữa Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (Vasep), Ủy ban tôm VN với doanh nghiệp và các luật sư có thể tham gia vụ kiện. Phần lớn thời gian trong cuộc họp được dành cho các luật sư thông báo tình hình vụ kiện trong thời điểm hiện tại, phân tích những thuận lợi cũng như khó khăn của các doanh nghiệp VN.

Theo luật sư Đinh Ánh Tuyết của hãng Luật Vilaf Hồng Đức (TP HCM), việc SSA- nguyên đơn của vụ kiện - yêu cầu DOC sửa thuế là muốn các nước phải đối phó với một vụ kiện mới. Về nguyên tắc thì chắc chắn nguyên đơn sẽ loại một số nước và một số doanh nghiệp ra khỏi lần điều tra này. Tuy nhiên, hiện nay việc nguyên đơn sẽ chọn nước nào và loại nước nào là điều không dễ dự đoán. Theo phân tích của bà Tuyết, xét về mặt chiến lược, nguyên đơn sẽ rút bớt nước nào bị đánh thuế chống bán phá giá cao nhất - mà VN lại không nằm trong số này. Do đó, luật sư Tuyết khuyến cáo, doanh nghiệp VN phải hết sức thận trọng và dự trù trước mọi khả năng có thể xảy ra.

Bà Tuyết cũng cho rằng, mức thuế chống bán phá giá mà các doanh nghiệp VN bị áp từ lần điều tra trước là 4,3% đến 25,76%. Tuy nhiên, đây mới chỉ là các mức thuế tạm tính. Nếu các doanh nghiệp VN bị chọn làm bị đơn bắt buộc, mức thuế mà sau lần review này DOC đưa ra sẽ xác định mức quyết toán thuế của nhà nhập khẩu đối với hải quan Mỹ, đồng thời xác định mức thuế các nhà nhập khẩu phải nộp cho giai đoạn tiếp theo. Thông thường, mỗi năm DOC review lại một lần.

Theo đánh giá của giới luật sư, lần điều tra này khác nhiều so với lần điều tra ban đầu. Nếu như trước kia, điều tra chỉ dựa trên số liệu 6 tháng thì nay yêu cầu của DOC là review dựa trên số liệu của 18 tháng. Do vậy, DOC sẽ "biết" VN nhiều hơn, những câu hỏi mà họ đưa ra chắc chắn sẽ gai góc hơn và mức độ đòi hỏi cũng sẽ khắt khe hơn.

Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Vasep, cho rằng biện pháp tốt nhất hiện nay là các doanh nghiệp có liên quan đến vụ kiện sẽ tập trung hoàn tất sổ sách, hồ sơ theo quy định của DOC. Đồng thời thuê luật sư tư vấn và phối hợp chặt chẽ với nhau để có chiến lược, giải pháp thích ứng với tình hình mới.

Còn theo luật sư Tuyết, rút kinh nghiệm từ những vụ kiện trước đây, ngoài việc chuẩn bị chu đáo hồ sơ tài liệu, doanh nghiệp cũng nên hợp tác chặt chẽ với nhau bởi những vụ kiện như thế này cần sự hợp sức của toàn ngành. Nếu các doanh nghiệp đưa ra những số liệu hay những lập luận trái ngược nhau thì chỉ gây bất lợi cho mình và người được hưởng lợi chính là bên nguyên đơn.

Chiều ngày 28/2, hãng luật Dewey Ballantine LLP, đại diện cho SSA đã chính thức gửi đơn, yêu cầu DOC xem xét hành chính mức thuế chống bán phá giá với toàn bộ công ty VN có hoạt động sản xuất và xuất khẩu tôm sang thị trường Mỹ trong thời gian từ ngày 16/7/2004 đến 31/1/2006.

Theo quy định của Mỹ, quy trình xem xét lại mức thuế thông thường sẽ diễn ra trong vòng 387 ngày. Tiến trình việc xem xét hành chính này có thể kéo dài từ 12-18 tháng và rất phức tạp, chưa thể nói trước được kết quả.

Theo Chủ tịch Vasep Hồ Quốc Lực, đây là tin không tốt cho người nuôi tôm VN khi Mỹ là thị trường tiêu thụ khoảng 50% giá trị tôm xuất khẩu VN. Quan trọng hơn, việc xem xét hành chính đối với tất cả doanh nghiệp VN sẽ khiến các nhà nhập khẩu Mỹ hạn chế giao dịch mua bán tôm với VN để giảm thiểu rủi ro. Hậu quả là giá tôm sẽ bị sụt giảm do quy luật cung cầu.

Hà Vy - Phan Anh