Nhà thờ cổ tại Old Dongola được phát hiện với sự trợ giúp của công nghệ viễn thám. Ảnh: PCMA/Đại học Warsaw/M. Reklajtis.
Các nhà khảo cổ phát hiện tàn tích của một công trình có thể là nhà thờ lớn nhất của người Nubia từng khai quật tại thị trấn Old Dongola, miền bắc Sudan, Art Newspaper hôm 8/7 đưa tin. Họ cho rằng đây là một nhà thờ Trung Cổ dành cho các tổng giám mục tại vương quốc Makuria, nơi Cơ Đốc giáo bắt đầu chiếm ưu thế vào giữa thế kỷ 6.
Công nghệ viễn thám giúp nhóm chuyên gia nghiên cứu một khoảng không gian trống ở trung tâm thành cổ dưới lòng đất của Old Dongola hồi tháng 2, theo Artur Obłuski, giám đốc Trung tâm Khảo cổ Địa Trung Hải Ba Lan (PCMA) tại Đại học Warsaw. "Chúng tôi không ngờ sẽ tìm thấy nhà thờ mà chỉ nghĩ là quảng trường thị trấn, nơi có thể dùng cho những buổi cầu nguyện chung", ông nói. Trước đó, một nhà thờ nằm ngoài thành cổ mới được coi là nhà thờ chính của Old Dongola.
Cuộc khai quật hé lộ hai bức tường ở góc vòng cung của nhà thờ, được trang trí với những bức tranh về các nhân vật vĩ đại, và mái vòm của một lăng mộ lớn phía đông nam. Nhà thờ rộng khoảng 26 m, cao tương đương một một tòa nhà 3 tầng.
Việc phát hiện lăng mộ cũng khiến nhóm nghiên cứu của Obluski rất ngạc nhiên. Những năm 1960, các nhà khoa học từng tìm thấy một nhà thờ lớn ở thành phố cổ Faras của người Nubia. Nhà thờ này nằm ở trung tâm của tòa thành cổ, góc phía đông là lăng mộ có mái vòm của một giám mục. Vì vậy, Obluski cho rằng lăng mộ ở Old Dongola cũng có thể thuộc về một tổng giám mục.
Old Dongola là trung tâm Cơ Đốc giáo cho đến thế kỷ 14, khi Hồi giáo phát triển cùng với sự xâm lược của những đội quân từ Ai Cập và nơi khác. Các nhà khảo cổ Ba Lan đã khai quật khu vực này từ năm 1964. Đến năm 2018, họ nhận được khoản tài trợ 1,5 triệu euro của Hội đồng Nghiên cứu Châu Âu để nghiên cứu Old Dongola thời kỳ Cơ Đốc giáo và sự phát triển của các cộng đồng ở châu Phi thời tiền thuộc địa.
Obłuski cùng đồng nghiệp hy vọng những nghiên cứu sâu rộng hơn sẽ giúp họ xác định niên đại của nhà thờ mới khai quật. Do Covid-19 và một số vấn đề khác, nhóm nghiên cứu phải dừng công việc một thời gian và sẽ tiếp tục vào mùa thu năm nay.
Thu Thảo (Theo Art Newspaper)