Sáng 6/1/2021, tổng thống Mỹ Donald Trump có mặt tại Phòng Bầu dục trong Nhà Trắng cùng con gái Ivanka và Keith Kellogg, khi đó là cố vấn an ninh quốc gia của phó tổng thống Mỹ Mike Pence.
Trump một lần nữa gọi điện nói với Pence rằng nhiệm vụ của "phó tướng" khi chủ trì phiên họp lưỡng viện quốc hội vào hôm đó là bác bỏ các phiếu đại cử tri giúp xác nhận Joe Biden đắc cử tổng thống năm 2020, dù Pence không có thẩm quyền như vậy.
"Ông không có dũng khí để đưa ra quyết định khó khăn", Trump nói với Pence, theo nội dung các phiên điều trần trước quốc hội về vụ bạo loạn Đồi Capitol. Dù còn bị Trump gọi là "hèn nhát", Pence vẫn từ chối yêu cầu, sau đó giải thích chi tiết rằng ông không có quyền thay đổi kết quả bầu cử.
Khi cuộc gọi kết thúc, Ivanka quay sang Kellogg và nói: "Mike Pence là người tốt". "Đúng vậy", Kellogg, một trung tướng quân đội đã nghỉ hưu, đáp.
Giờ đây, Ủy ban 6/1, nhóm phụ trách điều tra vụ bạo loạn Đồi Capitol của Hạ viện Mỹ, muốn biết con gái Trump còn nghe thấy và chứng kiến những gì khác vào hôm đó, trong nỗ lực kết nối các lời khai về sự việc và xác định xem liệu Trump có đóng vai trò kích động bạo loạn hay không. Trát triệu tập đã được gửi đến Ivanka hôm 20/1 và một trợ lý Ủy ban 6/1 cho biết họ hy vọng cô sẽ sớm đồng ý ra điều trần.
Ivanka phát biểu cạnh Donald Trump tại buổi vận động ở thành phố Kenosha, bang Wisconsin, hồi tháng 11/2020. Ảnh: AP.
Suốt thời gian tại Nhà Trắng, Ivanka được cho là một trong số rất ít người có thể tiếp cận Trump và thuyết phục cha cô tránh đưa ra quyết định sai lầm. Dù vậy, dường như không phải lúc nào cô cũng thành công. Con gái cả của Trump kín tiếng bất thường kể từ lúc cha cô rời nhiệm sở, đồng thời giữ khoảng cách với ông và chính trường sau khi chuyển đến bang Florida.
Tuy nhiên, do Ivanka đã ở cạnh Trump vào ngày 6/1/2021, ủy ban điều tra của Hạ viện hy vọng cô sẽ là chìa khóa mở toang cánh cửa bí mật, để họ biết rõ những việc Trump làm trong ba tiếng hỗn loạn hôm đó, khi những người ủng hộ ông tràn vào tòa nhà quốc hội và gây ra tình trạng bạo lực.
"Ivanka Trump nắm những chi tiết về diễn biến trước và trong ngày 6/1, cũng như tâm trạng của cựu tổng thống khi sự việc diễn ra", hạ nghị sĩ Stephanie Murphy, thành viên ủy ban, chỉ ra.
Giới quan sát nhận định tình huống các điều tra viên tại quốc hội nhắm vào một thành viên gia đình Trump khá bất thường, nhưng với chức vụ cố vấn cấp cao Nhà Trắng hỗ trợ cựu tổng thống, Ivanka phần nào liên quan tới quyền lực hành pháp.
Kellogg đã đồng ý hợp tác với cuộc điều tra của Ủy ban 6/1 và thuật lại những gì đã xảy ra khi ông có mặt tại Phòng Bầu dục cùng Ivanka vào ngày nổ ra bạo loạn, trong khi con gái Trump chưa trả lời ủy ban. Quyết định của cô có khả năng ảnh hưởng quan trọng không chỉ với Trump, người đang ấp ủ dự định trở lại chính trường vào năm 2024, mà còn với các thành viên đảng Cộng hòa đã hạ thấp vai trò của ông trong vụ bạo loạn.
