Bagan là một trong những điểm du lịch nổi tiếng thế giới. Mỗi năm nơi đây thu hút hàng triệu khách du lịch ghé thăm quần thể đền chùa cổ kính. Nhưng mọi thứ đã thay đổi sau cuộc đảo chính năm 2021. Du khách không còn quay lại, dù Myanmar đã mở cửa đón khách sau đại dịch.
Một nhà sư đang ngồi trước ngôi chùa cổ Sulamani ở Bagan. Ảnh: AP
Các ngôi chùa, đền thờ tại đây hầu như bị bỏ hoang từ tháng 2 năm ngoái. Ko Min, 50 tuổi, dân địa phương, nhớ lại quãng thời gian khi Bagan vẫn kín khách du lịch ba năm trước. Sau giờ học, anh và bạn bè thường đi bán bưu thiếp, hoa... cho khách du lịch. Nhưng giờ đây, điều bình dị này đã trở thành kỉ niệm. "Bình thường chúng tôi có thể xoay sở. Nhưng đã ba năm rồi. Mọi người đang dần phải bán đất để lấy tiền sinh sống".
Ko Min cũng lo lắng về tương lai của lớp trẻ, khi vất vả tìm việc làm và sẽ phải di tản đến các thành phố khác như Yangon, Mandalay... để kiếm sống Như vậy, trong tương lai, sẽ không còn ai ở lại để trông coi những công trình kiến trúc xưa cũ ở Bagan - nơi vốn là điểm hút khách du lịch nhất Myanamar. Lứa tuổi như Ko Min từng được các bậc cha chú đi trước dạy về cách bảo tồn, cải tạo các kiến trúc ở địa phương. Và nếu lớp trẻ đi rồi, họ sẽ không còn người để kế tục, truyền dạy.
Kyaw Kyaw, người cũng lớn lên ở Bagan, hiện làm việc cho một nhà xuất bản sách ở Yangon. Kyaw đã trải qua tuổi thơ bán đồ lưu niệm cho khách du lịch giống Ko Min. Nhưng giờ đây, anh phải bỏ xứ để đi làm ăn phương xa. Gia đình anh vẫn ở Bagan nhưng không kiếm được việc.
Khoảng 42.000 người nước ngoài đã đến Myanmar từ tháng 4 đến tháng 6 năm nay, theo số liệu được chính phủ công bố. Nhưng hầu hết họ đến để kinh doanh, không phải khách du lịch và những người này phần lớn mang quốc tịch Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan.
Người dân thắp nến cúng dường tại chùa cổ Sulamani ở Bagan. Ảnh: AFP
Năm 2019, quốc gia này đón 4,3 triệu khách du lịch. Và hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã đưa ra lời cảnh báo, khuyên công dân nên cân nhắc việc đến Myanamar, trừ trường hợp cần thiết. Một trong số đó là Vương quốc Anh.
Paing Paing Thaw từng điều hành một công ty tổ chức tour đu lịch phục vụ thị trường khách Âu - Mỹ ăn nên làm ra. Phần lớn các vị khách của Thawm đều đặt tour đến Bagan. Hiện giờ, cô buộc phải đóng cửa công ty vì không có khách. Các nhà hàng, khách sạn cũng đóng cửa. Mọi người hầu như không có thu nhập. Và nếu du khách có quay lại, cô cũng ngại đưa họ đi khắp đất nước, vì tình hình chính trị vẫn chưa thật sự ổn định. "Dù mọi người đến, tôi cũng không dám dẫn đi", cô nói.
Nằm ở miền trung Myanmar, Bagan là một trong những địa điểm khảo cổ vĩ đại nhất thế giới với hơn 3.800 ngôi chùa, đền thờ 800 - 1.000 tuổi. Tọa lạc tại vùng Mandalay, cố đô Bagan - vùng đất của những ngôi đền cổ được UNESCO công nhận là Di sản thế giới năm 2019. Đến đây, ngoài tham quan các đền đài cổ, bạn có thể tham gia trải nghiệm bay trên khinh khí cầu, khám phá núi lửa Popa.
Anh Minh (Theo SCMP)