Mẫu máy bay không người lái (UAV) thế hệ mới được Iran trưng bày tại triển lãm vũ khí quốc tế vừa diễn ra ở Doha, Qatar, Wall Street Journal cuối tuần trước đưa tin.
UAV này được đặt tên là "Gaza", nhằm thể hiện tình đoàn kết với người dân Palestine ở dải đất cùng tên, khu vực chìm trong giao tranh nhiều năm qua, đặc biệt là sau khi Israel mở chiến dịch tấn công vào đây hồi cuối tháng 10/2023 nhằm xóa sổ nhóm vũ trang Hamas.
Iran cho biết UAV Gaza, còn gọi là Shahed-149, có sải cánh hơn 20 mét, được trang bị động cơ tuốc bin cánh quạt và hệ thống dẫn đường bằng định vị vệ tinh. Đây là lần đầu tiên Iran trưng bày UAV Gaza ở nước ngoài.
UAV có thể đạt độ cao hơn 10.000 mét, tầm hoạt động hơn 2.000 km, đủ sức bay từ Iran tới Israel, quốc gia đối địch với Tehran ở khu vực. Điểm nổi bật của UAV Gaza là khả năng mang theo tới 13 quả bom dẫn đường chính xác cao, nhiều gấp ba lần so với mẫu tiền nhiệm là Shahed-129.
UAV Gaza có kích thước, hình dáng và chức năng tương tự dòng MQ-9 Reaper của Mỹ và được cho là phiên bản sao chép bằng kỹ thuật đảo ngược của dòng UAV này. Các lực lượng ủy nhiệm trong "trục kháng chiến" chống Israel và phương Tây do Iran thành lập đã nhiều lần bắn hạ MQ-9 Reaper và khả năng cao đã chuyển xác chiếc UAV cho Tehran để nghiên cứu.
MQ-9 Reaper là UAV vũ trang do tập đoàn General Atomics của Mỹ chế tạo cho không quân nước này, có giá xuất xưởng khoảng 30 triệu USD. MQ-9 có tải trọng tối đa 1,7 tấn, với vũ khí gồm tên lửa đối đất AGM-114 Hellfire, bom dẫn đường laser GBU-12 hoặc dẫn đường vệ tinh GBU-38.
Mark Brinkley, phát ngôn viên tập đoàn vũ khí General Atomics, cho biết dòng Gaza của Iran chỉ có tải trọng vũ khí bằng 1/3 sản phẩm của họ. "Có rất nhiều phiên bản bắt chước, nhưng không sản phẩm nào có thể sao chép giống hoàn toàn cả", ông cho biết.
Tehran là nhà cung cấp vũ khí lớn trên thế giới và đã chuyển giao nhiều khí tài cho các đồng minh và lực lượng ủy nhiệm nhiều năm qua, song mới chỉ được phép bán drone vũ trang và tên lửa đạn đạo trên thị trường quốc tế từ tháng 10/2023, thời điểm các lệnh cấm kéo dài 13 năm của Liên Hợp Quốc đối với hoạt động xuất, nhập khẩu các sản phẩm này của Iran hết hạn.
Truyền thông Iran cuối năm ngoái công bố UAV Shahed-238, phiên bản nâng cấp sâu của dòng Shahed-136, mẫu UAV tự sát đang được Nga sử dụng phổ biến tại chiến trường Ukraine.
Tehran chưa công bố đặc tính kỹ thuật chi tiết của Shahed-238, song giới phân tích nhận định UAV này sẽ có tốc độ và trần bay lớn hơn so với phiên bản Shahed-136 nhờ được trang bị động cơ phản lực.
Phạm Giang (Theo Business Insider, WSJ, ToI)