Abaaoud xuất hiện trên tạp chí tuyên truyền Dabiq của IS. Ảnh: NBCNews
Ngày 16/11, các quan chức Pháp đã xác định công dân Bỉ gốc Morocco 27 tuổi Abdelhamid Abaaoud là kẻ chủ mưu lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công khủng bố đẫm máu hôm 13/11 ở thủ đô Paris của Pháp, khiến 129 người thiệt mạng, AFP đưa tin.
CNN dẫn lời các quan chức chống khủng bố châu Âu cho biết Abaaoud là một tên đao phủ hàng đầu của phiến quân Nhà nước Hồi giáo, đồng thời là kẻ thân cận của tên thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi, đóng vai trò là cầu nối giữa al-Baghdadi với các thành viên IS hoạt động ở châu Âu.
Cựu thẩm phán chống khủng bố Pháp Jean-Louis Bruguiere cho biết Abaaoud đã lên kế hoạch tấn công vào Paris từ Syria, sau đó trở về châu Âu để chỉ đạo công tác tổ chức, chuẩn bị, rồi quay trở lại Syria an toàn, bất chấp sự truy lùng gắt gao của các cơ quan an ninh, tình báo phương Tây và cảnh sát Bỉ.
Giả chết để trở về châu Âu
Theo Guy Van Vlierden, biên tập viên trang Emmejihad chuyên theo dõi các phần tử jihad nước ngoài tại Bỉ, Abaaoud gia nhập IS sau khi vượt biên đến Syria vào đầu năm 2014. Một thời gian sau, em trai 13 tuổi của hắn cũng đến Syria, trở thành tay súng người Bỉ nhỏ tuổi nhất chiến đấu cho IS.
Abaaoud đăng vài đoạn video lên mạng khi đang chiến đấu ở Syria, và tuyên bố rằng hắn "thấy hài lòng khi nhìn thấy máu của những kẻ ngoại đạo chảy". Một đoạn video rò rỉ trên mạng cho thấy Abaaoud lái một chiếc xe, kéo theo xác của vài chiến binh nổi dậy Syria ở phía sau.
Đến tháng 10 năm ngoái, gia đình của Abaaoud ở Bỉ thông báo với truyền thông nước này rằng hắn ta đã chết khi đang tham chiến ở Syria, sau khi không nghe tin tức gì về hắn ta trong thời gian dài. Các chuyên gia chống khủng bố Bỉ tin rằng Abaaoud đã giả chết để có thể trở về châu Âu dễ dàng hơn nhằm lên kế hoạch thực hiện một vụ tấn công khủng bố quy mô lớn.
Các quan chức an ninh châu Âu tin rằng chính thủ lĩnh IS Baghdadi đã chỉ đạo Abaaoud lên kế hoạch thực hiện vụ tấn công này để trả đũa những quốc gia phương Tây tham gia vào chiến dịch không kích chống IS ở Iraq và Syria.
Cuộc điện thoại bí ẩn từ Hy Lạp
Tháng 1/2015, cảnh sát Bỉ trong quá trình theo dõi một nhóm phần tử cực đoan từng tham chiến ở Syria và trở về sinh sống tại "xóm liều" Molenbeek ở ngoại ô thủ đô Brussel đã phát hiện ra dấu vết của một cuộc điện thoại bí ẩn từ Hy Lạp.
Nhóm phần tử cực đoan mà họ đang theo dõi có khoảng 10 thành viên, trong đó có ba thành viên tích cực nhất là Sofiane Amghar, Khalid Ben Larbi và Marouane El Bali, kẻ được cho "chuyên viên hậu cần" của nhóm.
Tình báo Bỉ đã nghe trộm được cuộc gọi điện thoại của các thành viên trong nhóm này với một kẻ lạ mặt ở Hy Lạp. Dù bọn chúng sử dụng tiếng lóng và mật ngữ để giao tiếp, tình báo Bỉ tin chắc rằng kẻ lạ mặt này chính là Abaaoud, kẻ đang tìm cách xâm nhập trở lại châu Âu để thực hiện các vụ tấn công khủng bố theo lệnh của thủ lĩnh IS.
Các quan chức Bỉ đã cung cấp đầu mối này cho các cơ quan tình báo Mỹ, trong đó có cả CIA, để tìm cách xác định vị trí của kẻ đã gọi điện từ Hy Lạp. Thế nhưng cả tình báo Mỹ lẫn cảnh sát Hy Lạp đều không thể phát hiện được dấu vết của Abaaoud.
Đến tháng hai, Abaaoud xuất hiện trên tạp chí tuyên truyền Dabiq của IS và tuyên bố rằng hắn ta đã trở về Syria an toàn sau khi xâm nhập châu Âu. Tên khủng bố này khẳng định đã đi đến Bỉ cùng với hai tay súng khác, và tung bức ảnh chụp chung cùng Khalid Ben Larbi và Sofiane Amghar để chứng minh. Hắn cũng kể rằng từng bị một cảnh sát Bỉ chặn lại, nhưng rồi cho đi vì "nhìn không giống với ảnh truy nã".