Người phát ngôn của Ivanka không phản hồi yêu cầu bình luận. Tuy nhiên, trong tuyên bố cuối tháng trước, một người đại diện của Ivanka lưu ý cô đã không phát biểu tại buổi tập trung những người ủng hộ Trump bên ngoài Nhà Trắng ngay trước vụ bạo loạn, nơi cựu tổng thống kêu gọi đám đông "chiến đấu". Người đại diện còn cho biết Ivanka tin rằng "mọi vi phạm an ninh hoặc coi thường cơ quan thực thi pháp luật đều không thể chấp nhận".
Vài giờ sau khi Trump gọi điện cho Pence hôm 6/1/2021, Ivanka cùng anh trai Donald Trump Jr. và những người thân cận với Trump có mặt tại buổi tập trung bên ngoài Nhà Trắng để nghe bài phát biểu của cựu tổng thống. Theo các lời khai, Ivanka đã nói với các trợ lý của Trump rằng cô "quyết định đến đây chỉ vì hy vọng xoa dịu cha và giúp sự kiện diễn ra thuận lợi".
Sau bài phát biểu của Trump, giữa lúc những kẻ bạo loạn bắt đầu vượt qua hàng rào cảnh sát ở Đồi Capitol, tràn vào tòa nhà quốc hội và đập phá, cựu tổng thống viết trên Twitter: "Mike Pence không có can đảm thực hiện việc đáng lẽ phải làm để bảo vệ đất nước và hiến pháp của chúng ta". Dòng tweet này được cho là "đổ dầu vào lửa" bạo loạn.
Kellogg thuật lại trước quốc hội rằng đội ngũ nhân viên muốn Trump hành động ngay lập tức để giải quyết tình trạng bạo lực ở Đồi Capitol, nhưng cựu tổng thống từ chối.
"Có ai liên lạc được với tổng thống không? Ông ấy phải bảo những người biểu tình rời đi ngay. Sẽ có người chết mất", cựu quan chức truyền thông Nhà Trắng Alyssa Farah Griffin nhắn tin cho Ben Williamson, phụ tá của Mark Meadows, chánh văn phòng Nhà Trắng khi đó. Williamson nhắn lại: "Tôi đã tìm cách suốt 30 phút rồi".
Trong khi đó, thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham, đồng minh của Trump, gọi điện cho Ivanka để khẩn cầu cô thuyết phục cha "yêu cầu mọi người rời đi". "Chúng tôi đang xử lý", Ivanka đáp.
Tại thời điểm đó, các nhân viên Nhà Trắng nhận thức được rằng bất chấp những nỗ lực của chánh văn phòng Meadows, thư ký báo chí Kayleigh McEnany hay Kellogg, người duy nhất có thể thuyết phục Trump chỉ có con gái ông. Theo thông tin từ các phiên điều trần, Ivanka đã ít nhất hai lần cố gắng "một cách kiên trì" để phân tích tình hình cho cha cô.
"Ông ấy có thể ra tuyên bố được không? Hãy yêu cầu mọi người rời Đồi Capitol", người dẫn chương trình kênh Fox News Sean Hannity nhắn tin cho Meadows, trong khi những nhân viên Nhà Trắng khác cũng nhận hàng loạt tin nhắn dồn dập từ các đồng minh của Trump với lời khẩn cầu tương tự.
Tuy nhiên, Kellogg lưu ý không nên đề nghị Trump xuất hiện trong phòng họp báo, nơi một nhóm phóng viên chờ sẵn, bởi cho rằng một buổi họp báo trực tiếp chưa được chuẩn bị có thể khiến tình hình tồi tệ hơn. Cựu tổng thống cuối cùng đồng ý đưa ra tuyên bố thông qua video. Đoạn video được đăng trên Twitter vào 16h17 ngày 6/1/2021, gần hai giờ sau dòng tweet chỉ trích Pence.
"Đây là cuộc bầu cử gian lận, nhưng chúng ta không thể rơi vào bẫy của mấy kẻ đó. Chúng ta phải hòa bình. Vì vậy, hãy về nhà. Chúng tôi yêu các bạn, mọi người vô cùng đặc biệt", Trump phát biểu trong đoạn video.
Ủy ban 6/1 tới nay đã lấy được lời khai từ gần 500 nhân chứng và gửi trát triệu tập một số người thân cận với Trump, như Meadows và cựu cố vấn chính trị Steve Bannon. Tuy nhiên, họ vẫn coi "trọng điểm điều tra" là những hành động của Ivanka trong ngày bạo loạn.
Ánh Ngọc (Theo AP)