Một quan chức chống khủng bố cấp cao của Bỉ cho biết sau cuộc điện thoại bí ẩn đó, họ hoàn toàn mất dấu Abaaoud, và họ nhận định đây có khả năng là cuộc điện thoại cuối cùng của tên khủng bố với các chiến binh ở châu Âu trước khi hắn ta vượt biên trở về Syria.
"Tôi đã có thể rời khỏi châu Âu và trở về Syria dù bị nhiều cơ quan tình báo truy đuổi. Danh tính và hình ảnh của tôi ngập trên các bản tin, nhưng tôi vẫn có thể ở trên đất của chúng, lên kế hoạch chống lại chúng, rồi rời đi an toàn khi cần thiết", Abaaoud khoe khoang trên Dabiq.
Cuộc đột kích trong đêm
Đầu mối về Abaaoud khiến tình báo và an ninh Bỉ ngày càng bất an về nhóm phần tử cực đoan đang hoạt động ngầm ở Molenbeek. Cảnh sát đặc nhiệm Bỉ quyết định mở chiến dịch đột kích vào hang ổ của nhóm này tại thị trấn Verviers vào ngày 13/2, sau khi phát hiện "chuyên viên hậu cần" El Bali đã mò đến đây.
Các cuộc nghe lén cho thấy nhóm này đang trong giai đoạn chuẩn bị cuối cùng cho một cuộc tấn công quy mô lớn ngay trên đất Bỉ, nhắm vào các mục tiêu dân thường và cảnh sát để gây tiếng vang. Nơi ở của chúng là một tòa nhà trong thị trấn, địa điểm được nhóm này coi như "nhà an toàn" để cất giấu súng đạn cùng các loại hóa chất để chế thuốc nổ.
Chiều tối ngày 15/1, các đặc nhiệm Bỉ lặng lẽ bao vây ngôi nhà để bắt sống các nghi phạm. Khi họ đột nhập vào bên trong, hai phần tử cực đoan bất ngờ dùng súng AK bắn tới tấp về phía lực lượng đặc nhiệm, đồng thời ném lựu đạn để chống trả. Trận đấu súng dữ dội nhất của đặc nhiệm Bỉ kể từ sau Thế Chiến II nổ ra.
Các tay súng này sử dụng những kỹ năng tác chiến đô thị từng được huấn luyện ở Syria để chống trả quyết liệt lực lượng đột kích. Đoạn video do một người dân gần đó quay lại cho thấy ngôi nhà đã bốc cháy dữ dội, trong khi cảnh sát đặc nhiệm nấp bên ngoài và liên tục nổ súng vào bên trong. Cuối cùng, cảnh sát cũng tiêu diệt được hai tay súng. "Chuyên viên hậu cần" El Bali nhảy qua cửa sổ để chạy trốn đã bị bắt sống.
Video cảnh sát đặc nhiệm Bỉ đột kích vào ngôi nhà của nhóm khủng bố
Bên trong ngôi nhà, cảnh sát phát hiện nhiều khẩu súng tự động, cùng các hóa chất cần thiết để chế tạo thuốc nổ TATP, một loại thuốc nổ có khả năng sát thương cao. Họ cũng phát hiện thấy nhiều đồng phục cảnh sát, chứng tỏ phiến quân đã âm mưu tiếp cận các mục tiêu nhạy cảm ở Bỉ. Một chiếc camera GoPro cũng được phát hiện, cho thấy nhóm này dự định quay lại các vụ tấn công để phục vụ mục đích tuyên truyền. Cảnh sát Bỉ đã bắt giữ 12 nghi phạm khác trong đêm hôm đó.
Cảnh sát đặc nhiệm Bỉ đột kích vào một tòa nhà ở "xóm liều" Molenbeek. Ảnh: Reuters
"Chuyên viên hậu cần" El Bali bị truy tố với tội danh tham gia vào tổ chức khủng bố, sở hữu chất nổ và vũ khí trái phép. Một quan chức chống khủng bố cấp cao Bỉ cho biết tên này hoạt động "như một cái máy" để cung cấp các công cụ cần thiết cho nhóm phiến quân thực hiện các vụ tấn công. Khi đặc nhiệm Bỉ tiến vào ngôi nhà, hắn vẫn đang mải mê tìm kiếm trên mạng một chiếc tủ đá để cất trữ thuốc nổ TATP dễ dàng hơn.
Cảnh sát Bỉ tuyên bố đã phá thành công một âm mưu khủng bố lớn nhắm vào các mục tiêu ở nước này, mặc dù đã để vuột mất Abaaoud. Có lẽ họ không ngờ được rằng chỉ 9 tháng sau đó, gã đao phủ này lại tiếp tục lên kế hoạch cho một vụ tấn công kinh hoàng khác nhắm vào thủ đô của nước láng giềng Pháp, thể hiện khả năng thực hiện tội ác lên đến đỉnh điểm của phiến quân IS.
Trí Dũng